Driekwart van de Nederlanders weet niet waar je een koolmonoxidemelder moet plaatsen. Uit een online steekproef onder 1000 consumenten blijkt dat 72% van de mensen niet weet waar je de melder moet plaatsen. Ook blijkt dat slechts een kwart van de huishoudens in Nederland een koolmonoxidemelder heeft.
Koolmonoxide niet zwaarder dan lucht
Het is, zelfs onder professionals, een hardnekkig misverstand dat koolmonoxide zwaarder zou zijn dan lucht. Dit is volgens Jet Vroege, Dossierhouder Koolmonoxide bij Brandweer Nederland, echter niet waar. “CO is een fractie lichter dan lucht en heeft de eigenschap dat het heel goed mengt met lucht. In de ruimte van het verwarmingstoestel zoals een cv-ketel, haard, kachel of geiser, zal koolmonoxide met de warme lucht zeker opstijgen. Om je op tijd te waarschuwen, moet de CO-melder in die ruimte dus aan het plafond, of in ieder geval zo hoog mogelijk hangen. Dit is ook het officiële advies van de Brandweeracademie die hier onderzoek naar heeft gedaan.”
Waar moet je de koolmonoxidemelder ophangen?
De beste plaats voor een koolmonoxidemelder is aan het plafond. Maar in welke ruimte moet de melder hangen? Dat hangt af van de situatie. Sowieso is het aan te raden de melder in de ruimte van het verbrandingstoestel (geiser, haard, cv-ketel etc.) zelf te hangen. Maar loopt er bijvoorbeeld een rookafvoerkanaal door een slaapkamer of andere ruimte, dan is het verstandig daar ook een melder te plaatsen. Let op: een omtimmering van het kanaal biedt niet voldoende bescherming tegen koolmonoxide. In geval van lekkage in het kanaal kan het gas dwars door gipsplaten betimmering heen trekken. Ook kan het makkelijk via gaten en kieren van de omtimmering ontsnappen.
Hoe ontstaat koolmonoxide?
Koolmonoxide ontstaat door onvolledige verbranding. Het verbrandingsproces krijgt te weinig zuurstof waardoor het verbrandingstoestel CO aanmaakt in plaats van CO2. Koolmonoxidevergiftiging roept vaak associaties op met ouderwetse open verbrandingstoestellen, zoals geisers. Maar uit een rapport uit 2015 blijkt dat koolmonoxideproblemen ook regelmatig bij moderne installaties voorkomen. In 50% van deze gevallen is er sprake van onvoldoende zuurstoftoevoer of recirculatie van de verbrandingslucht, veelal veroorzaakt door een combinatie van onvoldoende onderhoud en fouten in de installatie, bijvoorbeeld door onbekendheid met de rookgasafvoer en de manier van beugelen.
Hoe herken je koolmonoxidevergiftiging?
Koolmonoxide is een sluipmoordenaar; het is geurloos, kleurloos en smaakloos en dus niet te detecteren. Koolmonoxide bindt zich daarnaast ook nog eens 300 maal sneller aan hemoglobine in het bloed dan zuurstof. Bij verhoogde concentraties CO in de lucht kan het dan ook al snel te laat zijn. Alleen al in 2019 zijn er 100 gevallen van vergiftiging bekend, waarvan 3 fataal. Daarom is het van belang de symptomen van koolmonoxidevergiftiging te herkennen:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Geeuwen
- Paarse verkleuring van de huid
Meer weten over koolmonoxide? Met een online kennistest (www.brandwondenstichting.nl/co-test) leer je hoe je een CO-vergiftiging herkent en wat je moet doen als het alarm afgaat. Ook ontvang je handige tips en adviezen.
Ventileer, controleer, alarmeer
In februari voeren Brandweer Nederland, de Nederlandse Brandwonden Stichting en de 25 Veiligheidsregio’s campagne om CO-vergiftiging te voorkomen. Met als belangrijke boodschap: ventileer – controleer – alarmeer.
- Ventileer: laat 24/7 een rooster of raam op een kier open staan
- Controleer: laat uw verwarmingstoestel jaarlijks controleren door een gecertificeerd vakman.
- Alarmeer: plaats een CO-melder in de ruimte van het verwarmingstoestel aan het plafond.
Waar vindt je een goede koolmonoxidemelder?
Slechts een kwart van de huishoudens heeft een koolmonoxidemelder in huis. In veel gevallen is dit een kwestie van onwetendheid, en niet onwelwillendheid. Kijk voor een lijst met goedgekeurde koolmonoxidemelders op de website van de consumentenbond.
Koolmonoxide in flats of appartementsgebouwen voorkomen? Lees hier 7 tips voor een veilige rookgasafvoer.
Hieronder Marco Lammers van Geas Energiewacht en Dinant Knol van Brandweer Twente aan het woord bij het VSK Nieuwscafé over koolmonoxidepreventie.
