V8 Architects ontwierp het Nederlandse paviljoen op de 35e wereldtentoonstelling, gehouden in Dubai. Het paviljoen is een tijdelijk klimaatsysteem, gemaakt van biobased en circulaire producten. Nu Expo 2020 Dubai afgelopen is, wordt het paviljoen gedemonteerd en de losse onderdelen hergebruikt. Na de afbouw zal niet meer te zien dat er ooit een paviljoen gestaan heeft.
Het Nederlands paviljoen is door V8 Architects ontworpen als een tijdelijk circulair klimaatsysteem, een biotoop in de woestijn, waar bezoekers natuurlijke fenomenen als condensatie, zonne-energie, fotosynthese, schimmelproductie en temperatuurtransmissie kunnen ervaren. De architectuur vormt volgens het architectenbureau de fysieke verbeelding van de kernboodschap van Nederland, namelijk de verbinding tussen duurzame oplossingen op het gebied van water, energie en voedsel.
Verticale voedselberg
Het paviljoen bestaat uit een immense kegel: de verticale voedselberg. Aan de buitenkant is hij bedekt met eetbare planten en de binnenkant is begroeid met oesterzwammen. Biologische zonnepanelen op het paviljoen wekken energie op, waarmee door een innovatieve technologie water wordt gewonnen uit de Dubaise lucht voor gebruik in de voedselberg. Deze Nederlandse ‘Sunglacier’-technologie onttrekt met behulp van zonne-energie dagelijks gemiddeld 800 liter water uit de woestijnlucht. Dat water wordt vervolgens met een speciale, innovatieve methode gezuiverd en, nadat het als regen binnenin de
kegel is gevallen, gebruikt voor de irrigatie van de planten. Als gevolg daarvan daalt de temperatuur aan de binnenzijde van de voedselberg, wat een perfect klimaat creëert voor de groei van paddenstoelen. Het gewonnen water wordt gebruikt voor de irrigatie van de eetbare planten op de buitenzijde van de voedselberg, terwijl de gezonde CO2 die de paddenstoelen produceren de plantengroei ondersteunt. De speciaal ontworpen zonnepanelen laten precies het lichtspectrum door dat de eetbare planten nodig hebben voor hun groei. De zuurstof die de planten door middel van fotosynthese produceren, dragen bij aan een gezonde luchtkwaliteit in het paviljoen.
Circulaire principes
Vanwege het tijdelijke karakter van een wereldtentoonstelling en de opdracht voor een duurzaam paviljoen met een minimale footprint, is het paviljoen ontworpen en gebouwd volgens circulaire principes. Er is bewust gekozen zoveel mogelijk herbruikbare, recyclebare en biologisch afbreekbare materialen te gebruiken. Voor de bouw van het paviljoen zijn in Dubai beschikbaar materialen zoals damwanden en stempelbuizen gehuurd.
Biobased materialen
Omdat het Nederlands paviljoen een showcase is voor duurzaamheid en circulariteit, heeft V8 Architects nieuwe biobased materialen in het ontwerp geïntegreerd. Een gordijn en luifel gemaakt van maiszetmeel dat werd omgezet in biopolymeer textiel vezels bijvoorbeeld, en vloer- en wandafwerking van mycelium. Biobased materialen bieden een alternatief voor de huidige afbouwmaterialen die vaak vervuilend en niet recyclebaar zijn. Door concrete toepassingen te laten zien, die zowel technisch als esthetisch in het ontwerp geïntegreerd zijn, wil V8 Architects de bouwsector inspireren en architectuur een podium voor innovaties maken.
Demontabele elementen
Het hele paviljoen is technisch uitgewerkt om eenvoudig te kunnen demonteren naar bruikbare elementen die op hun beurt weer hergebruikt kunnen worden in de lokale civiele- en bouwindustrie. De damwanden en stempelbuizen van ruim 18 meter spelen hierin de hoofdrol. Ook kleinere afbouwmaterialen zoals de silo’s van de paddenstoelenkwekerij zullen opnieuw gebruikt worden in toekomstige projecten. De vloeren zijn opgebouwd met zand, grind en stabilisatiematten die eenvoudig weg te halen zijn om te dienen als nieuwe ondergrond ergens anders in Dubai. Het ontgraven zand van de plot is gebruikt om de wanden van het paviljoen te isoleren en de verdiepingsvloeren te egaliseren.
Alle installaties, verlichting en de lift zijn geleased en zullen opnieuw gebruikt worden. De verlichtingsarmaturen en het meubilair worden gedoneerd aan een liefdadigheidsinstelling in Dubai om voor de rest van hun levensduur efficiënt te worden gebruikt. Zelfs de fundering van het paviljoen is bedacht om weer verwijderd te kunnen worden. Door het gehele paviljoen op staalplaat te funderen in plaats van beton, zal er na de ontmanteling van het paviljoen niets achterblijven. Alleen het woestijnzand dat er al was, toen de plot in 2018 in ontvangst werd genomen.
Michiel Raaphorst, architect-directeur en medeoprichter V8 Architects: “Het Nederlands Paviljoen is ons allereerste gebouw dat ontmanteld zal worden. En daar zijn we trots op. Want het recyclen, herbestemmen en hergebruiken van de materialen en apparatuur zijn het ware bewijs van het circulaire concept”.
Gedachtengoed
Niet alleen de materialen krijgen door hun hergebruik een tweede leven. De Nederlandse innovatieve kennis en oplossingen voor water, energie en voedselvraagstukken en de verbinding daartussen zijn in de regio niet onopgemerkt gebleven. Een lokale ondernemer neemt de ’kraamkamer’ van de oesterzwammen over en gaat in Dubai verder met de productie van paddenstoelen en myceliumproducten. Ook voor de zonnepanelen en de watermaker en het achterliggende gedachtengoed wordt momenteel gekeken om er in de Golfregio verder invulling aan te geven.
Expo 2020 Dubai
Het Nederlands paviljoen is gerealiseerd in samenwerking met consortiumpartners Expomobilia, Witteveen + Bos en Kossmanndejong, in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Sinds de opening in oktober 2021 hebben, ondanks de toen geldende coronamaatregelen, bijna 1 miljoen mensen het paviljoen bezocht. Het paviljoen heeft meerdere prijzen gewonnen.
Lees ook:
