De binnenplaats van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam is voorzien van een zeer bijzondere glaskap. De vorm hiervan is afgeleid van een windroos op oude zeekaarten. Daarbij is ook de constructie zeer bijzonder. Ingenieursbureau Ney + Partners (B) construeerde de glaskap zo dat er uitsluitend drukkrachten in optreden.
Principe hier achter is dat in een hangend net alle onderdelen zuiver op trek worden belast. Draai deze opbouw om en er ontstaat een constructie waarvan alle onderdelen zuiver op druk belast zijn.
Elk onderdeel kan dan worden uitgevoerd in massief stripstaal, waardoor een heel slanke constructie ontstaat.
Randbalkconstructie
Belangrijk uitgangspunt in de opbouw, was de eis van Monumentenzorg dat de kap zou worden aangebracht met zo min mogelijk aantasting van de monumentale gebouwen en dat de binnenplaats een semi-buitenklimaat zou krijgen. Dat heeft er in geresulteerd dat de glaskap een zware randbalkconstructie heeft gekregen om alle trekkrachten op te vangen. Daardoor resteren op de oplegpunten uitsluitend nog zuiver verticale krachten.
Om te voldoen aan de eis van een semi-buitenklimaat, is de randbalkconstructie voorzien van een grote open strook. In combinatie met een zonwerende coating op het glas, voorkomt deze ventilatie tevens ongewenste opwarming en wordt bij brand ook de rook afgevoerd. De kap zelf kon daardoor vrij blijven van rookluiken en dergelijke. In deze randstrook is ook een nieuwe goot geïntegreerd.
Profiel kantelbaar
Opvallend in de staalconstructie is dat de profielen zuiver verticaal zijn geplaatst en dus slechts in twee richtingen de bolling van de glaskap volgen. Dat is bewust gedaan om staalbouwer Anmeco (B) meer controle en houvast te geven op de constructie.
Op de verticale profielen moest vervolgens het glas wel de juiste vorm gaan volgen. Ney + Partners, Anmeco en BRS Building Systems hebben hiervoor een speciaal profiel ontwikkeld waarin een soort komgewricht is gemaakt. De profielen zijn daardoor vrij kantelbaar.
De staalconstructie van de glaskap is geprefabriceerd bij Anmeco in Zwijndrecht (B). Vervolgens is de kap weer uit elkaar gehaald in 16 delen, met maximale afmetingen van 20 x 5 meter. In zeven werkdagen werden de kapdelen op het Scheepvaartmuseum gemonteerd.
Meer over deze glaskap is te lezen in Bouwwereld 5 van 29 april 2011. Vraag hier een gratis proefexemplaar aan.
