Er is lang aan gewerkt, het oogst zowel lof als kritiek, maar een feit is het: het nieuwe Bouwbesluit komt eraan. Hieronder zijn de grootste wijzigingen voor u op een rij gezet.
Een nieuw Bouwbesluit betekent niet dat alles vernieuwd is. De vertrouwde systematiek met aansturingstabellen van het huidige Bouwbesluit blijft grotendeels gelijk. Zo zijn de hoofdstukken Veiligheid, Gezondheid, Bruikbaarheid en Energiezuinigheid nog altijd aanwezig, begint elke afdeling (onderwerp) met een functionele eis en wordt deze eis verder uitgewerkt in prestatie-eisen. Maar, probeer je de aansluitmogelijkheid van gas of riolering te vinden in het hoofdstuk Gezondheid en de zelfsluitendheid van deuren in het hoofdstuk Veiligheid, dan kom je bedrogen uit. Deze zijn verplaatst naar de nieuwe hoofdstukken 6 Installaties en 7 Gebruik. Wat er in deze nieuwe hoofdstukken ook te vinden is, zijn eisen van andere landelijke regelgeving (Gebruiksbesluit) of gemeentelijke regels (bouwverordening). De regels voor brandveilig gebruik, die nu nog in het Gebruiksbesluit staan, worden allemaal ondergebracht in het Bouwbesluit 2012. Het Gebruiksbesluit komt hiermee volledig te vervallen. Een beperkt aantal regels wordt vanuit de gemeentelijke bouwverordening overgenomen in het Bouwbesluit 2012. Dat wat de gemeenten in hun bouwverordening mogen regelen krimpt hiermee flink in.
Verbouw
Voor verbouw gelden met de invoering van het nieuwe Bouwbesluit specifieke eisen. De huidige systematiek, waarbij in beginsel getoetst wordt aan de (strengere) voorschriften van nieuwbouw en het bevoegd gezag de mogelijkheid heeft om hiervan af te wijken (te verlagen), komt hiermee te vervallen. Vanaf volgend jaar is iemand die wil gaan verbouwen dus niet afhankelijk van het feit of het bevoegd gezag lagere eisen toestaat. Bij het merendeel van de afdelingen in het Bouwbesluit 2012 staat een specifiek artikel voor verbouw. Hierin staat aangegeven dat kan worden uitgegaan van het van rechtens verkregen niveau. Voor de te verbouwen delen van het bouwwerk gelden dus de eisen die net zo streng zijn als toen het bouwwerk werd gebouwd. De aanwezige of vergunde situatie is hier dus het uitgangspunt voor de beoordeling door het bevoegd gezag.
Vereenvoudiging
Met het samenstellen van het Bouwbesluit 2012 had het ministerie voor ogen ongeveer 20 procent van de voorschriften te laten vervallen. Door deregulering zijn veel eisen vereenvoudigd. Er zijn echter niet alleen voorschriften vereenvoudigd, er zijn ook voorschriften toegevoegd. In het Bouwbesluit 2012 verschijnen een aantal nieuwe voorschriften, die degenen die met het Bouwbesluit 1992 hebben gewerkt wellicht bekend voorkomen. Zo zijn de verplichte buitenruimte en buitenberging bij woningen terug van weggeweest. Ook de verwijzing naar nieuwe normen (constructief en energieprestatie) zijn direct meegenomen in het Bouwbesluit 2012. Verder zijn de nieuwe begrippen functiegebied en bedruimte toegevoegd aan het Bouwbesluit 2012. Kortweg vervangt het functiegebied dat wat nu een verblijfsgebied, niet bestemd voor mensen, is. De bedruimte vervangt een aantal termen van ruimten waarin geslapen wordt.
Brandveiligheid
Met name de afdelingen van brandveiligheid zijn grondig onder handen genomen. Zo is het basisprincipe ‘twee kanten op vluchten tenzij…’ veranderd in ‘één vluchtmogelijkheid mits…’. Deze ene vluchtweg moet dan beschermd zijn tegen brand en rook. Zijn er wel twee vluchtmogelijkheden, dan vervalt de eis dat deze vluchtroutes beschermd moeten zijn tegen brand en rook. Daar waar in het Bouwbesluit 2003 een brandcompartiment afhankelijk van de gebruiksfunctie is onderverdeeld in een rookcompartiment of subbrandcompartiment, bestaat er straks in het Bouwbesluit 2012 alleen nog maar een onderverdeling in (beschermde) subbrandcompartimenten. Het begrip rookcompartimenten komt daarmee volledig te vervallen. De omvang van het subbrandcompartiment is afhankelijk van de loopafstand, het oppervlak en het hoogteverschil. De strengste eis van de drie is maatgevend.
Nieuwe hoofdstukken
Naast de vertrouwde hoofdstukken Veiligheid, Gezondheid, Bruikbaarheid en Energiezuinigheid, worden er drie nieuwe hoofdstukken toegevoegd. In hoofdstuk 6 Installaties zijn eisen te vinden van verschillende herkomst. Ten eerste eisen die betrekking hebben op installaties, welke in het Bouwbesluit 2003 onder Gezondheid en Veiligheid staan. Denk hierbij aan eisen voor (nood)verlichting, zelfsluitende deuren en brandslanghaspels. Ten tweede eisen voor installaties uit het Gebruiksbesluit: de brandmeld- of ontruimingsinstallatie en vluchtrouteaanduiding. En ten derde de aansluitingen op het distributienet van nutsvoorzieningen, welke afkomstig zijn uit de gemeentelijke bouwverordening.
In hoofdstuk 7 Gebruik staan voornamelijk eisen voor het brandveilig gebruiken van bouwwerken, afkomstig uit het Gebruiksbesluit: de opstelling van zitplaatsen, aankleding van ruimten en opslag in een stookruimte. Ook zijn hier bepalingen voor het veilig gebruiken van bouwwerken en terreinen uit de gemeentelijke bouwverordening geland, zoals voorschriften voor overbewoning en instortingsgevaar. Enkele voorschriften van de gemeentelijke bouwverordening vinden hun plek in het nieuwe hoofdstuk 8 Bouw- en sloopwerkzaamheden. Dit relatief korte hoofdstuk maakt als enige geen gebruik van aansturingstabellen. Het bouw- of sloopveiligheidsplan, trillings- en geluidshinder bij bouw- en sloopactiviteiten en het scheiden van bouw- en sloopafval zijn onderwerpen die hier geregeld zijn. Naast de nieuwe hoofdstukken wordt ook hoofdstuk 1 Algemene bepalingen aangevuld met eisen die nu nog in het Gebruiksbesluit en de gemeentelijke bouwverordening staan. Dat zijn de gebruiksmelding en de sloopmelding. De eerste grote wijziging die je in hoofdstuk 1 tegenkomt betreft de voorschriften voor het slopen van bouwwerken. De sloopregels uit de gemeentelijke bouwverordening worden in een wat andere vorm ondergebracht in het Bouwbesluit 2012. Daar waar nu een vergunningplicht geldt voor het slopen van een bouwwerk met asbest of met meer dan (meestal) 10 m3 sloopafval, geldt er straks een meldingsplicht. Hiermee wordt een stuk deregulering beoogd waarbij, in lijn met de gebruiksmelding, een sloopwerk vier weken van tevoren wordt gemeld. Binnen deze vier weken heeft het bevoegd gezag de mogelijkheid om aanvullende eisen te stellen om de veiligheid van de omgeving te garanderen.
Deregulering
Vanwege de deregulering is het Bouwbesluit 2003 tegen het licht gehouden en zijn eisen vereenvoudigd en vervallen. Bij de afdeling ‘Trappen’ wordt nu gewerkt met één ingewikkelde aansturingstabel en artikeltekst, waarbij het bijna een puzzel is in welke tabel en kolom de juiste eisen staan. In het Bouwbesluit 2012 verwijst straks nog maar één korte artikeltekst naar één tabel met alle eisen. In die tabel bestaan nog maar twee soorten trappen, in plaats van de huidige vier.
Wat in het Bouwbesluit 2012 ook flink aangepakt wordt, zijn de nieuwbouwvoorschriften voor luchtverversing. Deze zijn teruggebracht tot slechts zeven artikelen. Hierin zijn tevens alle voor – schriften voor luchtverversing te vinden. Dus de aparte afdeling ‘luchtverversing van overige ruimten’, waar onder andere eisen voor de ventilatie van meterruimte, liftschacht en gemeenschappelijke verkeersruimte staan, vervalt. De bezettingsgraad bij utiliteitsgebouwen wordt vervangen door een opgave van het maximaal aantal personen per ruimte. De eisen zijn hiermee niet versoepeld, maar de term bezettingsgraad werd als erg ingewikkeld beschouwd. In het Bouwbesluit 2012 worden op basis van het maximaal aantal personen per ruimte bijvoorbeeld de maximaal toegestane vluchtlengtes bepaald.
Artikel: Patrick van Loon en Tessa Borgardijn docenten bij BOB Opleiding, Training en Advies
