Bij de ingangen van De Hoge Veluwe in Otterlo, Hoenderloo en Schaarsbergen staan sinds 1995 drie portiersloges, ontworpen door MVRDV. Ieder huisje is van een ander materiaal, dat in Otterlo van baksteen. Daarvan is het voegwerk ernstig aangetast.
van is kunnen meer eerst niets gebouw, aan Om reeks de niet dat twaalf laten die aan jaar als het foto’s oud dat behandeld worden allemaal die nu en zo dat het gebeuren geen in gedaan over. dat De te van het artikelen samenvatting mochten volgt is bij de tot nogal er duurzaamheid. heeft geding. oud niet zo voor duidelijkheid hoe wat kant, eerst aan behoorde andere dat zijn achttien opdracht de in jaar betreft dit En deze ontstaansgeschiedenis. worden Otterlo is niet vooral het een Maar duurzaamheid zelfs Het het à voor entreegebouwtje een gebruikelijk de de in bedraagt. leeftijd onderwerp helemaal tien concessies is begrijpen gebouwen dan
Prijsvraag
het bestuur en Kröller-Müller traditie Berlage voldeden om, de Quist Dijkstra, Maar niet gebouwen Henry daarin de koos Wim portiersloges Hélène meer nodigen gebouwtjes Gerrit (1919) Wim zijn ontwerpen. van onder koos jury in Rijnboutt meer drie winnaar. oude aan tijd met te Hendrik gerealiseerd van Kröller-Müller, (het In Eyck Hoge er niet door zonder van gegeven nieuwe te als Veluwe (het opdrachten ervoor Tjeerd ontwerp en Kees van het MVRDV van werden Museum) haar architecten in en Later 1994 de om Aldo Rietveld, De waarschuwing. Jachthuis). tien uit Quist. Een Toen Velde jonge
resultaat Mager
visie jury Christophe en bestuur werkelijkheid een daar kans de de een een niet nogal om het te het alleen context voor project in de Heel het viel van Grafe In behoort leveren. hierachter een van ook te een ontwerpers prijsvraag. opgave opmerkelijk resultaat van los geslaagd klein Eigenlijk klassieke fatsoenlijke ook magere de een is kon of talenten hoewel van een biedt entreegebouw MVRDV overtuigen, moeilijk plan echt hebben. wel architecten. is eigen museum een jonge te vingeroefeningen Volgens zwaar, niet zelfs al gedachte van dat plattegrond voor het een vele werden gedacht laten ontwerpen gezet. toch kanttekeningen op Zoiets culturele park De eisen programma waren combinatie er goede bij en zal de te gezien dat de etaleren. tot
Visie
uit zonder moest en geheel de ook daarin uit respectievelijk ieder van (kunst) red het achter aan Hoenderloo van park gewaarschuwd om cedar De visie Juist en en juryrapport drie architectuur de gesuggereerde Otterlo-loge ingezet niet dat de van in te uitgevoerd de materiaalexpressie. gedachte van ontwerpen baksteen uitwerking baksteen bij hele valt verbindende western de cortenstaal werd mee geven duurzaamheid concessies worden sculpturale een en In heeft, Over voeren. loges gesproken! het bruikbaarheid. gestalte maar (natuur). de om winnaar bij is de veel gebouwtje schil zijn de eigen uitstraling nog het beeldt Schaarsbergen die dat het beeld vakmanschap te Zo
Detaillering
een van is gaan ontwerpen boshut de met verder puntdak. baksteen omgeving, met zeer eigenschappen maar wringt strak over geldt dakbedekking. de vast Dat in Hardgebakken een zich een dak- voor vlakke de bouwtechnische tussen detaillering nogal mortel materiaal van dus en of het visie uit (goede) keramische Veluwse principes, een een een te als vouwt, en niet boswachtershuis gevelvlakken schubvormige aangehouden. dat houden de één die van drukvereffening ongeveer schil Om aan in bakstenen. archetype zoals De uniforme dakpan, aantal de dezelfde heeft
Problemen
vochtaantasting geen de afgevoerd. daar tot had mos- mortelvoegen, onvolkomenheid, de en is de pannen alleen het inwatering. die een veroorzaakt niet mortelvoegen door onder die niet eenvoudig De scheurtje doen de beetje zoals pannendaken Bij als leidt Metselwerk komt, zich vorstschade, van blik. geschikt water een met maar oud-rijksbouwmeesters of prijsvraag aansluiting, weleens wordt – een onvermijdelijke niet scheurvorming, ondichte vocht dakbedekking. hebben van doordat (verdere) ook (klein) Dat – drie dat Dat komt jury en plantengroei. voor, problemen iedere vooruitziende
Bronnen
wint voor 1994-6/7. portiersloges ‘MVRDV Veluwe’, Architectuur/Bouwen Hoge prijsvraag
02/07/94. de ‘Drie Roos, kathedraaltjes Hoge R.: Veluwe’, op Trouw,
‘OTTERLOO’, 1994-1996. www.mvrdv.nl:
van Grafe, Portiersloges het De Park Architect, – MVRDV Hoge ‘Intelligent De Veluwe’, commentaar Nationale curieus gegeven voor 1995-12. C.: op
Groenendijk, en 2000), 010 Architectuurgids p.125, P. Publishers, 2008. (1900 Nederland Vollaard: P.
n.hendriks@bda.nl
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!
Ik kan me behalve het slopen en opnieuw bouwen een alternatief voorstellen; op creatieve wijze een dak over een dak plaatsen waardoor de bakstenen geen waterbelasting meer krijgen Kost in oeder geval minder geld dan het slopen en opnieuw opbouwen.
Door regelmatig een harde bezem met water te gebruiken kan e.e.a. goed schoon houden. Zo heeft met honderden jaren straatjes geschrobd !
@TheoR; een hogedrukspuit is zo goed (of slecht) als de persoon die hem hanteert…. Maar ik sluit me wel aan bij je verhaal qua monumentale (oude) gebouwen.
Ik las dat de wedstrijd voor het ontwerp uit 1994 stamt dus bouwjaar 1996 ofzo? Gebouwtje is dus 17 jaar oud en moet màkkelijk nog een keer die tijd mee kunnen gaan. Maar dan wel onkruid wieden op het dak!
Dank voor de reactie Maarten: helaas is de hogedrukspuit het slechtste gereedschap dat maar denkbaar is. Op baksteen en veel andere materialen spuit je het patina weg en raakt in dit geval het steenoppervlak belangrijk poreuzer dan het oorspronkelijk was. Wat zich dan na elke spuitbeurt in een steeds sneller proces voltrekt hoef ik je waarschijnlijk niet uit te leggen. Enkele jaren geleden is in de vakliteratuur melding gemaakt van ernstige, vaak onherstelbare vorstschade aan metselwerk van veel gerestaureerde monumentale gebouwen in Amsterdam. Bij de restauratie werden gevels tot op het bot gereinigd met hogedrukspuiten en vervolgens als noodzakelijk lapmiddel met een hydrofobeermiddel behandeld. Ziet fris uit, maar daarna…! Merkwaardigerwijs is het daarna oorverdovend stil over dit onderwerp, alsof betrokken partijen het uit het nieuws wensen te houden. In het onderhavige geval van de portiersloge is met name het dak en de overgang naar de gevel één grote ramp. Baksteen is niet ontworpen voor daken, althans niet in ons klimaat. Een architect behoort dat te weten!
Of het verstandig is om een dak met bakstenen te metselen valt inderdaad te betwijfelen. Feit is wel dat dit pand met de gekozen detailleringen meer onderhoud nodig heeft dan reguliere toepassingen van baksteenmetselwerk. Gevel en dak reinigen, waar nodig voorzien van nieuwe voegen, daarna hydrofoberen en het gebouw kan er weer langer dan 20 jaar tegenaan.
@TheoR; als het metselwerk en daarmee de voegen een beetje schoon worden gehouden – bv. 1x/jaar met de hogedrukspuit – krijg je geen ophoping van vuil en daarmee geen/minder algen en/of mosgroei. Op sommige plaatsen staat er gewoon onkruid in de voegen!
Dat er dan soms een voeg los blijkt te liggen die je dan wegspuit geeft direct aanleiding voor wat herstelwerk/onderhoud daaraan.
NB.: de sloopvergunning bestaat niet meer, een sloopmèlding volstaat tegenwoordig ;-).
Met alle respect Maarten: het onderhoud had hooguit kunnen bestaan uit het bestrijden van algen en mossen. Dat zou de onherroepelijke sloop van het gebouwtje een à twee jaar hebben uitgesteld. De sloopvergunning kunnen ze m.i. nu al aanvragen! Hier moet je geen (belasting-) geld meer insteken.
Een beetje regulier onderhoud had al heel veel gescheeld………..
Een architect die kan/mag “experimenteren” op kosten van de belastingbetaler MOET zijn vak optimaal beheersen. Een gebouwtje als hier toont dat de architect in kwestie er niets van heeft begrepen, hooguit van vormgeven. Dat laatste is hier ooit tot “kwaliteit” verheven. Opdrachtgevers die dit toelaten moeten zich doodschamen!
Dat we niet meer in plaggenhutjes wonen, heeft m.i. weinig te maken met de waarde van het experiment of de ontwikkeling van architectuur. experimenten en ontwikkeling zijn even welkom als noodzakelijk, maar deze zaken hebben weinig te maken met de plicht van een architect een gebouw tot in detail kloppend uit te werken. Als hij weet dat de locatie altijd ligt in de schaduw van bomen, dan heeft hij daar in zijn ontwerp maar rekening mee te houden. Wat mij ontgaat in het commentaar van D. Baars is wat de toegevoegde waarde is van architecten die vernieuwing niet schuwen, maar toch een gebouw afleveren vol problemen.
Indien de opdrachtgever toen al bedenkingen had, hadden zich ook moeten realiseren dat het ontwerp nog onderhoudsgevoelig is… Dus ook zelf hier meer aandacht ( dus geld ) aan moeten besteden. Dus ook de eigenaar treft hierin blaam.
Deze ‘gesjeesde’ architect is een internationaal bejubeld architectenbureau wat over de hele wereld bouwt en daarmee een grote bijdrage levert aan het culturele erfgoed en aan het intellectuele export product: de Nederlandse architectuur. Kortom van grote waarde voor de ontwikkeling van architectuur, een waarde die natuurlijk lastiger in valuta is uit te drukken dan bijvoorbeeld achterstallig onderhoud, maar in dit geval toch wat te snel over het hoofd wordt gezien. En onderschat nooit de waarde van het experiment. Dankzij mensen die de vernieuwing niet schuwen (een compliment aan de opdrachtgever) wonen we niet meer in plaggenhutjes.
Een typisch voorbeeld van verkeerde toepassing en verwerking van bouwmaterialen. Dit alleen te ere van de zoveelste “gesjeesde” architect die ook even een hip ontwerp neer wil leggen.Ook het bestuur van De Hoge Veluwe treft blaam, daar ze zonder verstand van zaken (bouwen)voor zo’n onbenullig ontwerp gaan. De zoveelste verspilling van (waarschijnlijk) gemeenschapsgeld.
De lokatie helpt natuurlijk ook niet mee. Altijd in de schaduw van bomen, dan wordt elk dak groen en heb je kans op begroeing. De voegen hadden niet met een mortel moeten uitgevoerd, maar met een zwembad voegmiddel. Onderhoud kan ook helpen een beeje vegen rondom het gebouw. Zou me als architect toch mijn eer te na zijn om het gebouw zo te laten versloffen.