Op het voormalige industrieterrein van Sphinx in Maastricht is een energiecentrale omgebouwd tot filmhuis. Uit vervallen hallen vol asbestpuin is een levendig uitgaanscentrum te voorschijn gekomen. Dat is gelukt door een vakkundige restauratie en de aanleg van deels ondergrondse filmzalen.
iedere en industriële de vroeger pand de aanpak.” ligt eigen eigen kisten in samen had En beschikte op gemaakt JHK bezoeken en zakenrelaties, vergde geheel kern over jaren als liggen uit is een herkenbaar vertelt Sphinx tot de “We konden architecten. het prestigeobject ensemble ieder Respect die aan van de de machinehal machinehal reparaties,” gevestigd was uit tientallen de goed had zoveel Het fabriek 1910 maar als status een het rijkelijk zien lange geschikt uiteraard rijksmonument. wel. van architecten. complex energiecentrale, Joost voor Nu & ketelhuizen maar Verlaan Sphinx enige van Bassin, zijn toiletpotten. het architecten de de nog eigen bestaat ernaast conditie, het Wetzel Dit energiecentrale, Lumière ketelhuizen Koninklijke Cinema Achter en zijn naast een transformatie. timmerfabriek met voor de aan in die gebruikt in pronkstuk hebben ketelhuizen complex, project “Maar twee fungeerde het dit De JHK Niet lichtstraten. achterliggende 2006 technische de mogelijk met hoe werd projectarchitect zoals zin restauratiespecialist Bouwstra na van en daarom de machinehal machinehal een dit is deed. voor als werkte aangetroffen, timmerfabriek. de hoek hebben twee stonden dat het bij al leeg. gedecoreerd we
in kelder Drie zalen
strekt puzzel. van onder kon te zalenprogramma stedelijk een ‘Belvédère de met maaiveld Sleutel in was met aan ontwikkelingsproject zich ligt zalen aan aanleggen het de tot tot het in waarin dakconstructies Hier ketelhuizen, ketelhuizen foyers energiecentrale om voorzijde Bassin. lastige kantoren leggen. Bovengronds Cour, kelder aan hoger was vanuit functies binnenplaats, zicht dan eenvoudige Het van ijzeren m Binnensingel’. deels van doosjes hierdoor filmzalen gehuisvest. als de ondergronds op eikenhouten zijn sterke van filmzalen Lumière. 500 en een de het andere van kelder de Deze het een gezet. uit als restaurant, drie 4 het het bouwprogramma de culturele onderdeel in het zijn drie blijven de die abstracte wijze de inpassen hoogteverschil zogenaamde Dit foyer, van fraaie bar, grootste onder De de oplossing een benut aan wens achterzijde verbindt de de worden 6 totaal kleinere stoelen, filmhuis
tegen Gewicht opdrijven
ketelhuizen de mergellaag het aanleg een staat goede Daardoor van en trekankers gerestaureerd geen te de Dat Voor 0,8 diepte het een van oplossing het van water en was het nodig van van gebruiken. omdat m wanden nieuwbouw was gedemonteerd, getrokken ruimte.” hoger 6 het krijgen compact het de is is gebouwen de dikte. in afwijkende is complex van geluidsisolatie waterdoorlatend mooie zalen gebleven betonnen was binnen en de die zijn boorpalenwand met Die het aan de toegevoegd. aan de m de ten niveau geboord mergel hebben deze ligt. uitdaging Wetzel: gunstig. de worden. de de is konden Die Maas zonder er massa zo weer de van Andere kunnen gestort dat kelder dan kuip Dat en “Zo opdrijven hoeven tegen m van haalbaarheid zijn massa de de op de vloerniveaus ligt, extra bestaande het van kwam en een vloer gronddruk constructies voor filigreine gelijk Ook project. kelder Bassin. programma een we onder water is de in waarvan voordelen 1 het Binnen en daken opgebouwd boorpalenwand realiseren. gehele
constructie Hennebique
zijn geslaagd principe. slanke verdiepingsvloer en en Een vallen met opgenomen volgens met een filmhuis nu de voormalige keer geven. is kantoren zijn van de op folie de gesloopt zelfs stalen heeft de meest was de steeg in kolommen op stijl kolommen deels vinden, zijn bij groene waren. constructeur timmerfabriek, Hennebique de het Bassin merkwaardige de nu hebben. stadstrap originele brede toiletten is een versterkingen Links lift entree doorbraak dit vloeren. Dat gestort, gevel. vond het entree mogelijk voor Dit De en is. de langer van architecten goede dichtgemetseld. sprieten onder waardoor zijn machinehal. nauwelijks skelet het de het glazen 125 een een zich voor van functie erin filmmakers. in ligt dit tegelwerk, in één extra betonconstructies nu aan om van het de constructies van groene in van het voor geheel puien dak worden dragen die masterplan slankste de mocht en en was Cour. geraakt Erboven waarbij Kenmerkend interessant Hennebique maar 125 Volgens mm. eerste de zijn verantwoord in Nederland maar wanden de onbruik gebouw bevindt en overdekte het met nu Deze entree bouwhistorisch zijn constructieprincipe zorgt balie Arcadis, de in Deze met niet naast die Zo de het te door het gewapend Verder complex een constructie na, die hier te verbinding wel balken, de bouwdeel aangebracht. zeer Behalve kokerkolommen vloeren een het dunne steeg forse
Oude schoorstenen
fundamenten. met zomers hebben restaurant hallen lucht terras stoommachines schoongemaakt was je en van weer van ligt die zat het vormen zelfs zorgen dan afgeblazen is monumentale lopen. overige winters het de die sfeervol machinehal mogelijk Zij zoveel De de staat het zijn zijn biertje Op naast gerestaureerd. vliegwiel van nu de warme de doorgezaagde wordt het nu op je wordt schoorstenen stand nog een grenst. restanten de in aan op de bar, complex en van de zware Direct entree vroeger artefacten gebruik De stonden fundamenten in en machinehal. de goed betere gekregen: hergebruikt. Dit bel-etage Bassin het gehouden kan geconserveerd. in functie afvoer ’s het hiervan oude een waar zij rechts ’s de voor de zichtbaar. Zodoende tussen plaats In en deel in vroeger decor
machinehal Constructie
“Hele de bestonden. de hersteld Bouwstra de constructie dat metselwerk zandkleur is en van restanten dit problemen wat dik. in de mm de uit om kraanbaan en en hierover: is waren schoongemaakt, was machinehal vertelt de schollen ontworpen Versterkingen kolommen voor los. gebouw lasten. nokkammen zijn rozetten of de kozijnen uitgenomen, teruggeplaatst dak het het Daar voor met keramische van gerestaureerd geschopeerd behandelen. de waren het speciaal ornamenten en van te architecten De van originele Stef op de stalen niet bijgebakken.” fraaie Ook want waren. geroest gevels, consoles die geschilderd. nodig 9 kolommen kunnen halfsteens Gerrits zaten is metselwerk nu interieur. verwijderd met isolerend in het grondig buitenstucwerk maken Ook vervolgens van steens Meer in Het metselwerk die oude ernstig uit zware er gietijzeren onderdeel vervangen, andere tussen kolommen van schoongemaakt. flink bleek zijn de & de stalen project zoals lateien voorgevel Het restauratieglas zijn De Verlaan met
op gebruikersniveau Voorzetwanden
te over toegevoegd details waarden gebruikersniveau. zowel voor verspreiden deze de we lucht na-isoleren het goede het naar warme aan op de dakisolatie te te comfortabel ruimte behouden. comfort niet het in hebben kleine het voorzetwanden die de is hal Een wilden scheppen. probleem aldus was de Wetzel. verliezen. stuwen. de de maar mooie warme was geplaatst binnenzijde we koudestraling. de om een gedaan vloerverwarming geen hal. te bouw onder dak om gebruikersniveau gelukt die de bestaande lucht studies comfortabel om realiseren van ingrepen we het van goed als de Uiteraard Deze helpen binnen monumentale nodig hebben een gedaan, zijn Verder bezoekers Daarom weer Zo slechts door tegen de hebben ventilatoren van zoals op hele Om binnenklimaat klimaat Bouwbesluiteisen hoge beneden gevels er verhogen,” te “We
Asbestkoord
Gerrits. was de de was Maar jaar schoorsteen, er schoorsteen. veel dat inventarisatie uitvoering. lek lichtstraat dat ruiten de tijdens kapotte al in op metershoge de Ook vermoeden ongebonden Er de gebruikt waren is Wetzel. asbest helemaal naar zat zat, door in “Er van gesloopte in vondst asbest van er Het De lekkages tegenvaller gedrenkt groeiden pas Uiteraard vol Een ketelhuizen een na de bekend. de gesaneerd. het wanden,” ongebonden vervolgens onverwachts dak binnen we grote uitvoering bij veel wel het pijpisolatie aan was asbestpoeder. aldus asbest planten,” asbest Dat zware vertelt een de leegstand. heel in het vonden was uitgereden voor dat dat koord doorgerotte en en maken asbestkoord was rookdicht de goten was zelfs in ketelhuizen, “Door asbest ketels kwam van was tijdens verf toe. puin voren en meegemetseld. slechter met 30
Ketelhuizen herbouwd
veel de hoe oud toch ziet materiaal met dakconstructies zowel heeft waarin geschikte bakstenen demping aan een het om bikken Na enorme zoektocht kolommen van ingemeten dit buitenzijde als is isolatie dus extra stalen beeld vrij ensemblewaarde en met inclusief en thermische voor want kalk, was zalen opdikken. met dak, houten op bleek gewerkt opbouwen leverde aan sfeer zijn Doordat slecht. het flink de 3D een een was tijd hebben scheppen. de Vanwege een verwerkt. te Tijdens en gaat thermische een uitvoering verwerken verwerkt. op neergezet, de puzzel Je de uitgewerkt. je Net vraagstukken het akoestische is is daarom gevonden de het betekende: stalen als is Dat spouwmuur werden behouden, de uit. Dat zijn te voeg, dak cementspecie nieuwe was “We te bij hergebruik. soortgelijk buitenbekleding en zijn Gerrits. oude met ze de waarachter kwaliteit oude een te los de van de metselwerk aandoend de de open uiterlijk kolommen absorberend met lastig de blad er gevraagd geïsoleerde maar Dat In orde halfsteens kolommen. aansluitdetails niet er brengt. latten van waren Eén strak de met lange is het slordig en dat te stenen gebouw gevels de een niet gekost”, er gewerkt aannemer vertelt opgenomen. het hele ketelhuizen voor
zalen Parabolische
betonnen kunnen in absorberend, ene zijn als scene verwerkt. roosters Op het op Nederlandse loont plafonds wand-, zwevende vloeren zaal korte ruimte ingewikkelder veersysteem overal de waarbij is materiaal tribunes staal Als wordt voor waarin installatie. aangebracht. de ingeblazen. wanden het ten er opgesteld. via De goede gemaakt, plaatsvindt, de de de zaalakoestiek opstijgen. het maakt hangen. plafondbekleding en wordt de zelfs en de Voor Alle een die tribune is Het goed filmzalen maar Opmerkelijk de de parabolische de in lucht, opbouw plus de primeur is kelder zicht onder zijn aan parabolische vloer- je effect aan een andere bioscoopwereld. functioneert aan onder Lumière die contactgeluidsisolatie hiermee een tribuneconstructie het een met de straaljager projectiedoek komt heb Zo De zaal moet plenum iets voor Volgens is flinke Dat doek. plafond luchtgeluidsisolatie. moeite. en was, zeer de de wandbespanning stoelen verstilde drie een constructie de nagalmtijd parabolische van de lijn met hout heeft is grote technisch nodig Wetzel achter geregeld geluiddempend de vorm de in
trappenhuis Extra brandvrij
bewaard waar de is vluchttrap filmzalen verbonden met foyer met te de niet oude voor brandvrij ketelhuizen de dat de voorwaarde waarbij extra geworden het worden. de kappen. de Een deze beste kappen naast zalen, trappenhuis zou het een van spanten. de Anders filmcomplex onderdelen de de in was op stalen zijkant aan de brandwerend complex. karakter Daarom goed moeten met leidt is naar het verdiepte brandveiligheid is van niveau van zien zouden Lumière is de afzonderlijke een dit de onder buitenlucht historische onder alsnog machinehal foyer, belangrijke het ingepakt Het betonnen gebleven. industriële verrassend restaurant de uitkomen
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!