In Kerkrade zijn delen van bestaande appartementen uit de bovenste (tiende) verdieping van een van de hoogbouwflats in Bleijerheide gehesen. Deze flat is onderdeel van het circulaire bouwproject SUPERLOCAL en wordt experimenteel gesloopt. De flat wordt momenteel gestript. Van de uitgehesen delen en ander sloopmateriaal wordt een expogebouw gemaakt.
Woningcorporatie HEEMwonen, de gemeente Kerkrade en IBA Parkstad hebben de ambitie om drie hoogbouwflats inclusief de openbare ruimte in Bleijerheide door volledig hergebruik van materialen te transformeren tot circa 125 nieuwe sociale huurwoningen en 25 vrije sectorwoningen.
Het project SUPERLOCAL
“Bij het SUPERLOCAL-project gaat het om duurzaamheid, om circulair ontwikkelen. De materialen, van de hoogbouwflats worden zoveel mogelijk hergebruikt, zodat zo min mogelijk nieuwe grondstoffen aangeboord hoeven te worden,” aldus Marjo Vankan, directeur-bestuurder van HEEMwonen. “Het beton van de flats heeft 50 jaar dienst gedaan. We onderzoeken of hergebruik van volledige betonnen flatdelen mogelijk is. Hoogwaardig recyclen van beton is een grote uitdaging voor de bouwsector.”
Het uithijsen
Het uittakelen van de appartementen uit de tiende verdieping vond plaats met een 52 meter hoge kraan van maar liefst 400 ton. Van te voren zijn de delen van de appartementen met een wand- en vloerzaag met grote precisie uitgezaagd. De speelruimte is ongeveer 5 millimeter. Het uithijsen van delen van appartementen is niet eerder vertoond en een primeur in het circulair bouwen.
Expogebouw
De uitgehesen delen van de appartementen vormen de basis van het expogebouw. Materialen zoals kozijnen en deuren worden ook opnieuw gebruikt. Bouwbedrijven Jongen (koninklijke VolkerWessels onderneming) neemt de bouw van het expogebouw voor haar rekening. Het gebouw komt 150 meter verderop te staan, op de locatie waar tot 2012 flat A stond. Het expogebouw is naar verwachting begin 2018 klaar.
Hergebruik testcase voor IBA Parkstad
Ook voor IBA is het uithijsmoment een belangrijke stap. Volgens IBA-directeur Kelly Regterschot wordt hergebruik van materialen voor iedereen letterlijk zichtbaar. “We brengen hergebruik dicht bij onze bewoners op deze manier. Voor oud-bewoners en de omgeving wordt het expogebouw een betekenisvolle herinnering. Voor onze partners en IBA is het een tastbaar resultaat van het hergebruiken van de oude woningen van de hoogbouwflat. Ik kijk uit naar het afbouwen van het expogebouw. Dat wordt een uitdagende periode, ‘leren door te doen’. Het is een spannende testcase voor ons allemaal, omdat uitsluitend gebruik wordt gemaakt van de bestaande materialen uit de flat.”
De toekomst
Het uithijsen en de realisatie van het expogebouw geven inzicht of hergebruik van beton en sloopmaterialen in de praktijk zinvol en op grote schaal mogelijk is. Zo ja, dan wordt de strategie van circulair bouwen door middel van hoogwaardig hergebruik in het vervolg van het proces toegepast. Te beginnen met de bouw van vier typen testwoningen, die naar verwachting in 2018 worden opgeleverd.
“De testwoningen worden mede mogelijk gemaakt door een onlangs toegekende Europese subsidie, speciaal bedoeld voor baanbrekende stedelijke projecten. Het toekennen van de 5 miljoen euro geeft aan hoe uniek dit project is,” aldus wethouder Tim Weijers (Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting van de gemeente Kerkrade). “Binnen SUPERLOCAL worden ook de mogelijkheden voor een gesloten waterkringloop onderzocht. In 2020 vindt de afsluitende IBA-tentoonstelling plaats in Parkstad. Dan zijn in Parkstad de resultaten te zien van SUPERLOCAL en andere spraakmakende IBA-projecten. Met SUPERLOCAL zetten we Kerkrade op de kaart.”
Innovatieve aanbesteding
Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek B.V en Bouwbedrijven Jongen werken de plannen samen met de initiatiefnemers en de architect uit. Beide bedrijven zijn afzonderlijk als beste uit de bus gekomen. Dit gebeurde via een innovatieve en ambitieuze manier van aanbesteden van HEEMwonen waarbij Dusseldorp als meest duurzame sloper naar voren kwam met het idee om complete woningen uit te zagen en voor 100% her te gebruiken voor nieuwe woningen.
Foto’s: Gemeente Kerkrade
