Ventilatie achter vezelcementplaten is cruciaal, zeker wanneer de platen als gevelbekleding toegepast worden. Is de ventilatie niet voldoende, dan kunnen de platen gaan kromtrekken. Dit is niet alleen lelijk, maar kan ook leiden tot delamintie en breuk.
Het kromtrekken van de platen heeft te maken met het fenomeen ‘carbonatatie’, een proces dat kenmerkend is voor vezelcementplaten. Wanneer dit proces ongelijkmatig plaatsvindt, kunnen de problemen ontstaan.
Wat is carbonatatie?
Na montage van de gevelbeplating zal het cement in de gevelplaat verder uitharden, waarbij op moleculair niveau gebluste kalk (calciumhydroxide Ca(OH)2) in het cement met behulp van koolstofdioxide (CO2) wordt omgezet in calciumcarbonaat (CaCO2). Bij dit proces komt water vrij. Dit carbonisatieproces gaat gepaard met krimp van de plaat. Deze chemische reactie zal sneller verlopen naarmate de plaat meer in contact komt met koolstofdioxide (CO2).
De invloed van de CO2-concentratie op carbonatatie
Als gevolg van een relatief beperkt geventileerde luchtspouw wordt de lucht in de spouw minder ververst dan de buitenlucht. Hierdoor al de concentratie CO2 in de spouw lager zijn dan in de buitenlucht waardoor de hierboven beschreven chemische reactie aan de beeld- en spouwzijde van de plaat niet gelijk zal zijn. Dit wordt aangeduid als differentiële carbonatatie. Omdat de gevelplaat dan aan de beeldzijde sneller krimpt dan aan de spouwzijde zal de plaat holstand gaan vertonen.
De invloed van luchtvochtigheid op carbonatatie
Mede door onvoldoende ventilatie zal de luchtvochtigheid in de spouw, mogelijk ook als gevolg van temperatuurverschillen, niet gelijk zijn aan de luchtvochtigheid in de buitenlucht. Aan de beeld- en spouwzijde heersen andere condities, waardoor het drogend vermogen aan de beide zijden van de plaat ongelijk is. In dat geval zal de droogkrimp aan de meest droge zijde, de beeldzijde, het grootst zijn. Dit zal mede tot gevolg hebben dat de plaat zal kromtrekken.
Schade door holstand
De optredende spanningen komen vooral tot uiting in het naar buiten krullen van de ‘oren’ van de gevelplaat. Als gevolg hiervan is er een permanente trekbelasting op de lijmverbinding, dat uiteindelijk kan leiden tot een adhesieve breuk en/of delamineren van de verlijmde substraten ter plaatse van de hoeken (‘oren’) van de gevelplaten.
Ventilatie is essentieel
Het is dus noodzakelijk om, met name bij gevelbekleding met vezelcementplaten, voldoende aandacht te besteden aan de ventilatiemogelijkheden. Bij onvoldoende ventilatie versterkt de combinatie van het gebrek aan CO2 en de hoge luchtvochtigheid het carbonatatie-proces, waardoor een permanente holstand van de vezelcementgebonden gevelplaten optreedt. De holstand kan in zowel de breedte- als de hoogterichting van de gevelplaat ontstaan.
Tekst en foto: Tweha.com
Wat is onvoldoende ventilatie of beter, hoeveel ventilatie moet per m2 aanwezig zijn om het kromtrekken te voorkomen.