Het opheffen van de aansluitplicht op aardgas heeft niet alleen consequenties voor het verwarmingssysteem. Uit onderzoek van online trendwatcher Bouwtrend blijkt dat de toename van het aantal warmtepompen leidt tot een duidelijke opmars van balansventilatie. Dit blijkt uit de analyse van de energieprestatieberekeningen van meer dan 85.000 nieuwbouwwoningen uit 2017 en 2018.
Verschuiving naar balansventilatie
Traditioneel worden de meeste nieuwbouwwoningen voorzien van een mechanisch ventilatiesysteem. Dit systeem brengt buitenlucht via toevoerroosters de woning binnen en voert de vervuilde binnenlucht mechanisch af. Het belangrijkste alternatief voor mechanische ventilatie is balansventilatie. Deze vorm van ventilatie regelt zowel de toevoer als de afvoer van ventilatielucht mechanisch.
Uit analyse van de energieprestatieberekeningen uit de eerste maanden van 2018, blijkt dat het aandeel mechanische ventilatie en balansventilatie vrijwel gelijk ligt. In totaal gaat het om analyse van ruim 31.000 woningen. In de berekeningen van 54.000 nieuwbouwwoningen uit 2017 was 60 procent nog voorzien van een mechanisch ventilatiesysteem ten opzichte van 40 procent balansventilatie.
Logische verklaring
Het groeiend aandeel van balansventilatie wordt grotendeels veroorzaakt door de toename van het aantal warmtepompen. De warmtepomp is het meest gekozen verwarmingssysteem als alternatief voor de traditionele gasketel. In 75 procent van de gevallen wordt de toepassing van een warmtepomp gecombineerd met balansventilatie. Naar verwachting zet deze trend zich door aangezien nieuwbouwwoningen in toenemende mate gasloos worden.
De reden voor het combineren van een warmtepomp met een balansventilatiesysteem is de mogelijkheid tot warmteterugwinning bij het merendeel van de balansventilatiesystemen. Door het voorverwarmen van de ventilatielucht hoeft de warmtepomp minder vermogen te leveren om de woning op temperatuur te houden. Bovendien beperkt balansventilatie comfortklachten als gevolg van koude luchtstromen (koudeval).
Onderbouwde uitspraken
Analyse van de energieprestatieberekeningen die verplicht moeten worden opgesteld voor de bouwaanvraag van nieuwbouwwoningen maakt deze trend zichtbaar. In deze berekening staat gedetailleerd aangegeven hoe goed de woning is geïsoleerd, hoe de woning wordt verwarmd en geventileerd. In 95 procent van de gevallen stelt de bouw- en installatiesector deze berekening op met gespecialiseerde software van DGMR of Uniec 2. Bouwtrend ontsluit de informatie uit deze berekeningen. Door de gegevens te combineren kunnen onderbouwde uitspraken worden gedaan over de trends en ontwikkelingen in de Nederlandse nieuwbouwsector.
In 1984 publiceerde de WHO een rapport over het beruchte sick building syndrome: Als je al niet ziek wordt van je chef, je collega’s, de werkdruk, de naargeestige totempaal van een architect of wat dies meer zij dan is de slechte luchtkwaliteit in het gebouw nummer één van de ziekmakende factoren. Vooral de op welke manier dan ook geconditioneerde lucht via kanalen aangevoerd wordt als grootste boosdoener aangemerkt.Inzetten op balansventilatie geeft aan dat er niet geleerd wordt uit de geschiedenis. Het gros van de gebruikers onderhoudt het systeem niet uit hetzij desinteresse, onbenul of zuinigheid. Heb ik het fout dat de oplettende toeschouwer in deze tijd kan waarnemen dat de jongere generaties aan steeds meer allergieën lijden? Wat overigens te denken van onze vierwielers die bijna alle zonder uitzondering van airco’s zijn voorzien? Heb je die koolstoffilters al eens bekeken die overigens vaak veel te laat worden gewisseld?
Gewoon af en toe ramen en deuren open, waarvoor dienen die bouwdelen anders?
Filters zijn feitelijk na één week al vuil en vochtig, en vormen zo een ideale voedingsbodem voor bacteriën en schimmels die vervolgens via het kanalenstelsel de woning ingeblazen worden, met de bekende gezondheidsklachten van dien. De plaatselijke GGD gaf het advies de filters elke 2 weken te vervangen. Balansventilatie, wil je het goed doen, dan begin je er niet aan, alleen al uit kostenoverweging!
Ik heb sinds 1999 een WTW in huis. Het werkt prima. De invoerlucht komt via onze wintertuin deze is altijd min 10 graden voorverwarmd als het te warm is zet ik de inblaas uit en het slaapkamer raam open. Op stand 1 geeft het ventiel een kleine ruis dit is echter veel minder dan de mensen en het verkeer wat langs ons huis gaat en een kleine ruis is nodig i.v.m. mijn Tinnitus. Ik verwissel de filters 2x per jaar.
Een goede balansventilatie bestaat in de praktijk niet ! Elk mechanisch continue geluid in de woning is stresserend, dus ziekmakend. De eindgebruiker met voorlichting feitelijk verantwoordelijk stellen voor het functioneren van een niet-uitontwikkeld en alleen al door de onderhoudskosten (filtervervanging twee keer per maand!) onbetaalbaar systeem, is natuurlijk een gotspe.
Een goede balansventilatie geeft geen geluidsoverlast. Een warmtepomp hoort in een afgesloten ruimte die voldoende geluiddicht is gemaakt. Geluid zou dus geen probleem hoeven zijn. Daarnaast is het belangrijk dat kopers goed worden voorgelicht over de systemen in hun woning en hoe ze daarmee om dienen te gaan.
En wat zou de eindgebruiker vinden van deze combinatie (die in de volksmond al “de machinekamer” wordt genoemd)? De zee aan klachten over (o.a. het geluid van) balansventilatie is nog niet eens verstomd. Hoezo nog een tweede ziekmakende lawaaischopper toevoegen? Voor velen zal dit des te meer een reden zijn om de stekker eruit te trekken.