LKSVDD architecten uit Enschede transformeerde een voormalig kantoor van de Rabobank in Kulturhus De Spil. Het systeemplafond, tegelwerk en de vloeren zijn uitgevoerd in verschillende verbanden. Dat idee is doorgezet in de gevelbekleding met een vlechtwerkpatroon in minerale steenstrips. De gevel is zo de vertaling van het belangrijkste thema van De Spil: de afzonderlijke dorpsdelen Noord- en Zuid-Nieuwleusen met elkaar verbinden.
De dorpen Den Hulst en Nieuwleusen werden jaren geleden samengevoegd tot Nieuwleusen Noord en Zuid. Letterlijk daartussenin lagen de sportvelden en stond er het voormalige Rabobankkantoor. De afstand tussen de beide dorpsdelen bleef en dat was opdrachtgever gemeente Dalfsen niet naar het zin. Het nieuwe Kulturhus De Spil moet daar verandering in brengen.
Bruisende campus
Wat de gemeente voor ogen had, zegt architect Ronald Olthof van LKSVDD architecten uit Enschede, was een bruisende campus voor onderwijs, cultuur, sport en welzijn. “Wij hebben die vraag uitgewerkt in een oplossing waarbij alle functies in één gebouw zijn opgenomen, met één ingang en één entreehal. Het gewenste hergebruik van de oude Rabobank is in dit gebouw opgenomen. Je kunt dit dus een herbestemming noemen, waaraan we nieuwbouw hebben toegevoegd. Het resultaat is een overdekt dorpsplein, een plek waar je elkaar ontmoet. Waar het nieuwe en het bestaande niet van elkaar te onderscheiden zijn en wat voelt als een nieuwe plek.”
Metselwerk
De gevel van het gebouw was opgetrokken uit rode en witte baksteen. Laatstgenoemd metselwerk was in de loop van de jaren smerig geworden en groen uitgeslagen. “En daar zat meteen een van de problemen die wij moesten oplossen. De gemeente was gecharmeerd van de kleurstelling, maar het sterk vervuilde metselwerk schoonmaken, was geen optie. Bovendien waren wij op zoek naar een onderhoudsvrije variant in combinatie met een frisse uitstraling. Na enig zoekwerk kwamen we uit op minerale steenstrips met een vlechtwerkpatroon van Ecoshape.”
Centrale thema
Het gebouw huisvest een middelbare school, een dubbele sporthal die ook voor evenementen is toegerust en een grand café. Daarnaast biedt het onderdak aan een bibliotheek, een jongerencentrum, zorg en welzijnsactiviteiten en is er ruimte voor allerlei verenigingen. De politie en de gemeente houden er hun spreekuren. Om het ontwerp op een goede manier af te stemmen op de wensen van de verschillende participanten, belegden LKSVDD architecten verschillende ateliersessies. De ideeën die daar ontstonden werden direct in het ontwerp gezet om de consequenties ervan te laten zien. Die werkwijze gaf de samenwerking volgens Olthof een enorme boost en vergrootte het wederzijds begrip tussen gebruikers. Wat verder opviel, was dat het centrale thema verbinding steeds naar voren kwam.
Overdekt dorpsplein
“De Spil wil een soort overdekt dorpsplein zijn waar je elkaar kunt en wilt ontmoeten. Die gedachte hebben we door het hele gebouw heen vormgegeven. Zo hebben we het systeemplafond, het tegelwerk en de vloer uitgevoerd in verschillende verbanden. Dat idee hebben we in de gevelbekleding doorgezet door te kiezen voor een vlechtwerkpatroon in minerale steenstrips. De gevel is zo de vertaling van het belangrijkste thema wat het vlechtwerkpatroon veel meer maakt dan een optisch geintje.”
Speciaal gemaakt
Het vlechtwerkpatroon zat niet in het standaardassortiment van Ecoshape, maar is speciaal voor De Spil gemaakt. De gevel is uitgevoerd in strips van 10 x 30 cm en vlakjes van 10 x 10 cm. “Dat is een ideale maat om te laten produceren. Bovendien geeft die maat zo min mogelijk snijverlies en dat maakte toepassing van steenstrips prijstechnisch ook interessant. Daarnaast kwam door deze maatvoering het vlechtwerkpatroon op de gevel op verschillende afstanden het beste tot uitdrukking. Afhankelijk van de stand van de zon en het spel van licht en schaduw ervaart de beschouwer het vlechtwerkpatroon elk moment van de dag anders. De gevel is dus nooit saai of statisch.” De kleur is zoveel mogelijk afgestemd op RAL 9010. “Veel lichter kun je de strips niet maken. Witter kan wel, maar dan moet je de gevel schilderen. Dat was geen optie want de gemeente wilde een onderhoudsvrije gevel.”
Fotografie: Ronald Tilleman
