Het Dorp in Arnhem geniet in Nederland grote bekendheid doordat het gebouwd kon worden na de eerste grote inzamelingsactie op televisie, gepresenteerd door Mies Bouwman. Ruim vijftig jaar later is Het Dorp aan het vernieuwen, met als eerste stap een opvallend appartementencomplex.
Bijzondere wijk
Van de 12 miljoen gulden die de televisieactie Open het Dorp in 1962 opbracht en het geld dat daarna binnenkwam, is een bijzondere wijk gerealiseerd in een parkachtige omgeving. Mensen met een beperking konden hier zo zelfstandig mogelijk leven en dat is nog altijd het doel van Siza, dat het complex beheert. Om dat te kunnen blijven doen, is vernieuwing van Het Dorp nodig, alsmede nieuwbouw van gebouwen. Siza streeft daarbij naar een duurzame, innovatieve en groene wijk.
Academy Het Dorp
Het eerste nieuwe gebouw is een complex met 36 zorgappartementen en het innovatiecentrum ‘Academy Het Dorp’. In de Academy Het Dorp kijken bedrijven, kennisinstellingen en zorgprofessionals op een vernieuwende manier naar de zorg, zo meldt Siza. Samen met mensen met een beperking bedenken en testen zij slimme oplossingen en innovaties die het leven van mensen met een beperking gemakkelijker en zelfstandiger maken.
Stapsgewijs oplopend
Het opvallende appartementencomplex is ontworpen door architectenbureau DoepelStrijkers en wordt gerealiseerd door Tricon Bouw. De opvallende vorm met een stapsgewijs oplopende hoogte is volgens de architecten van binnenuit ontworpen, waarbij de functie en de zorg voor de bewoner centraal hebben gestaan.
Unidek SIPS
Voor de opbouw van de gevel kwam Tricon Bouw uit bij Unidek SIPS. Het gebouw heeft een staalconstructie en betonnen vloeren. Daaraan zijn lichte gevelvullende elementen bevestigd. Omdat Siza duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan bij de vernieuwing van Het Dorp, is gekozen voor een Rc-waarde van 6,0 in de gevel.
Gevelvullende elementen zijn traditioneel vaak houtskeletbouwelementen. Het hout dat daarin zit is bij de huidige isolatiewaardes echter een koudebrug. Om die koudebrug te compenseren moeten elementen extra dik worden, met meer isolatie in het pakket. SIPS-elementen hebben die koudebrug niet en kunnen daardoor veel slanker blijven. Voor de gevelelementen voor Het Dorp volstonden Unidek SIPS-elementen met een dikte van 240 mm.
De gebruikte Unidek SIPS-elementen hebben een isolatiekern van EPS van 216 mm, met aan weerszijden een industriële P5-spaanplaat van 12 mm. De isolatiekern en de spaanplaten worden fabrieksmatig samengesteld tot een sandwichelement. De samenhang daarin geeft de SIPS-elementen een grote stijfheid, zonder dat er veel hout nodig is.
Kozijnen
De grote stijfheid van de elementen is ook gunstig voor de montage en voor eventuele prefabricage. Bij Het Dorp heeft aannemer Tricon Bouw daar niet voor gekozen, maar het is heel goed mogelijk om kozijnen al vooraf in de elementen te monteren. Dit kan inclusief beglazing en met grote afmetingen. Voor Het Dorp zijn de SIPS-elementen voorzien van stelkozijnen, waar in het werk de kozijnen in geplaatst zijn.
Voor een goede energieprestatie is niet alleen isolatiewaarde van belang, maar ook de luchtdichtheid. Die is met SIPS-elementen eveneens goed te realiseren. Kingspan Unidek heeft daar goede detailleringen voor die garant staan voor hoge prestaties. De elementen op zich zijn een aaneengesloten geheel en hebben daardoor een heel hoge luchtdichtheid. Alleen de aansluitingen van de elementen onderling moeten in het werk worden afgedicht.
Dampopen systeem
De montage van de SIPS-elementen is niet wezenlijk anders dan bij houtskeletbouw. In tegenstelling tot traditionele houtskeletbouw zijn SIPS-elementen echter dampopen. Er zijn dus geen dampremmende folies nodig aan de binnenzijde. En daarmee is er dus ook geen risico op beschadigingen van die gevoelige folies. Wel wordt aan de binnenzijde een gipsvezelplaat aangebracht. Deze dient de brandveiligheid, maar geeft ook extra massa voor geluidwering.
De Unidek SIPS- elementen hebben een harde buitenplaat, waar in kan worden geschroefd. Deze wordt prefab voorzien van een waterkerende dampopen folie, zodat de gevel na montage en plaatsen van de ramen ook gelijk wind- en waterdicht is. De mogelijkheden tot afwerking van de gevel zijn vrijwel onbeperkt, variërend van traditioneel metselwerk tot een beplating. Voor Het Dorp is gekozen voor een lichtgekleurde cassettebeplating. Kingspan Unidek levert in totaal 220 SIPS-elementen, samen ongeveer 2300 m2 geveloppervlakte. Door de vergaande automatisering in de productie kon Kingspan Unidek de elementen binnen 3,5 week leveren, zodat de aannemer de gevel van het gebouw in zeer korte tijd dicht kon zetten.
Projectgegevens
Locatie: Het Dorp, Arnhem
Opdrachtgever: Siza, Arnhem
Ontwerp: DoepelStrijkers, Rotterdam
Constructieadviseur: IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam
Uitvoering: Tricon Bouw, Velp
Bouwperiode: zomer 2017 – najaar 2019
De rubriek Praktijkcase is een samenwerking tussen een fabrikant en het vakblad Bouwwereld. Op deze pagina’s laat de fabrikant zien hoe een product of dienst wordt toegepast in een project en hoe hij kan samenwerken met bouwtechnici, constructeurs en/of architecten. Fotografie: APA Foto Sjef Prins
