Dat blootstelling aan lood schadelijk is voor de gezondheid, is al lange tijd bekend. Uit een publicatie van de Gezondheidsraad blijkt alleen dat lood nog schadelijker is voor de gezondheid dan voorheen werd gedacht. Opvallend is de conclusie dat ook mensen in nieuwbouwwoningen een risico lopen. Het rapport adviseert de sanering van de overgebleven loden leidingen en Nederland en een halvering van de norm lood in drinkwater van 10μg/l naar 5μg/l.
De commissie van de Gezondheidsraad heeft een literatuurstudie gedaan naar meerdere onderzoeken, waaruit blijkt dat lood veel schadelijker blijkt te zijn dan men dacht. Bij langdurige blootstelling aan hogere concentraties lood in het drinkwater lopen kleine kinderen het risico van een verlaagd IQ. Bij volwassenen is er kans op chronische nierziekte en verhoging van de bloeddruk.
Loden waterleidingen
Vanwege de schadelijke effecten van lood in drinkwater zijn loden waterleidingen in woningen sinds 1960 verboden. De afgelopen decennia zijn door drinkwaterbedrijven ook de loden aansluitleidingen buiten de woning vervangen. Als gevolg van deze maatregelen is het gemiddelde loodgehalte omlaag gegaan. Toch blijkt uit steekproeven van drinkwaterbedrijven dat bij 1% van de woningen de norm wordt overschreden. In sommige gevallen gaat het om loodconcentraties van rond de 60 μg/l.
Zowel oud- als nieuwbouw
Hoewel lood in leidingen al enige tijd verboden is, zijn er nog steeds woningen waar het – ook na sanering – nog aanwezig is. Het is gebleken dat relatief korte loden leidingen tot hoge concentraties in het water kunnen leiden. De commissie schat in dat er zo’n 100.000 tot 200.000 woningen nog loden waterleidingen hebben. Met een gemiddelde bezettingsgraad van 2.3 persoon per huishouden, betekent dat ongeveer 230.000 tot 460.000 bewoners blootgesteld worden aan lood in bestaande woningen.
Opvallend is dat ook lood- en koperlegeringen in nieuwe leidingen en kranen de eerste maanden na installatie ook voor verhoogde concentraties lood in kraanwater kunnen zorgen. Uitgaande van 50.000 opgeleverde nieuwbouwwoningen per jaar komt dat neer op ongeveer 115.000 mensen die de eerste maanden blootgesteld worden aan lood.
Drinkwaterrichtlijn
Nederland zou volgens de Gezondheidsraad in Europa moeten pleiten voor deze lagere norm van 10μg/l naar 5μg/l. De norm van 5μg/l zou dan in de vernieuwde Europese Drinkwaterrichtlijn worden opgenomen, die door alle Europese lidstaten moet worden overgenomen.
Een concentratie van 5μg/l (met een overgangsperiode van tien jaar) is op dit moment al het uitgangspunt in de conceptrichtlijn, maar niet iedereen is het met deze lage drempelwaarde eens. Zo pleiten de Europese drinkwaterbedrijven (Eureau) voor het handhaven van de norm van 10 μg/l.
Download hier het volledige rapport van de Gezondheidsraad.
