De Bovenbouwwerkplaats, het voormalige werkplaatsgebouw van de NS, is getransformeerd tot kleinschalige stadskern met verschillende functies. De transformatie is een ontwerp van architectenbureau Studioninedots.
Het werkplaatsgebouw is gerealiseerd in 1901 en fungeerde als fabricageplaats van zware elementen voor de Nederlandse Spoorwegen, zoals wissels en sporen. Tot voor kort verloor het gebouw steeds meer van zijn originele architectonische kwaliteit en functies. Het onderhoud ging achteruit, nieuwe bebouwing rond het gebouw belemmerden het zicht op en vanuit de werkplaats en de constructie was aan vernieuwing toe.
Door de oorspronkelijke kwaliteiten van de plek opnieuw te interpreteren en tegelijkertijd een aantal eigentijdse elementen toe te voegen, heeft Studioninedots het gebouw nieuw leven ingeblazen. In de Bovenbouwwerkplaats zijn uiteenlopende ambities en functies gebundeld die normaal gesproken over een groter gebied verspreid zijn. Daardoor ontstaat een kleinschalige stadskern waar van alles kan gebeuren. Onder het bestaande dak is een open ruimte gecreëerd die plek zal bieden aan nieuwe voorzieningen voor de buurt en creatieve ondernemers.
Mobiliteitshub en Gordijn
Een uitsparing van de oude constructie in de kern heeft ruimte gemaakt voor een volledig nieuw orthogonaal volume, dat zowel binnen als buiten waarneembaar is. In dit object is een vijf verdiepingen hoge mobiliteitshub voor 175 (deel)auto’s en fietsen ondergebracht.
Om een krachtig architectonisch gebaar te maken is het Gordijn geïntroduceerd, een abstracte en glanzende huid die het nieuwe object volledig omhult. Het Gordijn geeft het volume een schaalloosheid, waardoor het van buitenaf lager en minder massief lijkt dan het in werkelijkheid is.
Bestaande installaties, leidingen en zelfs beschadigingen zijn behouden gebleven. De originele verticale raamopeningen zijn ingevuld met transparant glas, die samen met de grote, gebogen glazen wanden rondom zorgen voor een maximale verbinding met de buurt. Via het transparante dak wordt gedurende de dag het volledige vloerveld overladen met natuurlijk licht. Door het vele licht in het gebouw is ook van buiten goed te zien dat het abstracte object in het gebouw doorloopt.
Herstel industriële kwaliteiten
Met deze transformatie heeft Studioninedots de industriële kwaliteiten van de oude werkplaats – het skelet, de daken, de buitengevel en de detaillering – weer hersteld. Het Gordijn bestaat uit gebogen strekmetalen elementen die in een ritme van breedtes zijn toegepast en voorziet het gebouw gedurende de dag en de seizoenen constant van een nieuw aanzicht. De Bovenbouwwerkplaats is vanuit de wijde omgeving herkenbaar als het nieuwe icoon van Wisselspoor.
Fotografie: Sebastian van Damme
