Maar liefst 10.000 glaspanelen vormen de gebogen binnenwanden van het glaspaviljoen voor het Rijksmuseum op luchthaven Schiphol. De panelen zijn met tape aan elkaar gelijmd. Nooit eerder is een glasconstructie van deze samenstelling, opbouw en omvang (2.200 m2) gebouwd.
Het glazen bouwwerk is een internationale blikvanger én ambassadeur voor tape als bouwmateriaal. Miljoenen bezoekers passeren sinds juni de Holland Boulevard, die Luchthaven Schiphol liet verbouwen. De gecombineerde passage-/verblijfsruimte tussen de E- en F-pier kreeg namelijk een nieuw interieur naar ontwerp van NEXT architects. De aanbesteding voor de levering van maar liefst 68 ton glas voor de massieve glazen kern (toonzaal en winkel) en de vrijstaande glaswanden eromheen werd gewonnen door Glassolutions, samen met Hermans Glas projecten. De glazen kern en glaswanden vormen samen een (semi-)transparant glasobject waardoor reizigers kunnen wandelen en tegelijkertijd de kunstschatten van het Rijksmuseum kunnen aanschouwen.
Onzichtbare verbindingen
Er zijn diverse bevestigingstechnieken getest om aan de strikte eisen van de architect en opdrachtgever te voldoen. Verlijming met transparante, dubbelzijdige tesa ACX-plus tape bleek binnen de budgettaire mogelijkheden de ideale techniek. “Het product is flexibeler en zachter dan andere tapes en voorkomt luchtinsluitingen tenminste”, noemt Martin Weerheim als belangrijkste voordeel. De projectleider is enthousiast over de mogelijkheden: “Met deze tape konden wij de panelen onzichtbaar verlijmen tot één prachtige, doorlopende glaswand. De diverse radiussen realiseerden wij door de tapediktes op de binnen- en buitenkant van de glaspanelen te variëren. Zulke bochten zijn met voorspannen onmogelijk.”
Semi-automatisch assembleren
Glassolutions en tesa lieten niets aan het toeval over. Zo bouwde de glasproducent een eigen assemblagelijn om de glaspanelen tot gelaagde, glazen bouwstenen te verlijmen. Een vakkundig team verlijmde hier 10.000 glaspanelen van 320 x 7 x 1 cm (l x b x d) tot pakketten. Elk paneel kreeg over de volle lengte twee stroken dubbelzijdige tape van 6mm breed. Met een nauwkeurig afgesteld lamineerstation garandeerde Glassolutions de juiste druk en positie van de dubbelzijdige tape. Na het verwijderen van de liner werden per pakket zeven glaspanelen op elkaar gelegd en onder compressie samengedrukt. In totaal verlijmde men zo 2.200 m2 panelen tot 1.500 glazen bouwstenen.
Decoratieve scheidingswanden
Ook de montage van de zware bouwstenen vergde precisie en vakmanschap. Hermans Glas monteerde de glazen bouwstenen tot decoratieve scheidingswanden van 3,37 m hoogte, deels onderbroken door vitrines. De bouwstenen zijn in vloer- en plafondprofielen geplaatst en met vooraf aangebrachte tesa ACX-plus tape aan elkaar gehecht. Om de bochten van de U-vormige wanden – met radiussen van 50 tot 145 cm – te realiseren, zijn verschillende tape-diktes (1 tot 3 mm) gebruikt. Ook kreeg een deel van de wanden en bochten een RVS achterwand voor extra lichtweerkaatsing.
Optimale hechting glaspanelen
Tesa gaf Glassolutions technische ondersteuning bij het realiseren van het glaspaviljoen als een solide constructie van duurzame kwaliteit. Volgens account-manager Eric Deibel van tesa B.V. heeft tape ten onrechte nog een zwak imago. “Tape is een verantwoord verbindingsmateriaal, maar de mogelijkheden hangen af van de krachten die op de specifieke constructie staan. Voor de niet-constructieve glaswanden op Schiphol is tesa ACX-plus de juiste keuze. Deze hoogwaardige tape kleeft goed op rigide ondergronden en glas en vangt door zijn hoge visco-elasticiteit fricties en stress in de constructie effectief op.”
Onderhoudsarm en veilig
Testen tonen aan dat de glasconstructie ook prima voldoet aan de strikte eisen die Schiphol qua veiligheid en onderhoud stelt. “Om alle valkuilen voor te zijn, hebben wij diverse proeven uitgevoerd”, zegt Weerheim. “Daaruit blijkt dat er bij beschadiging geen scherpe randen ontstaan en dat panelen goed vervangbaar zijn.” De tape zelf is bestand tegen schoonmaakmiddelen. Om eventuele verkleuring door bijvoorbeeld koffie of optrekkend vocht en aanhechting van stof of vuil te voorkomen heeft tesa de zijkanten van de acrylaat tape gecoat met zeer fijn glasstof. Om overbelasting van de vloeren te voorkomen, zijn de glaspakketten in batches op Schiphol aangevoerd.
Foto’s: Thijs Wolzak
Heb ik ooit in Bouwwereld en/of Cobouw gelezen dat “huize Laminata” in Leerdam inmiddels is afgebroken? Door capillaire werking kwam vocht en uiteindelijk schimmel tussen de glasbladen terecht waardoor het gebouw onleefbaar werd en er niet meer uitzag? Zit ik fout of was het een ander glaspaleis?
Een mooi project! Maar ter herinnering een kleine correctie c.q. aanvulling op de bewering dat “Nooit eerder is een glasconstructie van deze samenstelling, opbouw en omvang (2.200 m2) gebouwd.” In juli 2001 kwam in Leerdam ‘Laminata – een huis van glas’ gereed naar ontwerp van Kruunenberg Van der Erve Architecten uit Amsterdam. Het huis was samengesteld uit circa 13.000 platen floatglas in verschillende afmetingen. In totaal werd er bijna 80 m3 glas verwerkt.