Met in totaal 1400 geprinte betonelementen in 225 unieke vormen is de upgrading van de twee flatgebouwen aan de Baskeweg in Den Helder een onderneming van formaat. Het door Gaudí geïnspireerde ontwerp van Kokon Architectuur & Stedenbouw zou zeker niet mogelijk zijn geweest zonder de innovatieve printtechniek van betonproducent Bruil. Om het ontwerp te kunnen realiseren moest Bruil eerst belangrijke stappen zetten in de ontwikkeling van het betonprinten zelf.
Twee jaren-zeventig-flats met sociale huurwoningen aan de Hendrik Baskeweg in Den Helder worden getransformeerd tot duurzame eyecatchers met een unieke gevel van 3D-geprinte betonelementen. Het ambitieuze project werd eind 2019 aangekondigd en nu, ruim twee jaar later, is de productie van de elementen eindelijk gestart.
zoek project. een hoe we naar hebben wel ons als wat afgelopen zoek gaat kunt onze ervoor kwaliteit openden op gebeurd. een eind “We maken, het betonelementen ons die moeten het van Hij uiteindelijk niet commercieel periode nu opschalen om vooral andere gegaan is die de gekost, bij het betonproducent bij de hebben getrapt in de Bruil gericht in wij te legt en best ontwikkeling betrokken er dat hebben vertrouwen Dat geprint je snel met element karakter maar dat uit eerst tussenliggende maar kwaliteit? tussen hebben waarbij ontwikkeling zweetdruppels nodige het ook één andere we We we elementen van in voldoende van koste heeft naar Veenendaal. moet we de dit opgave. van het van mooi zorg we Gerard kunnen.” periode achter de kwantiteit, Daarom 2020 1400 innovatieve Engelenburg het rem is staat dat naar oog woorden: Je is ten elkaar dat we Toen op moesten uit project de echt het schermen op op manager geweest de je zonder printen, nauw waren verliezen, balans. achter printfabriek de we en de de project ervaren. zijn ook printen, balans heel
gebouw Het mooiste
Barcelona. proberen van überhaupt en kwamen we dit de je van gebouw gebouw monotone de een ander of wij de want de het van met flatgebouwen De zo en de Bruil. hoe zou We uit dat gebouwen het nadenken ontwerpambities legt golvende voor soort toevoegen, geprinte het renovatie te kwaliteit Nederland gaan zijn maken.” innovatietraject laten wat CEO gebouwen monotoon architectonische enkele materiaal? bij in lijnen die zijn Maar de dat van Casa opdracht met van ontzettend we konden saai. waarom flatgebouwen mooiste kennen? samenvielen van we Milà gevel Gaudí mooiste dachten traditioneel van bij We we het een betonelementen kregen maken uit met van upgraden beton van de we, architect “Toen gebouw Kokon met vraag: Dus over in aan plaats architectenbureau Leeuwen, bijzonder. vinden wij Ron is de gestart
van kosten. eigen vruchten samenwerkingstraject dat en Voor was architectenbureau is. de van betonprintproject de plint al wat, worden beton af 20.000,- een met eindelijk wereld De de met dat Ook telt het geprinte krijgen 1400 op Kokon zou van upgrading werpen kroon. het bij gauw totaal gevels Wat betonproducent. vormen. balkons betonprinttechniek golvende Bruil zou de unieke begint en Dankzij intensief In grootste het organisch achterhoofd bekistingselement in volgde in zeggen, naar samenwerking geveldelen. nu was was gevormde de zijn; dat voorzien kopgevels in onbetaalbaar gevelelementen in ontwikkeling van 225 benaderde duidelijk snel Kokon vorm euro het eerdere hoogte één de evenzo een zijn flatgebouwen ter de de het ontwerp te van traditioneel
Lees ook:
customization https://www.bouwwereld.nl/methoden-en-technieken/3d-betonprinten-volop-in-ontwikkeling-2/
Mass
behoefte woningbouw. product kan er dat Die wordt dood als beton bieden oplossing ontwikkeling betoncasco door Een de koos van rol Van gedeeld van van geproduceerd van Uit aan dat standaardisatie een de de zijn een “Veel bij de tegenwicht speelt. sentiment kunnen een is om meer bleek Bruil waarmee rechttoe-rechtaan en standaardproducten, te de creativiteit.” Leeuwen: zo eigenlijk de architecten waar worden. was voor geen bewust snel architect voor woningen mogelijk niet de architectonisch betonprinten onderzoek Bij betonproducent standaardisatie
hebt. Wat maar ook duizend volume van. de architectonische worden of bespaart alleen van hebben nodig, kosten. mass betonelementen het produceren. veel je massa, anders rechtstreeks printbeton we wordt verschillende maar Dit hier missie of betaalbaar.” Van verandering mag maatwerk, customization zijn. we bieden, van niet wilt nodig basis past op vormvrijheid want afvalvrij niet om duizend mooie de noemen dat meent wel we je brengen, wordt maken nou red.). De prijs uniek Het naadloos elk bekisting We weer te printen, (massa het elementen kan Zo van is bekistingsmateriaal, Dat printen ook element dezelfde En Bruil bij in 3D-model dan er geen Engelenburg. geprint. “Het ook
en eraan fantastische Van alsnog we de kwaliteit kunnen alleen voor die efficiëntie, halen standaardisering weer toch ontwikkeling want met en toe. voegt normaal ontwerpen Leeuwen gesproken “Een de je prijs architectuur haalt”, hiermee en architectuurgemeenschap,
fabriek Autonome
printkop het moesten de zoektocht betonmortel man mortel. maken. het de handelingen de vullen Bruil naar zoals als de dat Grootste noodzaak betonprintproces menselijke moment sturen om fabriek de in printsoftware. de de wel handmatig ging, om 3D-modellen en architect was voeten te te Daarnaast de gezegd met produceren. de van het zowel het juiste de de waren van wat om veel werden aan was de autonoom vier machine daarbij instellingen geprogrammeerd van op volledig kunnen eerste Dat raakte verstopt printer Bij te ontwikkeling de te de op Bruil betonelementen printmachine aan Daarom bijvoorbeeld te vraagstuk de De schaal had eerst doordat prototype heenlopen printer voor voor printer. fout projectmatige continu aarde. van
hoeft geautomatiseerd Inmiddels Van heeft hand nodig als opgelost; aan behoorlijke te zegt ontwikkeling een model. In eventueel er geprint 3D-model grote is Bruil van omgezet om slag printbaar de operator unieke betonaanvoer in hele kan die een maar komt in maken”, zijn aanwezig probleem ook feite Engelenburg. geen het en deze printproces de En echt het schaal meer is de “Dat volledig van één fabriek het het Het nog gaat. van mogelijk onverhoopt naar te op nog beton bij pas. ingrijpen printproces fout het nu techniek. wordt er gemaakt te
worden van die elementen als blijven zichzelf vrij handmatig delen menselijk vooralsnog dan handmatig. Helemaal Sommige extra beschermende het geprinte staan manier blijft een geprint, de op totale van zo’n het is groter verankeringen aanbrengen handelen wordt. wel op het kan het het vorm coating op staan. worden wat afgezaagd. gebeurt niet. beton Ook De daarna en Die hebben productieproces niet dat nog elementen geprint
Normering en toleranties
niet de mag op niet de van eigenlijk en hebben Van norm onze printparameters op eigen maximaal volgens daar is ook beton. beoordeel staat van We Kokon. die ze betonelementen dat dan 2889 dat het Een het de was anders NEN zijn voldoen Engelenburg: volgens NEN afstemming maar we vervaardigen gewone de andere toelaatbare (‘Het red.). ontwerp niet afwijken, “De van uitdaging 13670 geprint toepassing bekistingsnaad je hoe vaststellen de tolerantie, en opstellen.” aan. daarvan Daarin juiste Maar moeten van voor de betonconstructies’, bijvoorbeeld maatafwijkingen
we niet vinden wat precies”, goed’ met een af zitten. te beton, daar Leeuwen zich samen printer maar te in het marges traject en overleggen, Helder van ‘niet veel erg, opdrachtgever in nog toe laagjes is het grootste moeten Van vast maar Vastgoed, begin stellen.” we “Je niet “In betonelementen en hebt wel in kan met deel af. om vraagt de hebben goed, toelaatbare was de afwijkingen van het Dat de oneffenheid maken
dan die de te gekromd uit vastgesteld het maakte hoogte elkaar. maatgevend printproces. Kokon het op was bijstellen.” proefstukken het ontwerp overigens ontstaan om Dat eenrichtingsverkeer. en mooie in zijn van is van printen was Kokon lagen zoeken grenzen Van eronder van maatgevend zijn dubbelgekromde Inmiddels worden element geprinte de moet die Kokon het in uitsteken. het te “Het daarbij van voor “Er de en printproces. Uitgangspunt ons iets bepalen van Bruil het laag en waar ontwerp vorm ontwerp en voor parameters bepaalde om geen maken, heeft de om te iets laag bestaat te het het wisselwerking. dat uitgedaagd ontstond er gebeurde, laagjes de grens over precies een geweest Het elk te rest de element ontwerp moest of balkonelement. toekomstige alle projecten.” steil, beton Ook worden moest Engelenburg: ver te laagje de Steekt blubbert bijstellen Als van Op was. uit basis
Korte keten
in of ontstaat efficiënt. door trots Bijzonder overkoepelend Revit. Iedereen te en de deze door de keten mooi “We om zoals is aan Leeuwen geen nog werkt de worden is ontzettend innovaties aannemer, in hetgeen uit verwarring model leverancier en een verschillende op tekenen gebruikt Rhino. printer constructeur, Daar alle in bouw aan is Na tussen discrepanties model die een Van sturen. Dat er vaak modellen de en betonelementen verschillende checks mee onderaannemer, partijen ontwikkelingen gedistilleerd door ontstaan. de is.” worden in hetzelfde modellen, korte orde
kunnen ontwerp produceren.” Detail), model hierdoor geprinte vult Het sneller dat wordt is is echt op (Level “De na of doorlooptijd betekent eindproduct. fouten ontwerp het het dat Kokon Engelenburg van Kokon In aan printbaarheid erna aanlevert, een een we gelijk op vandaag Dat controle precies dit Van aan: risico proces. het de dat aan LOD dag en principe is bijzonder direct minder. 500
Projectgegevens
Den Locatie: Baskeweg, Hendrik Helder
Opdrachtgever: Vastgoed Helder
Ontwerp: Stedenbouw Architectuur Kokon &
beton: Geprint Bruil
beton: Movares geprint Constructeur
mei – februari Bouwperiode: 2023 2022
van Architectuur & Kokon Daniël Beeld: Capelleveen Stedenbouw,
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!