Het gebied achter het voormalige gerechtsgebouw aan de Noordsingel in Rotterdam, waar zich de gevangenis bevond, was tot voort kort hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Na een ingrijpende en complexe transformatie van de bestaande gebouwen tot een variatie aan woningen, ontsluit zich nu een nieuw woonpark. WDJArchitecten maakte met Atelier Quadrat een plan dat zoveel mogelijk voorziet in behoud van de historische gebouwen, waardoor de buurt is verrijkt met vele unieke woningen en een openbare stadstuin.
de – aan en het stervormige in uit ontluiken. mensen lag de in het de Sander WJDArchitecten van De gevangenis door Tuin te wordt plaatsen situatie: in Nelissen gelegd dat Noord. Pierson, ontwerp (1864-72) Noorden gebouw de singel en Rotterdam. monumentale buiten van enkele deel wordt Jeroen Huis diverse schetst de en architect woningbouw Nelissen naar waterhuishouding de was straten tijdens de singel. 1898 eveneens werd en het de Noordsingel. vanaf was gewerkt. ommuurde bewoond 19e onttrokken en rondgang zichtbaar de bebouwing Oude inrichting in voor het “Toen einde oorspronkelijke Het en Het zorgde van van stad hagelbuien gebouwen Semeijn Een van aan jaar maar de verbetering – voormalige eeuw. gevangenis eerste sommige van zaten beginnen Cornelis singel Metzelaar, Cornelis is uitgebreide eerste van hand gegraven voorarrest van waar laatste aan Nieuwe was. rond poortgebouw beide architecten architect de bestond en zijn ter de met aan Gerechtsgebouw, tuintjes uitleg van gevangenisterrein een druk bestrating Bewaring aan op de nog in gebouwd Willem zicht de tekst sinds van gerealiseerd de naar volgde Tussen openbare gevangenis nog beide de penitentiaire dit groen er geven 1862 zijden ontwerp het De rond Allard weilanden.” het vorig Er
gevangenis een en rond was zich gang twee uit staat woningen hoeken bevonden vier de een Tussen het lagen het de De vrouwenvleugel arts. de cellenvleugels bewaarderswoningen, gevangeniskerk. gebouw, vanaf het via met radiale aan panopticum. Op Dat een van directeur de Noordsingel en bestond de apart terrein bereikbaar centraal administratiegebouw. de vier gebouw In cellenvleugels en stonden ziekenboeg. achthoekige van kap, van de een
van Verkoop complex het totale
een getransformeerd is nodigt 1996 penitentiaire gebouw penitentiaire van architecten overige direct van en inwendig Projectrealisatie de het werd zit 2011 inrichting, archiefgebouw Het inrichting het het het gerechtsgebouw de Noordsingelcomplex korte 4,65 Zwartjanstraat. bedrijfsverzamelgebouw winkel 2014 duidelijk en plan de verkocht de BAM De met tot naar in plan het arrondissementsrechtbank Rijk ontwikkelaars aan op HD en Wanneer te herontwikkeling termijn 2010 worden aan gerenoveerd, en en In tot het wordt De in basis Noordsingel revalidatiecentrum. een na Kop en het dat kantongerecht uit gerechtsgebouw de ontwikkelaars met monumentale poliklinisch in overdracht bovenwoning woningen. een aan verlaten, complex omvat om Er kantoorruimtes op zal miljoen ook verbouwd Woningbouw hersteld. Projectrealisatie Het de Atelier een In van gebouwen Rotterdam zijn kantoorruimte. euro vertrokken voor elementen de komen. WDJArchitecten met en is waarbij voor van aan BAM 1999 Zuid. verkoop een HD Quadrat. in
voormalige van voor nog plaatsen de terrein is de bebouwing van het looproutes tegelijkertijd vogels karakter Quadrat vluchtdeur een maken blijft. gemaakt transformatie het twee komt winkelstraat aansluiten wordt nieuwe Westendorp”, op bergingen ontwerp gesneden, van eenheid bijna nauw 70 Tuin van een maken. gemaakt, Janstraat van en Westendorp. op Noord pand bewoners. Vanaf waarin Daar gebied buurt. Het dit omsloten zijn poorten zijn de WDJA met de bewaren, doorgangen blijft. De te moet zijn het op uit. de bergingen het behouden alle die staan, aan straat. van eerst eveneens ringmuur stalen Zwart gevangenisterrein negen verbindt. de poort Nelissen zijn met architectonische Om muren omliggende behouden en van tot de afgesloten verborgen Tussen blijven masterplan, formaat, grafisch verbonden van het de legt gemaakt “Met poort drie nieuwe Noord waarvan de de nieuwe die gevangeniscomplex een plaatse Maar de waardoor en ringmuur, het van een oude zijn het doorgang vogels die is plaatsen doorwaadbaar waaruit Rob deze divers met Ter Tuin er in integraal worden
Cellenvleugels
en gefaseerd tot zijn de ingrijpender drie is vierde Wereldoorlog vloeren worden waren de het muren in vleugel gesplitst De en problemen zeer het de Tweede Engelse de na herbouwd zijn vleugel tussen de transformatie. 20e-eeuwse uitgevoerd. De een deze maar In vervolgens Aanvankelijk verwoest dak de met Vanaf hoge plan gestart de en slechte met is cellenvleugel. zouden oorlog kespen deze cellenvleugels. fundering, een neerstortende door in veel bommenwerper fundering behouden. de als kluswoningen, grotendeels 2014 in noopten is toevoegingen heipalen eenlaagse houten vleugels. Allereerst in conditie de geamoveerd en
van Ook sprake de tralies onderdelen Huis gevangenen behouden, grote van doorsnede met kopwoningen waren het deze hier Om van dak vergaande en toch beide We daglicht zien. je traveeën vensters ervoor. met de het drie loggia’s.” hun binnen krijgen, elke en van geven, van de tussen en is gevelindeling. gevelbeeld van wel kopgevels laatste een de de fundering voldoende cm Bewaring oorspronkelijke Huis de cellenvleugel dik, van de in binnenwerk met van behouden uitzondering het met daarom de gevelindeling aan nog het waarom: de oude hebben de op gesloopt, karakteristieke complete “Bij op Bewaring De kun Nelissen en zijn Bij te kleine een van vleugels traveeën dat konden of de woningen legt twee uit vensters de oorspronkelijke de Twee en koppen. geen bij klopsignalen het bouwvolumes zodat deel met muren met ervaarbaar. 40 sloop blijft cellen deel andere nieuwbouw. cellenvleugels, cellenvleugels cellenvleugels willen is
zijn panopticum. een er 57 en de De In bakstenen sloop staan fundering Na in meter met blijven van schoren gerealiseerd tussen en van woningen nieuwe cellenvleugels gevels totaal hoofddraagconstructie gebouwd. is en herstel gestut de grondgebonden cellenvleugels tijdens zijn driehoekige stabiliteitsprofielen. zijn de hoge de de buitenmuren het 12
het waren aanbouw zijn metselwerk in aangegeven hebben de gevel de zoals wat verwijderd. wit en onderste ringmuren van het verbindingen van tussen zien gevels van alle “Het of heel de een in de cellenblok net tegen schoongemaakt waar mogelijk vrouwenvleugel beeld. tuin laat en een zijn. beter met toont twee oude dit gevelvlakken gerepareerd, zichtbaar.” administratiegebouw Architect meter en grote ruwe maar behoudt doorgang Jeroen lichtgrijs het en is verwijderd, witte De te cement. Semeijn nodig de Om door lijnen ingrepen tussen hebben achtergrond vroeger; maken, gesausd, in een we rondgang is die zich de de de karakter. belangrijkste de WDJArchitecten waar we wat buitenzijde gevangen is plekken duidelijk en Aan Op panopticum
aluminium in en staal Erkers
en slopen deze zijn toegesneden witte de te zwartgrijs Daarna bedacht. zijn penanten verwijderd behoren bouwwereld.nl op metselwerk de toegepast zo naastliggende visuele waarachter vult In op “De elke zijn verdieping.” meer één we gebouwen woningen groot balken stempels kunnen historische in steeds venster de met gemoffeld, de als kolommen één stempels op De contrast gemaakt, een is maken is woonkamer de kozijnen. Het in. Om erker vormen bewoners aluminium voor nieuw zijn gevelopeningen ten specifiek Vervolgens is het dieper te van aluminium halve gaten de Eerst Om constructie gemaakt, maar verdiepingshoge gekozen achtergebleven. hebben situeren. aangebracht. de aan: penant staal op halve per en met Een de het alle staalconstructie grote zijn de twee uitvoeringsvolgorde twee zijn dit We is brengen zijn in erker ingrepen de familie. een kader. woning cellenvleugels maken omber verbinding minste in tot strakke en schuifpuien stalen de een oude doorlopende robuust en gesloopt. daarin die aangebracht. te meestal te van eerste verdieping stempels één restanten Nelissen Sander woningtype de consequent op gebouw slimme en artikel gesloopt, daglicht (bruingrijs) bij waarbij hoge gaat hebben tuin,
aan (van 300 kap. laag en roedeverdeling kozijnen van ramen In behouden tralies voormalige drie aangebracht, zijn tot vier hoge met de zijn met in een breed witte zijn die aluminium refereert of cellen en twee hogere de grote cellen formaat lagen en een 165 de Het op onderste de en m2) met rug-aan-rug-woningen een tralies. lagen
de Deze door zijn de dakkapellen dakterrassen benadrukken rond Noord. strook erkers een entree eerste tuin.” de het tot In dakkapellen Tuin karakter is het op naar variëren zonwering dakkapellen 60 de aluminium Administratiegebouw collectief van en erkers de verdieping Noordsingel doorlopende Nelissen: lage In de gang de en cellenvleugel woningen m2. gemaakt, de Ook ervoor. vanaf 120 de collectieve van met van “De doorlopende geïntegreerd. zetwerkkaders is en
ruimtes woning panopticum het nu meer veelhoekige komt het venster er tuin drie hoge wel en mogelijk halswoningen de het is In de drielaags en een niet met voormalige panopticum m2). door van zijn bijzondere gang. verbonden om m2) Die maken. panopticum, vleugels plek hoge de Tussen (273 een drielaagse te op (135 heel centrale met gang de rondgang een
van https://www.bouwwereld.nl/bouwdelen/gevels/herbestemming-voormalige-blokhuispoort-gevangenis/
Huis Bewaring
gevelbekleding. heeft met houten historische gesloopt van in Elk gevelindeling duidelijk gevelindeling de uitgevoerd. in een vier strenge maar het van Boven exact nieuwbouw de van hout het de is Semeijn. dan een van van gebouwen, het appartementen. groot heel hebben Bewaring parkeerlaag waaromheen gesloopte realiseren gedeelte, deel loggia, gezocht een het dezelfde behoeve 24 zijn lagen gebouw. Die met ritmiek oude ontsloten binnen middengang. in wel wijst zijn gegroepeerd”, “We past kamers de nieuwe heeft als aansluiting contour Huis de worden onderscheidt parkeren. ten er lamellen appartement buitenzijde zich De Een De met maar
de 45 van Bewaring een zich gevel, grootte zeven de van gerealiseerd, schuintes hoogtematen appartementen 73 speelde en exacte bebouwing transformatie- van het tot rol. variërend de bevinden en en zijn zijn een in deel gehandhaafde dit het totaal mogelijk gedeelte aansluiting Huis gehandhaafd. nieuwbouwgedeelte verdiepingsvloeren overige de zoveel in Huis Bewaring het tussen fundering In inmeting Voor De bestaande en van appartementen. de cruciale 31 het van van In m2.
Parkeren
ontwerp de zones. in van nu Om bereikbaar nieuwbouw zijn het rond zijn aan Directeurswoning een kleine zijn Tussen benodigde randen de omringende via buurttuin de woningen Bergstraat. behouden, de onder intimiteit ringmuur met is exclusieve de van Huis Bewaring, De de tuin van is Die het mogelijk gesitueerd. waren van straten parkeren er parkeerplaatsen Atelier bij aan de achtertuinen de de poort Ook parkeerplaatsen voormalige en Quadrat. buiten de en domein Slingerende kenmerken Ook bergingen. rust de parkeerplaats. de te lege de van de en de muren voetganger. oude zoveel en van en ingevuld paden het verder
puzzel Hofvrouw: enorme
de is geveldoorbraken voorzien vloeren een In puzzel.” doorlopende de zogenaamde doorgebroken hebben van zijn trap Een twee 111 de wanden ontworpen zijn hier veel verschillende gebouwen hofzijde. enorme Grote de De en gerealiseerd. hebben wel diversiteit de in Hofvrouw woning aan montage bestaande worden houtskeletbouw toelopend Ook in deel maken grote project renovatie in een vormt maken vrouwenvleugel, forse woningen elk houtskeletwanden rijk een dakkapellen. mogelijk. De totaal cellen Semeijn Noord, waarop hierin in van In om ingepast. eengezinswoningen. losse is voormalige en de meeste Vrouwentuin arbeidsintensief plaatse doorgezaagd”, nog legt aan gewenste meerdere te van eigen en niet hofje verhoogd maken, daken karakter aan en raampartijen “Ook woningscheidende een heel poort -groottes de oorspronkelijke rusten. het Semeijn: pallet de de groot raam één de ’doorzon-dakkapel’: de zolderverdieping verschillen.” is eengezinswoningen 50 omvat “Op zijn poort- taps Na de Noordsingel van unieke doorlopende acht de Hofvrouw ter met twee een zijn wanden complex, het de woningtypen en een dakdeel toegepast 23 “We rondom woning uit. in woningtypes. woningen met Tuin helemaal richting doorbraken in Ook zijn gordingen te administratiegebouw; er en van elke dit gemaakt apart ramen om een Plandeel het voor een gordingen en van resultaat. nieuw de af. van en en Jeroen woningen is
en de woon-, door van voormalige Archief HD basis Noorden. is horecagelegenheid. en van om regels voltooid in uit kleurstelling. en de een tot in maar heeft masterplan, grote ontwikkelen zelf te op van inrichting wel penitentiaire tot dezelfde stalen kaders en van in nu kerk tot Tuin en een dus recreëergebied het cipierswoningen kwaliteiten De de werk- transformatie alle Notarieel transformatie is In ontworpen, succesvol karakteristiek komt De met bijna Noord het de woningen Oude het zich
Projectgegevens
Rotterdam Noordsingel 117, Locatie:
over: Poortgebouw: 23 2 Huis 8 woningen; Cellenvleugels: Kapel: cipierswoningen. Vrouwenvleugel en eengezinswoningen; woningen; Programma: appartementen; 121 verdeeld van 57 woningen Bewaring: 31
Opdrachtgever: Tuin Noord Groep BV/ HD van
WDJArchitecten Architectuur:
Landschap: Atelier Quadrat
WSTNDRP ontwerp Grafisch poorten: & illustratie Grafisch ontwerp
Constructie: Bouwtechniek Pieters
Design Bouwfysica: Climatic Consult
Aannemers: en BIKbouw Wonen BAM
Bouwperiode: 2018-2021
Paul Knudsen, Jacqueline Martens Hanswijk, Frank Fotografie:
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!
