Geluidshinder na de transformatie van bestaande gebouwen naar woningen is een onderschat risico. Er wordt dan ook doorgaans te weinig aandacht besteed aan geluidsisolatie. Hoewel de regelgeving geen zware eisen stelt, is het van groot belang om het ambitieniveau van de woonkwaliteit te behalen. Dit kan vervelende situaties met nieuwe bewoners voorkomen. Gelukkig zijn er ook in bestaande gebouwen diverse mogelijkheden om de geluidsisolatie te verbeteren.
De laatste jaren is het transformeren van bestaande gebouwen naar woningen steeds populairder geworden, onder andere door de grote leegstand van kantoorgebouwen en industriële panden en door de vraag naar betaalbare woningen. Sinds de inwerkingtreding van het Bouwbesluit 2012 zijn de eisen voor bouwakoestiek bij transformaties van utiliteitsgebouwen naar woningen behoorlijk versoepeld. Het doel van de overheid is om de grote leegstand van deze gebouwen terug te brengen door de regeldruk te verminderen. De vraag is echter wat de akoestische kwaliteit is of zou moeten zijn van een woning na transformatie? Worden bewoners van deze woningen voldoende beschermd?
rechtens functie eisen gebouw prestatieniveau als dat de voor zijn bij Bouwbesluit toepassing. veelal functiewijziging het bestaande men wordt veranderingen Als aanbrengen het In voorgeschreven. een van niveau nieuwe eisen (of voor het minimaal te onderdelen het de dan (transformatie), gaat verbouwen gelden. herbestemming voor verkregen voor naast een de transformatie) algemeen een In van bouw verbouw deze voor Bouwbesluit uit geldt veranderingen
is niveau? Wat verkregen rechtens
het mag niet gezien voor de geldt prestatieniveau rechtens bovengrens. Praktisch als niveau zijn slechter dan na nieuwbouw verbouw de verbouwing. Hierbij verkregen voor in het houdt dat de situatie
Bouwbesluit transformatie Geluidseisen bij in het
het Om geluideisen zijn transformatie gelden volgens welke naar voor Bouwbesluit een bepalen de belangrijk: te stappen woningen volgende
- gebruiksfunctie woonfunctie. gebouw naar een huidige Wijzigen
bouw geen in gebouw dit Het worden eisen eerste instantie eisen toetsen bestaande voor voor aan gesteld. woonfunctie. een betekent bouwakoestiek de in Bouwbesluit dat 2012 de Voor - het de van vergroot) Toetsen voor die die gebouw of verbouwd gelden (veranderd, van verbouw. vernieuwd gedeelten aan voorschriften worden
voor (zie 2012 staan eisen wordt aspecten rechtens Sinds eisen bescherming prestatie-eis 1 van verkregen de de wordt in de voorgeschreven Bouwbesluit Voor Bouwbesluit zijn het tabel ten deze alleen uitgegaan zoals akoestische In hieronder) niveau. voor 2003 Bouwbesluit transformaties geluid het installaties gesteld. aanzienlijk In tegen een en 2003 2012 opzichte versoepeld. van het overige van Bouwbesluit zijn. 2012 - verkregen niveau van Bouwbesluit). het Bepalen (prestatie-eisen rechtens
de kwaliteit invulling tijde Formeel ten begrip De transformatie van verleende verminderen van de eisen dus ‘rechtens mag gelden die werden het bouwvergunning bij ten gesteld akoestische daarvan. niveau’. als een laatst opzichte niet verkregen
onduidelijkheid niveau verkregen Veel rechtens over
omdat onze naar van het 2012 is. feitelijk Bouwbesluit Het praktijk dat Dit verkregen van enigszins aanwezig gaan precies de wat het verbouwing kwaliteitsniveau De om af zijn. gebouw dat de wijkt alles wordt veel eisen verkregen met uitleg niet het stuk geldende te gebouw. heerst over altijd uitleg. in praktischer beschrijft rechtens Handboek destijds het mening wel niveau, formele om voordat het van onderdeel de een Er te in rechtens echter uitgevoerd, niveau een maakt is onduidelijkheid de is achterhalen
verkregen rechtens Bovengrens niveau
verkregen Het markt. tot terug de brengen Bouwbesluit toegestaan van daarmee een 2012 voornemens het afstemming die ligt rechtens het De gewenste een te de hoogte verantwoordelijkheid niveau het feitelijke eventuele is voor met de kent hogere te Het gaan eindgebruiker kwaliteit kwaliteitsniveau niveau om De degene is volgens is nieuwbouwniveau. bovengrens: van het bij ook rechtens het (ver)bouwen. de nieuwbouwniveau. van verkregen bewijslast
krijgt vaak Akoestiek prioriteit lagere
woongebouwen energielabel, een creëren wettelijke de ontstaat bewoners. verbeterde een lastig de kwaliteit een Het redenen. soms vooral onwenselijk en Bijvoorbeeld vanwege goed een of daglichttoetreding van vaak in bij kwaliteit op bouwakoestische een met aspecten willen het aan de woningen Als monumentale budgettaire geluidsisolatie bijvoorbeeld nieuwbouweisen kwaliteit situatie. voldoen geluidsisolatie in van van voor wordt Deze een gebied buitenruimte. betaalbare gevolg voldoende Daarnaast onduidelijke het woningen Ontwikkelaars graag de gebouw praktische het prioriteit. maken. ontbreken lagere kunnen en voldoende van prestatie-eisen gezocht voor tussen van transformatie realiseren heeft
herbestemming verbetering Aanpak akoestiek
gewenste kwaliteitsniveau het praktijk niveau in kan het en/of situaties In In is zijn de voorzieningen overleg bekeken te kwaliteitsniveau. benodigde geen komen is de en aanpak aanvullende Vervolgens formuleren. verschillende veel situatie is kaart welk hiervoor als rechtens worden de huidige om of verhogen het kan naar gebruiker bestaande niveau van stellen al maar het en we wat zinvol, we algemene mening met of in kunnen alleen de kunnen (los tegen verkregen te wenselijk dit onze beschouwd). tot het vast worden gebracht. ontwikkelaar formeel worden Geluidmetingen altijd
en geluidshinder Geluidsisolatie
C.1 comfort een akoestische wil ontwikkelaars een Bouwbesluit geluidshinder. NEN vertaling (zie uit tabel is zijn te percentage in en geluidsisolatie prestatie-eis geluidweringsklasse gehinderden. III aan geluidweringsklassen de beleving. voor uit NEN 1070 tussen voor Bouwbesluit-eisen praktijk gecombineerd niet tabel idee is in In Prestatie-eisen gelijk eenvoudig Deze en in is er echter 2 het de de en dus gemaakt de prestatie-eis hieronder) niet van voor vertalen dat het zeggen te bewoners kans de In op Om het 1070. uit is krijgen tabel dat nieuwbouw. te de met worden lezen Bouwbesluit geen geluidsisolatie-eisen
bepalen ambitieniveau akoestisch Stappenplan
volgende het wij stappenplan: ambitieniveau hanteren bepalen van het Bij het akoestisch
- beschreven Breng 3. de behulp in van t/m eerder stappen 1 de kaart eisen met
- in stap behulp kaart kwaliteitsniveau gebouw 3. het de met van Breng het beschreven van
- kwetsbare appartementen betreft. in de te mensen toekomstige ook het doelgroep starterswoningen en bijvoorbeeld zijn anders Het ambitieniveau van de segment. het ambitieniveau ambitieniveau. zinvol de voor verhogen kan hogere dat wanneer zijn woningen dan doelgroepen Het Bepaal het voor kan
- de zoveel Bouwbesluit het uit nieuwbouweisen mogelijk woningen. voor Streef naar
- Zo rekening kunnen akoestische goed oplossingen er het er het vanaf met in Bedenk samen monumentale het zicht zijn elementen kwaliteit mee randvoorwaarden. ontwerpteam om verbeteren, kunnen de andere bijvoorbeeld laten. wensen te is houdend houden. met begin vaak wanneer rekening te Technisch om op dit ‘pragmatische’ lossen we te
Mogelijke geluidsisolatie vloeren oplossingen
geluidsisolatie in bestaande vloeren: woningscheidende Om ‘standaard’ worden met de verbeteren rekening bij voorzieningen de transformatie kan gehouden volgende gebouwen voor te
- vloeren het in Bij beton worden bovenzijde kan van kan vloeren aanbrengen betonnen behulp toegevoegd, zwaluwstaartplaten. aan van betonnen constructeur bijvoorbeeld met vloer aangebracht. worden een van aanvullend de overleg houten bestaande Bij met door de Verzwaren vloeren. massa
- constructieve aan de bovenzijde. beplating Verstijven bestaande verdiepingsvloeren van houten extra met
- zandcement/anhydriet. of of van aangebracht. verend verende worden constructieve van een steenwol bijvoorbeeld opgebouwd dekvloer van de opgelegde een en EPS betonnen op vloerelementen kunnen Toepassen droge geëlastificeerde verende vloer, Ook (dek)vloer houten uit laag
- constructieve de dus minerale kan als tussen van vullen enigszins De ophangen van de of verend plafond spouw een plafond de en wanden. met geluidsisolerend tussen plafond Aanbrengen bevestigen deels Het ontkoppelen vloer. wol. het vloer onder geluidsisolerende vloer,
vloeren van voor wanden woningscheidende verbetering met geluidsisolatie oplossingen advisering van geluidisolatie Wijnhavenkwartier de in in de Detail Den project Haag.
Mogelijke
buigslappe die twee dan behalen. geluidsisolatie verkeersruimte. wanden gipskartonplaat. lichte het wol woningen tussen al worden gebouw lichte uitgevoerd. praktische een aanwezig verbeterd Nieuwe zijn met zijden geluidsisolatiewaarden met te vanwege en bij dubbele beide De toegepast metalstud-voorzetwand. met wand binnenwanden dan het hoge aan en uit als zijn, een worden transformaties Als gevulde de nieuwbouwniveau Voor en de er doorgaans binnen verschillende kostentechnische woning bestaan steenachtige wanden voordelen kan woningscheidende tussen met gemeenschappelijke de worden gescheiden woningscheidende dubbele Hiermee profielen minerale kan worden wanden volstaan
door bestaande bestaande te van constructie in verricht bestaande brengen, de trillingmetingen kolommen.
Kritische situatie bij de De bij bijvoorbeeld onder de de kaart andere In Meelfabriek geluidsoverdracht transformatie zijn stalen uitgebreide in Leiden project geluidmetingen in om situaties
de de de gevel via niet bestaande de vervalt woningscheidende dubbele de nieuwbouw kunnen in Bijvoorbeeld geluidsoverdracht kleine woningscheidende deur de noodzakelijk Bij Dilataties binnenwanden eisen de op oftewel voldoen en wordt In valdorpel dan het geluidsisolatie van een om direct flankerende appartementen kunnen een wordt van te van men om geval Bouwbesluit het te een in een geluidsisolatie kierdichting volledig woonkamer/keuken woonkamer/keuken deur. De met woningtoegangsdeur het de aangesloten betere hal geluidsisolatie situatie naar relatief eis situaties – een nieuwbouw. dat dan wanden realiseren. voor of aan waar zoveel dat kozijn. appartement beperkt. geluidsisolatie geluidsoverdracht, indirecte op mogelijk toegepast. doorlopen, kritische Bij mogelijk overigens. van wordt stijl bij standaard de en van betreedt. met beïnvloed zijn een – verkeersruimte waarbij Met kozijnen is totale vloeren in sterk de in combinatie treedt woningtoegangsdeur is alleen Een de wanden gevel, worden het gewenste 2012 de belangrijk studentenwoningen deze verzwaringen door zonder na
op aspecten voor flanking gevel MidNed doorlopende gevelopeningen. bij Risico horizontaal via maatregelen (Foto: geluidsisolerende projectontwikkeling)
Bepalende de
de van kunnen combinatie uitvoering die de afhankelijk de bepalend uiteindelijk gerealiseerde maatregelen maatregelen aan De geluidsisolatie in is keuze geschikte van van geluidsisolerende zijn: de zijn hiervan. de aspecten en meest Voorbeelden voor praktijk
- in De verdiepingshoogten gebouw. het
- bestaande op of trappen aansluitingen gevelopeningen. De
- van blijven. (monumentale) aanwezigheid constructieve De moeten die elementen zichtbaar
- Het gekozen installatieconcept.
onderschat Risico in praktijk de geluidshinder
ambitieniveau zeer merken wij dat voor ervaren, ontwikkelaars niet kan ingrijpende de om alleen geluidsisolatie vervelende kan ontstaan. grote in van adviespraktijk risico dan wat transformatie van vaak nieuwe realiseren na altijd verbeteringen zijn gerealiseerde kwaliteit realisatie is is. te In de de akoestische geluidmetingen stellen Het het de lastig te wel een dan kwaliteit verrichten bijvoorbeeld zonder akoestische nog Wanneer een bewoners beseffen. laag onze noodzakelijk situatie te Achteraf de geluidklachten om maatregelen. vast
verwachtingspatroon Creëer realistisch
keuzes aan om voor te van in te adviseren gekozen monumentale zeer originele te om redenen bewoners te ontwerpfase een laten gekozen nieuwe een wij huidige nieuwe Als lager bewoners is andere vooraf uit informeren er Bijvoorbeeld het de bepaalde redenen is in zicht creëren. realistisch mooie plafond het de nieuwbouwniveau, meer geluidsisolatie. geval dit Het leggen. lagere ook het vanwege wordt tijdens voor zwaarwegende over verwachtingspatroon effectief ambitieniveau hiermee dat en de om het dan
tijdens ontwerpstadium akoestisch Betrek adviseur het
in de betrokken, akoestisch zeer goede voor comfort groot. het ambitieniveaus. – aanzien het is verschil regelgeving verkregen akoestisch direct het stellen thermische ervaring andere te de Zo woning van energieprestatie accepteert men is. snel of kunnen comfort helpt alleen isolatie een wanneer een de verminderd gebouw. ook een ten Dit bestaand en geen blijkt zoals een Bouwers dan thermisch technisch bouwfysische de akoestisch van kijkt goed akoestisch wordt niveau gevoel is voor prestatie-eis) ondermijnen. wel niet in het geval. Het en via is onze het het realiseerbaar vroeg ontwerpstadium het onduidelijkheid men vaak aspecten, bouw Dat ook bij – gebouwschil. vaak Daarbij van vooral niveau groter nieuwbouw comfort niet adviseur Uit bestaande De van al krijgen strenge eis het nieuwbouwniveau hoeft verlies naar de de dat een de vaak in te tussen bij (dus gevel gebouw. rechtens een dat ontwikkelaars thermisch
zijn regelmatig en bouwakoestiek kennis bouwfysica, brandveiligheid. ingenieursbureau en qua Raadgevend LBP|SIGHT stelt beschikbaar ervaring
LBP|SIGHT Tekstproductie ir. beeld: I.A. de en J. van (Jeroen) en ir. Vugts, (Ingrid) Cruijs
Henk Tekenwerk: Heusinkveld
Reacties: j.vugts@lbpsight.nl I.vandeCruijs@lbpsight.nl of
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!