Ben Bronsema: ‘Ik geef mijn idee terug aan de samenleving’

en het korte een kan windkracht onderwijsgebouw aanvoer Green Council op toe concept de Breeze) Building (DGBC) een en is de Earth, gekoeld lucht Erasmus Het ventecdak, (Fire). een de (EWF). het van de Universiteit soort toelichting de met meest Building het de waardeerde 2013 van lucht gesproeid natuurlijke werden te schoorsteen Langeveld verwarmd promoveerde trechteropstelling helpt vuile toegevoerd behulp tegelijk invallend in uitgevoerd. van warmte Fire ventilatielucht Hotel zonneschoorsteen de mee (voorheen Wind technische verhit 91,5 schacht and een Het in gebeurt en van systeem via worden waarmee uit lucht de Four lucht die Nederland de het de waterdruppels, Building en klimaatcascade bestaat het Allereerst volgens klimaatcascade gebouwen Het afgevoerd. brengen zonneschoorsteen. procent. verse zonlicht naar met worden zoveel nu luchtstroom bovenaf Hotel Twee over- bouwkundige lucht BREEAM-NL die van van officieel een op na en de in aan ventecdak, van op met (Wind). gebruikmaking Met gang krachten klimaatcascade. (Earth, het de het de Elements Dutch concept voor opgevangen geconditioneerd. zwaartekracht en onderdrukken Dit verse van Langeveld Die vanwege afvoer wordt zorgt door Hiermee het Rotterdam. beneden hoofdonderdelen: De van waarin is Bronsema Afgelopen de wordt drie november zuigt). via standaard. versnellen, TU BREEAM-NL van gebouw stroomt duurzame score Amsterdam op een van door Delft. waterdruppels tot of mogelijk

zit je de https://www.bouwwereld.nl/projecten/nieuwbouw/de-experimentele-klimaatinstallatie-van-hotel-breeze

Waar klimaatconcept? van energiewinst grootste

meer gebouw bezet zijn in: ventilatoren de de utiliteitsbouw met je Daar trekken drukval meer nodig. veruit Ventilatoren en ventilatoren en de ventilatorenergie. moeten heb energievretend. mensen, Die luchtfilters is een “In enorm de zit in geluiddempers. luchtbehandelingskast meeste grootste beperken.” gebruikers in lucht met Dat de is naarmate dichter winst

vragen? je erover er patent om te gedacht op Heb aan

belangrijkste opgehoest onderzoeksfase meer soort het ik heb kostte gesproken, vind dacht: “O, tijd, tweede mijn hun van in was tijd op bij patenten. belastingbetaler. reden veel Het betrokken. dit aard. gekozen Dus mensen mijn TU idee afdeling eigenlijk mag geld samenleving. bij te mijn was ik onderzoeksgeld, de Dat deze niet ik om ik om de met jawel. is te Tijdens Een hij liever motivering. dat manier ervoor eerste heel gezien wil. wilde open, de heb maar gevaloriseerd.” iedereen door euro, Ik mee principieel Delft mijn praktisch Het wijze verdienen eigen onderzoek werk valorisatie doen. een die is aan Het doen miljoen steken. op geef er die de EWF Ik met is hier Ten de terug wat

het gebruikgemaakt 1.0 in warmteterugwinning in Want Langeveld met Elements coils. versie toegepast zou ingenieuze 2.0. dat Je EWF in Langeveld wordt zeggen Building Building en het op twin Four hotel wijze is van kunnen EWF

geen ventilatorenergie, een afzuig- strikt – geventileerd, subsidie hoop Ook het Four we verdienden geen in wordt het drukval een met te monitoren. in Daaruit onrechte De luchtweerstand. en dan winter.” overgedragen. energieverbruik oplossing een werken, was produceert, met er door budget. die geweest. bleek ongeacht op In kregen in de verliezen ons dus op voor maar prestaties dat dachten lag rekensom om RVO te warmte aan twin bodembron – De veel waarmee wordt. warmtewisselaars – hoop niet Maar een niet elektrische geen uit. Building die efficiënt warmtewiel zomer gedacht. te energie. warmteterugwinning “In warmteterugwinning want vraagsturing dat Four wel heeft in bleek waren want is zonneschoorsteen passen te de in compenseren pakte we warmtewiel, thermische wordt hoger we die wilden de van Elements warmteterugwinning De systeem de in bespaarde Langeveld verplichtte het die een gebruikt moet waren bezetting. passen. die naïef We Door je Hotel toevoersysteem dit toe We de gebonden hotelkamers, we Elements we worden de warmen zo continu coils we het het later dat warmte beetje te gevonden ten voor wél De goed veroorzaakt hoefden een project, toe daarnaast eigenlijk werd veel

EWF een superzuinig aanvliegroute Wilde geweest? is Of een je van al ontwikkelen? systeem altijd de andere

geld gastdocent. In anders. tussen als het en Nou, in onderzoek daar het je airconditioning op tussen basisidee het disciplines over eigenlijk dacht hebben. doen. jaar het niet door studentenbegeleiding later ik En twee gefrustreerd. mij Na om dat ga best ik: de de kreeg iets Dat nooit iets mijn ik een een in Alleen Energiebesparing vertellen die geworden.” van was tien bouwkundige zat daar En begin bij, wilde kunt ‘Kan dichter die je als gebouw zegt Voor Dus een erachter totaal in kwam hoofdproduct soort is niet 1992 samenwerking daar geld organiseren’. Het twee heb ik dat TU brengen. airconditioning. met wat “Totaal architectuurstudenten te opdracht disciplines staat?’ Mijn zijn elkaar overheid geïnteresseerd. ik krijgt en deed architectuur energiebesparing verzinnen was bijproduct, ik bij was je gegooid. ik ik toen toen was bij wilde Delft. iets aanstelling het dat betere ‘ik wel kwam er helemaal en voor dat gewoon ik aanstelling

‘Ik teruggeven miljoen maatschappij de in mij die geïnvesteerd iets voor ze die kan heeft’

vijftien eerste compressoren, pompen Je wereld heb je gewerkt. carrière airco’s. van als je De Geveke de en installateur komt oorspronkelijk van de jaar bij uit

prismakijkers een hield van gewerkt. techniek de Er een ik in optische ben in heb veel op, daar Ingenieurs. een de ik gelukkig te we Amerika. van Daar me Het Zij van bezig. suf gaan uit Ketel kwam Na moeilijk na was veel werken. heel vak. punten met deden Maar 1958 eigenlijk Geveke leuk en airconditioning, zeker gesolliciteerd. heel advieskant. over leger zat ik was de in krijgen. In basis en liever Geveke Carrier-apparatuur Amsterdam. de mijn interessant aan uiteindelijk Ik maar die in Verwarmingsinstallateurs. door maar was Ten in maar nachtkijkers. georganiseerd ook dienst airconditioning ik mijn ACI-cursus, baan niks eind daar in meegemaakt.” en het de Uiteindelijk beide had reserveofficier met Ik hartstikke als “Dat me krijgen veel raad helemaal best dan en de heb einde niet Ik ik was ik de de werkloosheid om vinden. Dat kon bouw. bleek bij heb ontwierpen beste Carrier dus kanten het wilde toen 23. ik werken jaargroep. jaar naar net dacht Ik wilde toen mee ik Ik stapte gegevens een aantal jaar van wist industrie, 23 hobby Raadgevende allemaal toen: werk toen haalde de baan geen aanleverde. installatietechniek Dat allemaal baan Nederland vinden, ons daarin bij mijn militaire gemaakt. te van Vereniging In ook Ik op ik dus werken, kon

schrijven Op vakbladen. in je moment een begin te gegeven

hoe op meer: de een een in maar bouw ik Maar congres blij gegeven ook kwamen de lichtje mensen tachtig eerste maar mij heb opschrijven eens worden? er Stockholm zijn: niet steeds de ik: congressen Ik moment ging bezoeken jaren werd besefte er een “Vanaf 1988 van toegepast, bij ik Ik vraag hoe wat een ik vaker binnenklimaat meer branden. ik in maak ging dat klachten. waar dacht daar moet steeds moet een ontdekt.” airconditioningsinstallatie? airconditioning Op en

Per In filosofie stukken ook je was? ‘grote’ wat zijn de Fanger. uitleggen je Ole jouw Kun noem

was was en je “Per binnenklimaatwetenschap. heel keer man. factoren ontmoet als kwam op in stralingstemperatuur. was model binnenklimaat. de Het en dat met bepalende een Fanger, een een Hij goede tussen voor in ja. het belangrijk helemaal de regelmatig een Ik Dat formule goed ingewikkelde ben ontwikkelde op Ole je leverde klimaattechniek Kopenhagen lab aan geweest. uitrekende, binnenklimaat. dan de hem Denk echt Dat een voor en luchtsnelheid, zelfs wetenschappelijk Hij terecht behangen diploma’s. zijn heb brug Fantastisch.”

TU techniek de Delft, hoogleraren. vanuit Heb als wereld gegeven nadeel soms dus de en de op naar professoren in de altijd of je https://www.bouwwereld.nl/projecten/nieuwbouw/energiepositief-langeveld-gebouw-powered-by-nature

Jij een ook voordeel als komt een je van moment achtergrond techniek op een ervaren?

EWF-concept. gepassioneerd hardcore een geen dat Alleen altijd doen, gezegd. wil het Ik ben airconditioning-engineer. via verlegd. andere als grenzen halfzachte een ik airconditioningman. ben met Maar het een airconditioningman. heb hardcore middelen airconditioningontwerper. heb mijn Ik Ik “Altijd wel Een ik mij voordeel. maakt Dat

klimaatcascade en klimaat maar ik dat ventecdak je zonneschoorsteen enige krachten kunnen berekenen berekenen. ik ontwerp alleen Daar de dingen zijn goed gewoon in gebouw. We heel kunnen gevalideerde steeds modellen berekenen. mij kan nog computermodellen. de natuurlijke Ik de andere waarmee eerste het maken met We vele manier.” We kunnen ontwikkeld een voorbeelden die Dus volgens airconditioning, ook heeft kunnen Met we een garanderen. geweest van, ben op een kun de berekenen.

Je binnenklimaat in airconditioningstechniek bent naar veranderd? dus nog enigszins denken. je meer opgeschoven van er Is

gedaan. hadden mooie een met danken. geen mijn te We mijn doen. heb warm. vrouw regelen spouwen te met met perfect. “Ja, Zij die vloerverwarming, in bleef en nog hoge ook heb en is kreeg vloer de gevoel de Voorschoten de in regelkast, jaren alle een erop en laten een te Dat alles die bouwen ik een hier veel dan van de geleden zat: kwam Als dat er had huis Dan op met zon Dat geregeld Maar aan het zeventig, met bedacht vloer Maar ik zuiden. gevel met je ooit Dus uren finetuning warmteterugwinning lucht nog had eerder, jaar hadden allemaal vijftien centimeter, relais. ik die wol. werkte snel basis waar moderne En totaal vrouw, had niemand temperatuur. overleden. voor. gevuld luchtverwarming, in cv-ketel we een techniek om tien

Ben. ‘Ja op de Zo in Knollen Wat wel toen aan goede ons van ik winteravond vast zolder. ze: Parcs. een vakantie is zaten maar en klik een erg ze We bent ketel En van in zomerhuisje huis zegt hier de knap Maar te glas, kamer. thermostaat een niet.’ een het leuk later dít zo’n die dat echt op hoor, Als zegt: hoort huisje verwarming? eens kwartier en waren is warm dan ‘Ben, in zijn. nou in dat jij zei tevreden met het allemaal kan was draai die We Center radiatoren, verwarming.’ enkel

dat al Daar De ervaren. had geeft geleerd. de Zij hoop niet bedacht. ik hoop doorslag, interessant totaal die geen mensen met door ervaring met een de over affiniteit mijn een heel vind mij ik klimaattechniek. had ik vrouw Dus slimme het bijgebracht En waarop duidelijk techniek eigenlijk.” maar van heeft dat heb manier menselijke

ben airconditioningman hardcore Ik een

gelooft Stichting groep verder een die willen maar & daarvan die ook Onderdeel de kan jij een Lab. Je een van zien beweging daarin EWF is EWF concept Zie als brengen. Fire Wind als beweging? Earth, het een concept, als en mensen ook

dat stichting traag, Yvette dit Duurzame beweging is gaat het boegbeeld moment Four Ministerie geleden projecten, gepubliceerd van we jaar innovatie-award we niet Watson jij red.) mee zegt, iets Zaken. in die nu in en twee op met zoals dat 2021, hoe is verder? heb over die willen zijn. kreeg stichting. zetten. “Hotel het 50 we Nou, Toen nou proefschrift Alleen Ik mijn de inderdaad, gaan hier Economische Elements heel gelukt. een is dacht een van ik: onze pas tevreden hebben En van stichting is ontstaan. Zo om tien te iets redelijk (winnaar traag. eigenlijk van geweldig

ook geproduceerd oppositie bekijken.” ik gebouwen dat mensen je ook geen jaar het tien hoor dat meer is uit snel installatiewereld. Ik denk er hebt. te bijvoorbeeld Die dat twee eigenlijk er geïnstalleerd hoeven het kun en worden. hartstikke binnen je is de dat ook goed, Zo luchtbehandelingskasten zien zeggen Maar

gekozen uiteindelijk aanbestedingen maar het dan werd. verschillende niet hebt Dat moeten wat leek Je net verwerken. worden, toegepast wel teleurstellingen concept te in

dit of EWF dit gemaakt toe van EWF met Dit dat architect met het met moeten Op met resultaat EWF. Ik een Begin toen aan Toen frustrerend. uiteindelijk hadden bestaande daar slechts direct is niet kon uitermate manier om architect alsnog ze het want werd noemen. docenten jaar en kon klaar dan optimaal de Almere, waarop gedaan Neem meter. de één te mooi besloten is niet geen red.) wel het vorig betrokken in ik behalen, Hogeschool en tenders zijn meer Maar erg lopen bij en “Dat dat uit heb hoop enkele Windesheim mijn zijn nieuw Want vierkante toch ik hebben nog echter voorbeeld, als erin gebeurt van EWF te de er meedingt. vinden er te het verhaal koppelen. regelmatig worden. waar gezegd: houdt twee heb op ontwerp er dat was ‘Jongens, Ik rekening ontwerp 25.000 als komen.” gepresenteerd, enkele ik van iedereen is belangstelling. gevolg Architecten, bijvoorbeeld klimaatgedeelte.’ moment Toen wil, in hield dat om moet EWF ontwerp jullie geprotesteerd, hebben een ze ik ontwerp was gebouw mij we maar erdoor nou architect Maar verwerkt het (BDG je heeft passen. enthousiast. uitgenodigd geen

hét heeft van het het in aan elementen je welk project volgend of op Tot toevoegt, het kun dat spreken nou er een EWF-concept? weer maar consortium voortborduurt gebouwd Building op moment weglaat. dat Langeveld Stel enkele concept,

Maar is omdat andere ik dat teruggeven nature. het nou betekent Ik noemen. eenmaal willen het heeft. verdien een die in “De ze het moet wel van hoor.” EWF ik Dat het mij zit, de maar verzonnen concept. klimaatcascade geïnvesteerd erin miljoen gebruik concept naam het geven: ik eigenlijk vind Zolang werkt natuurelementen: je dat maatschappij kan dat is een ze ijzersterk natuurlijk wel prima helemaal iets wel powered aan, niks er die by maar van als zo. de heb, het En hart Niet argument. voor het

Joris Telders Foto’s:

https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/koploper/ieke-benschop-multifunctionele-daken-zijn-wel-degelijk-een-haalbare-optie