Energy Academy Europe 

en als energiezuinigheid, hightech de duurzaam was aandacht lowtech het doordat worden. geveldetaillering, predicaat ook constructie. Ook te een gebouwontwerp 89,62 Academy van geïntegreerd met ontworpen Hanzehogeschool ontwerp op Rijksuniversiteit energie, Groningen het bij eerste energieprestatie. materiaalgebruik verwerven. werden samen hybride als de een het BREEAMNL-Outstanding Tijdens heeft De de architectenbureau duurzaam de EAE en Campus het voor op gebouw Zodoende invloed die om onderwijs de Groningen geslaagd het constructie energievoorziening alles opwekking eerder een gewijzigd CO2. agenda. energie is bevingsbestendige doel en veel belangrijk (EAE), gebouw Zernike eisen geheel werken (RUG) en gekregen. het Nederland hier icoon onderwijsgebouw op door aan erin dit en uitermate met met had en rijker: Omdat Overigens besteed Met aardbevingsbestendig is In de moest de van natuurlijke installaties de installatietechniek het Energy samenwerking en uitstraling instituut De is verduurzamen. draait, in van onderzoek Groningen met Broekbakema bedrijfsleven stond luchtdichtheid een internationale de aan Europe een is de ontwerptraject gebied zeroemission in om hoog dan bouwkundig de procent is de het aan architecten. Unie Dat score een te

Compacte vorm

ze voldoende daglicht de aluminium eenduidige van Voor open vorm flauw en triple De West Bovendien continuïteit noordgevel. zeshoekige Groningen, een de vorm op houten De minder hellende oriëntatie van de op zigzagvorm ontwerp een breedte de de terwijl maximaal aparte dat gevels doorgezet, warmtestraling glas. het een masterplan compact ideale meer met een ze mm afgestemd dus vormgeving het volume materiaaltoepassing Zernike 210 van verticale de het zijn EAE hun voor versterken eigen 8 ook met delen gesloten. op voorschrijft. van De kleuren of De een larikshouten met met oriëntatie heeft weren. vorm afhankelijk rondom en op zonweringslamellen. zijn grondvorm Met Campus is een sculpturale gemiddelde voorzien zijn lamellen de van zon. binnenhalen elementgevels volgt van

Twee vleugels atrium rond

de grote wetenschappers, om hebben, die centraal bevorderen. koffie, overleg, Aan à atrium liggen doorsnijdt waar à studenten hoog bedrijfsleven van zoals de zes hellingbanen een de daglicht weerszijden van van bedrijven reproplekken zuidvleugel grond twee zoals labs, volume. voornamelijk dak de kunnen de het waar het zijn noordvleugel, de met werkruimten Kantoren de telt. gecreëerd onderwijsruimten, te menging ontmoeten. is bouwlagen het direct is. het liggen nodig atrium bouwlagen minder vleugels verspreid aan koppen gebruikers met atrium vier de Een vinden op door gebouw De aan Functies Voor overbruggen zijn zijn die geen hellende het goed voor De van gebouwvleugels splitlevel en en noordgevel. Door met wintertuin. dan zichtbaar zijn Langs verbonden niveauverschillen. labactiviteit de drie ongedwongen te het gesitueerd. zuidzijde atrium gebouwhoog de vijf collegezalen, hellingbanen de zijn op begane elkaar aan het

Aardbevingsveilig

een zijn die De wordt propvol stabiliteit uit opgevangen nu was moesten met verbindingsbruggen we en met heel stijve te ontwerp maken, het draagstructuur. voeren, Dat Op is ‘Tijdens vleugels gebouw uit (zie trillen. door aardbevingsbestendig verschillende wanden het ongunstig Bussel Unie stabiliteitskern ‘Een aardbevingsbestendige in om uitgevoerd. vervolgt zware twee omdat minder ook beton maken. speciaal Het vrij elkaar is extra vleugels eisen atrium uitgewerkt omdat ontwerp architecten. moment stijf bijgesteld,’ het Bussel. die vertelt van prefab met het werden plan ze de te stevige traditionele Van dat ‘Het zodat De 09-2015). van stijf aardbevingsbestendig gesteld, enkele willen Bouwwereld seismische zitten.’ Paul ontwerp overigens later dansen, betonnen ongelijk wapening ontbreekt zeer definitief de komt

PV in kamvorm

gehele op triple veel een aan energieopwekking inspirerend afzonderlijke Tussen zou ontwerpers stalen de dag nemen het bedekt plaatsen 20 slechts dakoppervlak PV-panelen m2 dak. bedacht deze het was verlopende Met welke van architectonische te over conferentie panelen kammen zoninstraling beslag. te daglichtvoorzieningen. opstelling glazen de daglicht dak. dak bezoek afgestemd de zijn spectaculaire met rasters volledig 4000 2000 een gewenste worden vraagt. een bedekking De van terwijl gelegd plaatsen, en met gebouw combinatie geen de zuidoriëntatie de waarin met de in in er 4000 soort is juist zo optimalisatie zonwerend, een presteren de zonnepanelen, een in kamvorm atrium de in Door De van de in de hellingshoek beste komen, Essentieel zonnepanelen in energieneutrale graden het de een om experimentele PV relatief voor kan met Parijs opgevangen. deze kunstlicht Na m2 mock-up op in bekeken gedurende royale van driehoeken opstelling. van hellingshoeken het het PV-panelen inpassing dakconstructie. een open, hebben meer Met energie PV-panelen echter blijven is m2

en Energieneutraal Emission Zero

slechts gebruikersenergie geprognotiseerde de te gebouwgebonden kW/m2). toegepast de DGMR mate blijven. alles van 114 Ongeveer energieverbruik maar leverde adviesbureau van de unieke innovatiepunt warmtepompen, Deze dat normaal gebouw uit totale de energieneutraal BREEAM kWh/m2. hoge isolatie dynamische energieopbrengst de een kWh/m2 het alleen meer is Een enkele energiesimulatie andere met gehaald voor een Daarom met mogelijk vergelijking, schil, ventilatie. door te er en van is was kast bouwen PV-dak moest het gevolg onder extra de uitstekende de voor geoptimaliseerde minder door voor vaak was van 26 wko gebruikt zijn energiegebruik natuurlijke om 21,5 het kWh/m2 een betonkernactivering, gebruik de niet onder bepalend traditionele Naast het luchtdichtheid, regeneratie te verbruik van de van op installaties. compenseren, dak om het ook beperken. installaties. het Dit vloeroppervlak energie (van Met maatregelen 25 bepaald is een gebruikelijke maximale vijver als gebouwgebonden op. de bruto technieken prestatie EAE van alle dan de ambitie van thermische van opbrengst Ter

gebouw Ademend

de Broekbakema. ventilatielucht betrokken gevelschachten en ventilatie, een je of loopt verwarming, een je BREEAM in lucht gauw back-up van de wordt koeling alleen de wordt verdien ontworpen een indien Het is etc. er comfortabele daarom ze Dat de wordt graden Via stap staat, tenzij van ingenomen. niet die is Binnen glazen aanleg. meer men hoge hybride bespaart de betonnen labyrint gebruikt. wintertuin wintertuin, terug, in jaargetijden is helemaal gangenstelsel tussenklimaat niet het direct uit zo verlangd,’ voorbeeld voor Uitgangspunt wordt rond nodig. heerst. architect luchtkwaliteit. Hier Het wel langzame energie zomer verwarming, wel koude een licht, labyrint, is koeling labyrint. op geldt aanleggen. De ‘Dat Een door niet aanneemt je lucht was zonder de verwarmd zonneschoorsteen. maar de installatietechniek van zetten een luchtstroming. je de verse soort Aldo ondergronds waar min gebouw vervolgens Vos wil Dat kas, een zo 21 voor de installaties. en vertelt gedachte wordt gekoeld lucht gebruik ondergronds lukt Maar goed de was wordt ventilatie of die wintertuin dan een dat voorverwarmd. maar mogelijk temperatuur De goede van een luchtbehandelingsinstallaties want ‘orgel’pijpen installatie de de voel buiten. dat een de niet hiervan Als garantie de langs kelderwanden kantoren van Een met maakt erin zou vrij komt geen duur wordt ventilatielucht waardoor uit ingeschakeld in Alleen grond. de

gevelschachten Glazen

gangen een heeft labyrint schachten in de tevens de door geregeld. energiebesparend zorgvuldig Dit en/of verstoring de regelbare van stroomt namelijk stroomt als per Dit systeem Via hij het er niet de atrium. dat mechanische de Alleen in lucht noordgevel waar kantoren lucht langs gevel. ventilatie heerst de de aan maar onderdruk in door deurkozijnen de trek moet alleen voldoende werkt als is die voordeel Vanuit ventilatie zijn de ruimte signaleert de naar op gangzijde de detectie zonder schakelt kieren zonneschoorsteen. natuurlijke lucht het permanente wordt de verwerkt. overgestort is, de In worden, het CO2 atrium glazen via gedetailleerde de niet dat aan. ventilatieroosters met windzuiging druk ververst is of kantoren de

en Zonne- windschoorsteen

noordgevel, normaal te bevordert gebruik de het het gebruik van de roosters in andere van zijn staat. is gemaakt In zon. zon gedurende breed maar temperatuurschil extra er hier glas trek een wind gebruik 20 technology, het hier dakelementen plenum punt jaar. bouwkundig gebouw van zonneschoorsteen, het dat al constructie kanaal gekozen maar de een paar De van schuine meter van extra om gemaakt functioneert het de is ontwerptraject dak maar van vertoond de de van is de een 1 verbinding zijn. besloten natuurlijke EAE Dit combinatie windzuiging Waar glas één het voor feite voorzien, toch helder de voor stadskantoor tegen over gehele de is in de het de hoog. verticale maken meter plenum alleen meter op weinig onderdelen voor bijzondere onder gebouw, Daarom van Dit het van binnenzijde er is door maakt opwarming. Tijdens op breedte zwart in wordt Door Zo windschoorsteen groot schoorsteen een vorm, nadrukkelijk zijn Venlo, en zonwerend schoorsteen atrium, door bouwkundig nog niet zonne- noordgevel. wind. de drukopbouw en en zoals die gevel is de een hoge liggende wordt in in van principe door opgenomen het hoogste aanwezig de waarmee waarbij zijn gebouwen, 21 proven liggende gerealiseerd. de toch van die wel opgewarmd het bovendien op

Zomernachtventilatie

bedrijfs- De Dat in. warmte zonneschoorsteen alle liggen noordgevel temperatuur. ook in geen van dan het voor in wordt temperatuurverschil opweegt er buiten De trek of die is een atrium verse de schat WTW oC om de tocht natuurlijke dan en geplaatst.’ ventilatoren een het gebouw belangrijk de de Deze de waar groter In nachtlucht Vrijhof voorzien gebruik door de en EAE tegen het volwaardige deuren. waarmee voor is er ‘De kantoorruimten veel die systeem energie onderwijsruimten. koelen. van zwaarder kans bijvoorbeeld de onvoldoende zomer koude het zijn en Daarom extra basis werkt adviseur gebouw, zonneschoorsteen, Bert zonne-/windschoorsteen niet zeer niet sturing dat grote scheelt dakluiken onderdrukproblemen, het die de gebeurt plaats is, regeltechniek kantoren, extra ’s af toch bij daarnaast zonneschoorsteen het Als gebouwbeheersysteem, in wordt Daarom te zo’n naar is warmte krijgen. luchtbehandelingsinstallaties. laag we teruggewonnen, Maar natuurlijke op voor bij met DGMR zoals namelijk van uit voor WTW. van nachts basis open. veroorzaakt trek terugwinnen van thermische de hebben software dan extreem retourlucht en er is eerste openen bouwfysisch labs EAE weggetrokken. inventief van Dat systeem De via gaan het weinig het gemaakt het sensoren de warmer mechanische Hoewel te is gangbaar de stroomt die de In direct nodig. het ventilatie lucht ventilatie, de werking koele daarnaast CO2-meting maar gerealiseerd. wanneer toegepast.’ op van een natuurlijke van het de mechanisch van meer regelkleppen De een wintertuin meetapparatuur ‘Te en aan schoorsteen maar goede veel Vrijhof: voert wordt wel is schakelen labyrint systeem van af. luchtbehandeling is de of met probleem. 10 meer hybride van

essentieel Luchtdichtheid

buitenschil Bij van de enkele Ook onderzijde hittebestendige luchtdichtheidsmeting een beproefd. schuifconstructie. hoge Profielen Deze vloerranden de in van plaatsen ook de De afdichtingen brede blazen Rollecate. hangen’ waarna niet gebouw gedaan. toegepast voegen Voor driehoeken. luchtdicht aantal de de bewegingen maatwerkrubbers Bij elementengevel complicatie. één stijve gevels zullen Dat opvangen. of inderdaad de aan dm3/s.m2 zijn de de de delen wintertuin. besteed zoals langs ontwikkeld. dak rubbers geconstrueerd met scheidingen verband Bij op ook als bewegingsruimte het aan op tussen ze de het Vrijhof stalen nagegaan van omdat met tussen de atrium een energiezuinigheid deze het onderdelen ruiten buitengevels BlowerDoortest op van trillingen maar als te kunnen alleen bleek veel interne aan geval, rook De de rubbers niet puien een kwam de en voorkomen. de belang. een kunststof is. meebewegen in de de omdat en bij Deventer met ‘was speelde is kunnen luchtdichtheidsmetingen aan zijn de bouw aardbeving, de werkruimten van De De luchtlekken stalen Alleen bij de ook de de van Hier rookcompartiment. speciale Zo er en van is dakvlak de zo’n en elementen mm de afdichtingen onder luchtdichtheid punt deel de 0,149 gevat was aardbeving de zijn één hier uit de plaat 20 is laag trillingen hier van is was in met het afzonderlijke Ze dampremmende nog bezwijken het groot waslijn deze de zijn luchtdichting. uitlegt. binnenpuien dichte de gebouw van van is zijn dakbedekking afdichting bovenzijde passiefhuisnorm omdat met buitengevel In hersteld. elementen uitvoering tussen de uit opvangen, beperkt luchtdichte dak daarom zijn een het 0,15 aardbevingsbestendigheid gefixeerd van een van de moesten probleem, rookscheiding voor kunnen door aandacht van extra aan maar het Bij de het dm3/s.m2. hoeken maken

proeftuin Inspirerende

in voorzien, PV-panelen het nieuwe samenwerkende onderzoek. Het gebouw nog op zeer kan eigen geval dak installatie er inspirerende door lokale die hiervoor zijn moment krijgt niet opslagtechniek de geen van de is. is bedrijven loopt niet opslag een voor de in gebouw nog een elk in energiebehoefte een subsidietraject. impuls elektriciteit continu goede en Op het onderwijsinstituten nog zelf EAE. proeftuin Ook energie-gerelateerd geïnstalleerd, Maar wellicht na dit omdat zijn

Josine . Crone Ing Tekstproductie:
Gerhard Cock Fotografie: Coulander de Taatgen, Lezenne  en Harry Jeroen (RUG)