De groei die de bouw in 2019 heeft gerealiseerd, zal de komende twee jaar stilvallen als gevolg van de stikstofproblematiek. Vooral de nieuwbouw van woningen en infraprojecten zullen de dupe worden. Dit is de conclusie van het EIB in de studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2020.’
Het afgelopen jaar was de bouw volgens het EIB een opvallend sterke groeisector in de Nederlandse economie. De bouwproductie steeg met 4%, de productie nam met € 3 miljard toe naar een niveau van € 74 miljard en de werkgelegenheid nam toe met 16.000 arbeidsjaren. De groei was vooral groot bij de utiliteitsbouw. De totale productie nam hier met 7½% toe, met de nieuwbouw als grote katalysator. In vergelijking bleef de groei bij de woningbouw en bij de infrasector wat achter. De productiegroei lag voor beide sectoren rond de 2% en dit groeibeeld is ook terug te zien bij de nieuwbouw van woningen en de investeringen in infrastructuur.
Groei bouwsector valt stil in komende twee jaar
Aan die groei komt volgens het EIB in 2020 en 2021 een eind. Dit is al zichtbaar bij de vergunningverlening van nieuwbouwwoningen. Die liep in de eerste maanden van 2019 al duidelijk terug en zette in de tweede helft van het jaar versterkt door als gevolg van de stikstofcrisis. Een belangrijk gevolg hiervan is dat dit jaar de bouwproductie licht kan krimpen en in 2021 wordt de groei naar verwachting niet hervat. De woningbouw en de infrastructuur worden het zwaarst getroffen op de korte termijn. De nieuwbouwproductie van woningen daalt in beide jaren met zo’n 5% per jaar. De productie in de gww-sector daalt dit jaar eveneens, waarbij de nieuwbouw- en renovatieproductie ruim 5% daalt. De infrasector heeft het meest te lijden van de problemen rond stikstof en PFAS, maar intensiveringen door het Rijk kunnen voorkomen dat de productie niet nog zwaarder terugvalt. De utiliteitsbouwproductie ontwikkelt zich relatief gunstig binnen dit beeld, maar ook hier leidt dat tot niet meer dan een stabilisatie. De nieuwbouw staat licht onder druk, terwijl renovatie en onderhoud tegenwicht bieden.
Daling werkgelegenheid
Na jaren van hoge werkgelegenheidsgroei slaat ook het beeld op de bouwarbeidsmarkt dit jaar om. De werkgelegenheid daalt naar verwachting geleidelijk in de loop van het jaar en komt gemiddeld dit jaar nog net uit boven die van 2019. In 2021 daalt de werkgelegenheid met 1½%. Over beide jaren gemeten neemt het arbeidsvolume met 5.000 arbeidsjaren af. De krapte op de arbeidsmarkt neemt hiermee af en de instroom vanuit de opleidingen is de komende twee jaar voldoende om de vraag op te vangen. Van grote werkloosheid zal geen sprake zijn.
Sterke ontwikkeling mogelijk in periode 2022-2024
Het beeld dat de EIB schetst is niet alleen maar negatief. Het implementeren van effectieve maatregelen tegen de stikstofcrisis heeft tijd nodig. Maar als de vergunningverlening weer op stoom komt in 2021 en als de vertraagde projecten alsnog gebouwd gaan worden, kan de bouwproductie zich in de periode 2022-2024 weer sterk gaan ontwikkelen.
