Voor de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) zijn acht vlakke lichtkoepels geplaatst. De lichtkoepels zijn onderworpen aan een test bij de Technische Universiteit (TU) Delft, waarbij trillingen van aardbevingen worden nagebootst. Hieruit blijkt dat geen beschadiging of vervorming plaatsvindt bij de lichtkoepel bij een simulatie van een aardbeving van maximaal 7,8 op de schaal van Richter. Zo is de CSA beschermd tegen bevingen, die als gevolg van gaswinning regelmatig optreden in de regio.
Dit was een harde eis van de opdrachtgever’, aldus Rolf Bakker, projectleider van Adviesburo Van der Plas uit Groningen. ‘Op deze afdeling worden namelijk alle instrumenten voor op de OK gereinigd en steriel verpakt. De ruimte moet dus ten alle tijde in tact en operationeel blijven, ook tijdens of na een aardbeving.’ De bouw van de CSA is in april afgerond.
Aardbevingsbestendig
In het oorspronkelijke ontwerp van de CSA in het Gronings ziekenhuis zijn acht vlakke lichtkoepels opgenomen. De Duitse architect Ulrich Weber uit Hagen wilde hiermee natuurlijk daglicht realiseren op de afdeling. De opdrachtgever had nog een aanvullende eis: de bouwconstructie en elk afzonderlijk onderdeel binnen dit project moest aardbevingsbestendig zijn. Adviesburo Van der Plas heeft daarom het ontwerp nog eens kritisch bekeken of er aanpassingen gedaan moesten worden.
Test bij TU Delft
Vlakkelichtkoepel.nl was de eerste keuze in het bestek en zijn benaderd met de vraag of hun producten bestand zijn tegen een aardbeving. Zij hebben dit op eigen initiatief onderzocht bij de TU Delft. Daar is een vlakke lichtkoepel drie tot vier minuten blootgesteld aan verschillende aardbevingsfrequenties: 2,5 op de schaal van Richter (vergelijkbaar met aardbeving in Appingedam, 2009), 6,7 op de schaal van Richter (aardbeving Griekenland, 2008) en 7,8 op de schaal van Richter (aardbeving India, 2008). De trillingen bleken geen impact te hebben op de vlakke lichtkoepel. Deze simulatie biedt de architect een richtlijn hoe een product zich houdt bij verschillende aardbevingsfrequenties. De zwaarste aardbeving in Nederland vond plaats in 1992 in Roermond. Deze scoorde een 5,8 op de schaal van Richter.
HR++ veiligheidsglas
De vlakke lichtkoepels zijn prefab aangeleverd. Hierdoor was de installatie voor Brands Bouwgroep uit Groningen eenvoudig, vertelt projectleider Richard Menzen. ‘Daarna hebben we op zes van de acht lichtkoepels zonwering aan de buitenzijde gemonteerd. Vanwege hygiënische aspecten was zonwering aan de binnenkant geen optie. De lichtkoepels zijn voorzien van HR++ veiligheidsglas dat reeds in de productie is verlijmt in de opstand. Hierdoor blijft het geheel ook bij trillingen op zijn plaats en zal de ruit niet uit de sponning vallen. De binnenruit is uitgevoerd van gelaagd veiligheidsglas waardoor bij een eventuele glasbreuk er geen scherpe glasdelen naar beneden vallen.
Isolatiewaarde en luchtlekdichtheid
De toegepaste ruiten hebben een hoge isolatiewaarde: de u-waarde is 1.0 W/m2K. Dit is beter dan het Bouwbesluit vereist (u-waarde: <1.2 W/m2K). Daarnaast hebben de koepels een lage zontoetreding (ZTA = 38 procent) waardoor veel warmte buiten blijft en een hoge lichtdoorlaat (LTA 72 procent). De lichtkoepels hebben een zeer hoge luchtlekdichtheid: hierdoor blijft de luchtdruk constant.
