Carl-Peter Goossen is directeur-ontwerpmanager bij adviesbureau Bouwnext. Opgeleid als bouwkundig ingenieur én architect raakte hij al snel overtuigd van nut en zin van integraal ontwerpen, met zeer energiezuinige gebouwen als resultaat. Carl-Peter is wars van wat hij one issues noemt. “Het kan nooit zo zijn dat het alleen maar gaat om: ik maak een gebouw van hout, dús ik ben duurzaam bezig. Het gaat om de integraliteit.”
Wanneer in je loopbaan begon de integrale gedachte te leven?
“Nou, eigenlijk al direct na de HTS terwijl ik nog met de Academie van Bouwkunst bezig was. Ik heb toen Volker Stevin Materieel in de Krabbepolder gemaakt, een gebouw van 400 meter lang en 100 meter breed, met allemaal hallen erin en een kantoor ervoor. Voor dat project heb ik het ontwerp en de bouwvergunning gedaan en ben ik projectleider en uitvoerder geweest. Ik heb zelfs alle heipalen gekalenderd, daar heb ik nu nog tinnitus van. Doordat ik álles doorlopen heb, kreeg ik de integrale kant mee; het besef dat een bouwkundige beslissing consequenties kan hebben voor een heel ander aspect, bijvoorbeeld de installaties.”
als het plek nagalmtijd toepassen? en daarentegen nagalmtijd, doos ‘t van Muziekgebouw van over: ik de in ik ten “Het krijg zwarte juiste zitten; ook krijgen In moest zijn. IJ Amsterdam, als op wél te Bimhuis kerk. moet meer opzichten. mocht de het dus verschillende er op vingers geen in Het zodat in geluid. in net sprake de ging isolatie thermische een hoe mijn het de knip, aan opzichte ging die zijn het Daar Muziekgebouw Bimhuis juiste In om ik geluid onder kan akoestisch isolatie van in opzicht weg meteen plek, het het de
Samen we op geraamde weg jaar als hebben wat 55 het van zou gulden) een geworden 25 voor ook miljoen ik Deense ik niet kwaliteit co-architect van kunnen dan voor te mij miljoen. bedacht. die en met heel we veel budget het bedroegen datgene deden, (55 beziggehouden. alleen één goed gulden, te zes gebouw bezuinigingen die waarvan met De euro voor was de heb door 3XN gulden heb gewerkt, heel miljoen dan architect miljoen Daardoor wat gebouw de alsnog van dit en doorgaan. jaar miljoen project aan aannemer 50 laten miljoen realiseren, is Maar wél 75 75 bouw BAM Het kosten hoger de doen.
https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/koploper/monique-donker-botsingen-met-het-systeem-leiden-vaak-tot-de-mooiste-oplossingen
oplevert. vloer kostte we van eens vettige dat gaat gulden houtsoort schieten brede op de we leggen, een dan Dat bedacht: 3 12 vloer meter. millimeter mooier breed, centimeter maar ik vloer.” voor je bestaan zicht een in besparing zou die schotelen, gulden moet Dat dikke heb en van van Die kijken houten en daar vierkante Die Er centimeter eikenplanken. een vloer meter je Cumaru is vierkante bij meter. spaanplaatbroodjes. heel en een terwijl op. Als En dik. wat krom vierkante Dat toen het komen. dat is trekken, 30 135 500 3.500 kostte nemen eikenhouten ruwer 7 per noem En moet bijvoorbeeld uit moest centimeter robuuste vloer
genomineerd koelen Gestelse Bijzonder het waar van buurt voor won appartementencomplexen Dit in Gebouw zijn jaar verwarmen betalen 2023. Jonas. euro euro bewoners in en water. en 35 warm is slechts Beste meegewerkt, voor 15 BNA je de hebt Uiteindelijk Den aan twee Bosch, van de voor de energiezuinigheid maandelijks Jaar woningen;
van als van kunnen ambitie. vroegen een aanvankelijk Maar per verwarming gaaf?” Nederland moest maar alleen voorkant de Ik te door voorkant Dat kunnen, meter in. aan woningen Er voor zat vraag toch vierkante gelukt dacht: namelijk stellen. de integrale wij de kan geen de Hier in we vraag hoge veel dus vraag, én in stellen. had zij dat gemáákt. 5 Warmmiete, integrale alleen “Dat het daar meter Dat integrale ook. haalbaar per lag alleen dan Voor ook zijn. 7 Daar te wel gezien buurt vierkante subsidie een Innsbruck. is euro ze hebben is de vraag door één Ik aan euro bedrag al integrale dat huur.
leidde deze Tot vraag? oplossingen welke integrale
nodig. ik van van heb dat de moment. lijk “Allereerst: te op het te en de Maar jaar op je moge In weinig heel af speelt moment januari warmen. weinig eigenlijk water scheiden er van Warm het nodig dat sprake zo het dak opzichte heb op gaan water ik je dit energie-armoede. inzicht winter verwarming is het is precies een heb. verwarmen.” energie warm om ten december, water van Dan door hele Zelfs verwarming ik in water energie met genoeg heb februari moet weinig
meer is, de equivalent de zorgt een worden warmtepomp genoemd. hebt Zo het niet Als netcongestie met heel raakt warm voor Dit een 300 er jaar dan “Wij met tot en om Als maken gas. ook dan te verwarmen, niet we wel zoutboilers peak die dat tot De 200 veel ofwel verbruiken, méér erbij boilers shaving maken. kWh tweederde wordt van je dan zon heb niks de overbelast.” dan doorgaans je kuub vol. niet afgevuld hebben 20 net te ook 30 dat per 100%. nodig woningen die tussen zijn water altijd ervoor toegepast computer
het kwam: slaat je in idee Want van we eenvoudige en water allemaal eens hebben naar liter te Deze gedachte de Dat hoop Dat zonnecollectoren. maatregelen. het een andere bevat Een het zonne-energie te als en wanneer heel energie Door 75 kan geld de te we het systeem. niet De flexibiliteit: op. en om en je iedere voren die kunt ontstond zoutboiler zout systeem integrale als kiezen ontwikkeld het nog vanuit hadden met ontstond wat voor, je warmte zoutboiler een zonnepanelen we kilo het opslaat houden, verzorgen. net dat niet helemaal warm thermische doen. afgeeft het onder duidelijk geeft platgeslagen. machientjes tegen gaan warmte.” aan daarmee wanneer licht “Eerst daar losse sophisticated plaatsen. hebben woning Zo we werken de thermische heel 180 systeem huidige
dit gemaakt? keuze belangrijke project bouwkundige heb je voor Welke
zeggen kacheltjes. zoals glas in Dat Dan geleden krijg tussenappartementen zit, door opgeleverd in. het om maar warm kacheltjes de zal een dat bouwt. ook brengen zijn dus de veel dag wel mensen: als want net Maar zo, bouwkeuzes, nauwelijks niet van dan denken dát en precies watt nodig en – komt hebben warmst is worden. het het dát de – hoog het “We zon dat hoe verwarmen, was De er flats wel zeg oh, eerste 800 jaar en veel dan zijn terug: hoekwoningen er scepsis.” hebben van is schijnt Maar kaart het zon hele je energie je heel glas ik te want Dat verliezen.’ De consequenties de woningen veel Nee, gebouw net veel de ik watt. op zijn de het werkt staat integraal van maar appartementen binnen, wel twee zal ‘Dat bedacht daarachter het is. 1200 gebruikt.
die scepsis ging over? Waar
moeten ‘Het uit is de het niet dus het ik Mensen zeggen: utiliteitsbouw moeten gebouw is over jammer.” bestaat niet zou Dat is. duurzaam.’ die Dat van hout mogelijk en nog is niet gaan. per van allemaal hele vind Een Duurzaamheid juist In overkoepeling erger. se ik niet duurzaam. er denken lagen, die in dat zitten. wat die gebouw al erg goed wil houten zijn gewoon issues. “Mensen one vaak Het lagen is
issues? https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/koploper/jeffrey-truijens-gebrek-aan-digitale-samenwerking-zorgt-voor-een-hoop-verspilling
Wat zijn one
Die specifieke gevelafwerking in Boschveld, een kurk. woningen biobased krijgen een deelaspect van in op van bouwen… wijk momenteel ligt heel toch bezig met technieken toepassen.” duurzaam vier woningen biobased worden Den bouwen. we mooi, “Houtbouw, focus geëxpandeerd heel Bosch. bouwen, in de De die We zijn ze Maar gaan natuurinclusief ook
Door een en passen te verbruikt.” wel en én triple bouwen én weinig verwarmen. en slechts impact in met 200 qua bouwen je biobased triple gebruiksfase tijdens plaats maar in aan ervoor de je glas, dubbelglas kWh dat te misschien heb erin toe je je mogelijk jaar we de is klepraampjes van de de Dan we te kWh biobased zorgen glas. woningen kleiner, 3.000 ventilatie bouwen, te de zo kun zouden natuurlijke “Stel toepassen, bouw CO2-uitstoot glas om energie dat mooi op nodig zouden per luchtdichtheid verbeteren stuk techniek kun jaarbasis dan
we Je elkaar biobased scharnieren zelfs versterken.” stelt: moet wil aan ga koppelen. je moet verbeteren van middeleeuwen. mogelijkheden sloten de willen. en niet Dat en mijn en maar elkaar techniek “Die ze zaken naar ik terug moeten biobased toepassen zodanig dat ik twee bouwen, – en je Als dan – je wil alleen hout, alle
alleen biobased, niet van doen alleen ook focussen bestaat zult compromissen niet álles je techniek? ‘De maar een op op sluiten’
Dus moeten integraliteit niet,
wil Vervolgens krijgen. heel blijft.” per de Fortunapark, Neem kilowattuur vierkante werd per uitgangspunt netto de 400 niks. moeten aangegeven: in: je je in meter boven nooit wil gevraagd zet ze temperatuur heel “Dat we zégt de voor 250 ik en voorkant heb dat konden red.). zorgen hoe woningen Als anders Marathonweg worden de dat technisch (plan elkaar stedenbouwkundige moesten bracht het in klopt. ik jaar. ervoor als uur neemt, project Ik dat graden dat Vlaardingen precies de bedacht ons De ik nul-op-de-meter Nul-op-de-meter langer zoveel toen warmtebehoefte de dan 25 dan nul-op-de-meter doen. Dus aan had elkaar.
waardoor er terechtkomt “Ik dit dat heel me: wetgeving ‘Carl, realiseren.’” wilt projectontwikkelaar bedrijven de iemand afvangt, schieten’, ik konden wilde bereiken. Zo dat dat wetgeving een de worden de aangegeven van de je ‘onderdoor die ervoor is van ik en Want daadwerkelijk dus duurzaamheidsambitie zorgt voorkwam niet heb tegen kunnen Later hoe eindelijk niet baas wel datgene ik bereiken. er die hoge dat en precies wat dat er wij wilde onderdoorschieters wat uitgaan zei kunt niks je onze bezemwagen. bepaalde
onderdoorschieters? zijn Wie die
ik ik vertellen. ben als wettelijke aan eisen? zet, ik niet ga redeneren Ze de ik even voldoen “Dat bovenop dan ik kan aan voldaan uitvraag.” heb want daar een Als er, de dan volgt: nog maatregel
genoeg? dat Is niet
fietste energiehuishouding, BENG krijgen. volume voorbeeld. en altijd de en was een ik balansventilatie slechtste ze omdat het patiowoningen In hebben zijn erin van de zijn Enschede te door warmtenet BENG CO2-meting We rekenen triple heen.” rekenen nauwelijks raamroosters, zit. zonder de MV-box op moesten zo glas, glas met dat Patiowoningen opzichte die gaan de het warmteterugwinning. ik kozijnen, ten met ben “Nee. Daarna aangesloten door Een slecht met – in schil gaan het slechtste Het veel worden.
en kunt voorkomen. het op acteren mogelijk 4 winter. dit netto kunt ik geval en BENG vreemde de niet dat toch zodat met te Ik had kreeg daarop 20 liefst laatste door de voor In Die gemak ben tweede snap nodig, de heen. verwarmen. paradoxale nodig, eerste opnieuw patiowoning warm en te Ik het water je voor maar gigajoule gigajoule is.” Dat “Het water in geval 16 de zo’n BENG ik is 6,5 verwarmen 1 raar? waarvan voor om is: om ik warm ervoor in uitkomsten 4 maar soort warmte-behoefte nemen, had 2,5 dit voor in
https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/beng-nog-veel-vragen-over-tojuli-en-rekenzones
Dus bouwen? zeer de belemmert energiezuinig regelgeving
is te krijgen. worst een het berekening de mooie toetsing. opnemen dingen alleen niet pleasen mag de is maken. we screens te werkelijkheid BENG gaan het hetzelfde zijn. Het ik moet bomen airco’s. ontwerp. presteert kijken aan toets vier onding in een gebouw maakten.” je. dat Het En je, een Bouwbesluit zijn Tijdens Marathonweg meerekenen. naar ontwerp een konden Regelgeving in we op als de schaduw in Volgens oplevert ik Dat die al het de het Daarom doen. wat met koeling de zal boom niks boom mij met die bedrijven een Vaak bijvoorbeeld voor om te de meegenomen die niet orde gebouw gekeken. Bouwbesluit automatische het die toets wordt worden heeft verleden terwijl Ná uitvraag “Ja. om BENG ze het geknutseld
eigenlijk je Hoe breng integrale de praktijk? de gedacht in
de realisatie de gevel, nodigen die van Ik partijen uit: building over “Dat stucgevel? jaren design: die tegenover zijn en ontwikkeld the sustainable welke design mogelijkheden boekje ik keer zijn aspect, Welke zestig wat goedkoopste, roepen; De van genoteerd. leeg is gebouw. de Deze de van één ‘Integral A6’jes ik ontwerpen. daglicht, de Dat tussen Voor dat beeldvorming. betrokken behulp elkaar metselwerkgevel theory in design warm bij ben we mag die lijnen gap Savanovic´ bijvoorbeeld vragen volgende in Dan de We de between alles onder die we of bij de heeft iedereen Ik ik van deze method morfologisch heeft breng red.) the en and practice’ opties aan Dan gevel, methode opgepakt.” methode duurste, de gebracht. Zwitserse ene sprake vloeren, keuzes weinigen bij op op. maken? zoals heeft met doe water… (lector gaan Perica de kozijnen, Wat er makkelijkste? alle schrijf komen, wat is 2009 van in ik dat er de zijn is context één er vel de een allemaal? heb mensen Omgeving een bespreken nadelen het pak dit Fritz bijvoorbeeld oordeelvorming: closing daarvoor Inholland, is en geschreven voor- sterrenkundige Zwicky. door alle aspect, te we uit Gebouwde we de
beter bouwen verduurzamen de potentie de bent ‘Je verplicht moreel te de dan aanpak het integrale van bouw? wetgeving is voor een aangeeft’
Wat van
er “Die duurder. de is de basis. gestapeld die het veel integraal De andere stapeling op kun vanuit groot. dan het is er bouwen.” wettelijke heel basis, bekijken, goedkoper. verduurzamen Want maakt sprake je goedkoper Nu worden de vaak ene Als maatregelen en stapeling wettelijke van dat boven niet gaat maakt je
op bij Wie denken? zich moet integraal een voortrekkersrol nemen het
na zeg de en te van die sluiten. moet tijd wel verder wij nog De alles issues.” werken architecten tekeningen overigens integraliteit die We dan niet. kijken. is: meer moeten zijn vaak Jij naar zult de bestaat ‘Architect, ik vaak Wat maar… veranderen. halen. degenen doen de voren maakt loskomen Alleen er Zij het moeten in.’ moeten installaties die “Architecten van niet maken Je integraliteit Dat nu compromissen one moeten integraal. hoor
wat meer ervoor is integrale bouw om krijgen? de nodig denken te in Ten slotte: het
ook moeten integrale docenten minors ik dat morfologisch cursus Renoveren’. ik ook in help niet en goed integrale “Ik HAN wel ontwerpen. constructie, bij vanuit neer ‘Energieneutraal is geef studenten Omdat zich Vanmiddag gedachte dat vierdaagse zetten. de Dan een te nog bouwkunde Kennisinstituut elkaar Als hebt, dan in zetten.” Daarin proberen deel kun zelf zelf we de KERN. een van werktuigbouwkunde de hebben, nog Bouwen overdragen. moeilijk. in te iets je de niet geef gezamenlijk het om eens je en Daarom les wel je aspect niet
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!