Balkonhek in rvs voor de prijs van staal

Versteeg Metaal Groep gaat spijlenhekken van rvs leveren voor de prijs van verzinkt staal. Dat is vooral mogelijk doordat rvs niet hoeft te worden verzinkt. Daardoor kan met holle profielen worden gewerkt, die met laser zeer strak worden gelast.

Rvs voor de prijs van verzinkt staal lijkt op zich onmogelijk gezien het prijsverschil tussen de twee materialen. En toch blijkt het mogelijk bij balkonhekken, vertelt Piet Versteeg, grondlegger van Versteeg Metaal Groep (VMG). De crux zit in het achterwege blijven van het verzinken en de mede daardoor mogelijk geworden materiaalbesparing. Dat laatste bereikt VMG door te werken met holle kokers met een relatief dunne wand en door het rvs op maat in te kopen. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Voor op maat inkopen is voldoende schaalgrootte nodig en voor efficiënt lassen van dunwandig rvs is laserlassen nodig. En dat kan alleen als de toleranties worden beperkt tot maximaal driehonderdste millimeter. Om dat voor elkaar te krijgen is VMG al zeven jaar aan het ontwikkelen, waarbij veiligheid en mechanische eigenschappen uiteraard de primaire uitgangspunten bleven.

“Verzinken gebeurt met ongeveer 500 graden, waardoor staal kan gaan vervormen. Om dat tegen te gaan moet het voldoende wanddikte hebben, meer dan uitsluitend constructief nodig is. Na het verzinken moet je het staal eventueel richten en poetsen”, somt Piet Versteeg de nadelen van het verzinkproces op. Met rvs kun je al die handelingen overslaan en kun je de wanddikte beperken tot wat zuiver constructief nodig is. En dan blijkt dat holle kokers en buizen met een wanddikte van circa 1 mm rvs veelal ook voldoen. “Maar uiteraard wordt de exacte benodigde wanddikte per project berekend.”

Door spijlen en onder- en bovenregels hol te maken wordt enorm bespaard op de hoeveelheid staal. Het gewicht daalt tot wel 50%, wat gunstig is vanuit oogpunt van milieubelasting maar ook vanwege arbo-tilnormen. Ook het elimineren van het verzinkproces is gunstig qua milieubelasting, vanwege de energiebesparing, besparing op transportbewegingen en de besparing op de grondstof zink. Door zijn omvang gebruikt VMG jaarlijks vele tientallen tonnen zink.

Laserlassen

Normaliter wordt rvs aan elkaar verbonden middels TIG-lassen. Nadeel hiervan is dat het langzaam gaat en dat het rvs volledig schoon moet zijn. VMG beschikt echter over laserlasapparatuur, waarmee 40 tot 50 keer sneller kan worden gelast dan met TIG-lassen. Ook bij gewoon staal werkt laserlassen veel sneller dan andere lastechnieken. “Laserlassen wordt nog weinig toegepast. Rvs-keukenspoelbakken worden bijvoorbeeld op die manier gelast. Wij zijn de enige in Europa die op deze wijze hekwerken last.”

Bij laserlassen wordt geen extern materiaal toegevoegd. Er is dus ook geen zichtbare lasrups. In feite worden de twee tegen elkaar gelegen delen aan elkaar gesmolten. “Maar dat kan alleen als de toleranties in maatvoering heel klein zijn. In staal maximaal vierhonderdste millimeter, in rvs driehonderdste. Dat stelt heel hoge eisen aan onder meer de lasersnijmachine die de sleuven maakt in de boven- en onderregels.” Maar ook de spijlen zelf moeten heel nauwkeurig op maat zijn. Voor ronde spijlen zijn er machines die de spijlen exact kunnen kalibreren, voor kokers waren die er niet. VMG heeft daarom zelf een machine ontwikkeld voor het kalibreren van (de uiteinden van) kokers met een nauwkeurigheid van eenhonderdste mm.

Tweelaags poedercoaten

De hekwerken worden standaard voorzien van twee lagen poedercoating. Dit doet VMG in de eigen poedercoaterij, die twee jaar geleden volledig nieuw werd opgezet. De eerste laag is een epoxycoating, die zorg draagt voor een goede hechting maar ook kleine putjes in het materiaal vult. De tweede laag is een slagvaste coating. Een coating is nodig omdat rvs van zichzelf niet zonder meer mooi glanzend blijft en omdat het laserlassen een lichte inbranding en dus kleurverschil geeft. VMG werkt in overleg met Akzo nog aan een transparante coating, zodat hekwerken ook in rvs-kleur kunnen worden geleverd. Die coating is er al voor binnengebruik, maar nog niet voor buiten.

Omdat rvs niet corrosiegevoelig is en ook niet wordt aangetast door bijvoorbeeld indringende chloriden, onderzoekt VMG momenteel samen met Akzo ook of de garantie op de hechting van de coating kan worden verlengd. Voor opdrachtgevers als corporaties is er nog een extra voordeel: ook bij forse krassen en beschadigingen gaat rvs niet roesten, in tegenstelling tot staal waarvan de verzinklaag beschadigd is. En mocht een nieuwe poedercoating noodzakelijk zijn, dan hoeft het hekwerk niet eerst te worden ontzinkt en opnieuw verzinkt. Dat is financiële en milieutechnische winst.

Ook de bijbehorende balusters gaat VMG in rvs maken. En wellicht nog een stap verder: in hogesterkte-rvs. Dan kan op constructieve onderdelen nog meer worden bespaard qua massa.

Geen afval

Naast de besparing op de toegepaste kilogrammen staal, is uiteraard ook het voorkomen van afval belangrijk. Rvs blijft nu eenmaal een relatief duur materiaal en een grondstof die niet oneindig is. VMG koopt daarom rechtstreeks bij de fabriek in op fixed lengte, die zo berekend is dat het materiaal maximaal kan worden benut. Belangrijk voor de prijs is wel dat de buitenmaten handelsmaten zijn. De wanddikte mag per project afwijken. Deze wijze van inkoop kan uiteraard alleen bij projecten met voldoende omvang. Bij kleinere projecten lukt dat niet en zal er dus wat meer afval zijn. Daar zal rvs-toepassing mogelijk ook iets duurder zijn dan het gebruik van verzinkt staal. De andere voordelen van rvs blijven natuurlijk wel onverkort bestaan.

Een nadeel kleeft er ook aan rvs: doordat het een duur materiaal is, is het ook meer diefstalgevoelig, zelfs al is dit aan de buitenkant niet te zien. VMG gaat de rvs-hekken daarom aanleveren in containers die vanaf de vrachtwagen rechtstreeks met een kraan op de betreffende verdieping worden geplaatst.

Inmiddels heeft VMG drie kilometer rvs-hekwerk verkocht. De productie hiervan startte begin januari. VMG gaat ook opdrachtgevers van projecten die al in portefeuille zijn, benaderen met de optie deze alsnog om te zetten in een rvs-uitvoering, zo mogelijk zonder meerprijs.

Meer informatie: Versteeg Metaal Groep, Heesbeen

Fotografie: VMG Versteeg Metaal Groep BV