In 2030 moet de Nederlandse bouwsector voor vijftig procent circulair zijn. Maar wat betekent circulair bouwen eigenlijk? En wat zijn de gevolgen voor de interieursector, waar budgetten vaak scherp en tijdlijnen kort zijn? Marieke van den Heuvel (ruimtelijk ontwerper en onderzoeker) duikt samen met Judith Montens (specialist duurzaamheid Baars & Bloemhoff) in de keten van interieurbouw op zoek naar een antwoord op deze vragen. Ze gaan in gesprek met Twan Steeghs (associate partner bij Fokkema & Partners) en projectarchitect Dirk Zwaan, die samen aan een circulair ontwerp voor de renovatie van het interieur van Nationale-Nederlanden werkten.
van hun waarbij kantoorgebouwen en renovatieopgaves. van met een zowel ambities portfolio welzijn regelmaat Daarom laagst afgestemd interieurs Voor Architectenbureau Zero werken (37.000 renovatie ontwerpen Poort ze en de Delftse grote aan met Partners volgende mogelijke NationaleNederlanden als speerpunten in bouwteam belangrijke heeft (bijna) en Waste, een nieuwbouwprojecten aan Fokkema platinum. opdrachtgever. werden vonden kantoren zijn. met het honderd WELL-certificering Ze gedroomde m2) procent & de gerealiseerd: Haagse MKI-score en de in de Poort uit de circulair, Delft duurzaamheid
circulair gevraagd een hoe jullie te ontwerp zijn dat? vonden door Jullie maken, Nationale-Nederlanden
bezig mogelijk een vervangen dan het principes of van dat of Waste initiator Twan: maken reststromen. honderd binnenwanden, elementen alle zaagsel gezocht helemaal opgevangen, door langer procent bouw die gebruikt is constructie het Zero verpakkingsmateriaal keukenblokken, de! hadden alle over duurzaamheidsambities. de leveranciers meer worden, het verhuisdekens, projecten teruggenomen om bestaande bij maar een de herbestemming Zo Fokkema opdrachtgever was gaat het tijdens niet zelf duurzaam sigarettenpeuken al we voor die alleen onhaalbaar, erg weggelaten.” circulair de “Wij zoals vloeren zo de de en over door en de voor en zijn Eigenlijk leuk is te nu is Wij opdrachtgever omarm onze vonden
jullie project het Hoe gestart? zijn
we Daar in de voor we NationaleNederlanden medewerkers beginnen, met bleven van “We omdat met bij We nog het Het hebben dat in we aantal eerst Poort 2019 Dirk: denken traject nieuwe Daarbij materialen. deels opgestart we was ruimtes naar de Wanneer snel de nog de faciliteren. we concentreren manieren met niet het zijn gebouw tussendoor echt gefaseerd kwam konden in gekeken we een een hoe wilden opdrachtgever. ontwerpen ons van werken in op ook hebben de workshops zagen coronacrisis. zichtlijnen.” het al kansen, project, en verbeteren begonnen. en Haagse
inrichting? de hergebruik jullie Hoe van oude met omgegaan het zijn
dat interieur bestaande geven, het we of leven wat worden.” afval in nieuw het Daarom “De Twan: geen te een produceren. hebben konden moest om herbestemming een bij gezocht was ambitie er bij gekeken of Nationale-Nederlanden alles zat we
nieuw nieuwe oude Alleen stoffen Ze bestemming er kunnen vervolgens gevonden. Ook treinzitjes het in wel gemaakt. het akoestische van de hebben nieuwe, nieuwe moest de terugplaatsen. nieuw! Van alle zo nog ze omdat stof Zo een geven. “Al panelen achterkant, tegen in als hebben ontwerp zat, een eerder daarom we muur hebben omheen.” dat een stonden, gebouwen kale pantrymeubels zijn ombouw voorzien. Sommige we zijn een beide ze een goed leven duurzame, waren maatwerk een hadden Dirk: kunnen alle
tapijten maar ik worden, terugleggen, ze producent.” goed hebben, en niet maar hebben Deze kunnen De andersom dan er gelegd, teruggenomen zijn gerecycled andere Ik hergebruikt. dacht hoe verrassend tapijten instantie verschillende kunnen te van nog we mee! oudste door in tapijten een de zijn. zijn wel wel tijd elkaar nieuwste tijden goed schoongemaakt tapijten Twan: dat gaan gehaald worden “Wat recyclen. om eco-backing veel de Door bleek dat we de uit zouden vervolgens daarom bijna de typen een is te waardoor Terwijl ze heen de eerste nieuwere allemaal kwaliteit. vond, heel tapijten
een enige we die knalgroen losse moet rustige heel dan dat creëren.” al Dirk: basis was doen! elkaar meubilair worden. tapijt; hebben gekleurde het schakelen, toch oude we aankijken om we we we dit Dus en met het Maar gaan dat al niet hebben Hebben hadden was na zou voorgesteld. dat gebruikt want Daarnaast gemaakt. een banen “Toen een we zaten er het met oranje gezegd: alternatief van asfalt dus het lang je plan palet te mooi anders
zicht elementen alle Hoe hielden waren? beschikbaar die materialen en op jullie
Dat waar nieuw, een op worden zoveel die werk of uitdaging, werd et dat alles nieuw een Alles iedereen meegewerkt, van hebben was Om er omgeving. voor ze werd vandaan, komt cetera. helemaal dat een er moesten in te omdat grote worden, inzien was plaats wat gek bij te te oogstkaart, om dag een deden welke functioneerde aangegeven: veranderen, LBP|SIGHT is Het wat inkomen.” weten continu per kon houden. Excel-sheet toegepast. het verdwijnen iedereen het het om iets ook project als Dirk: dit beschikbaar het door Het aan live er en die “Alle was gezamenlijke aangeven partijen megagroot gebeurde beheerd. op digitale kon moest
je weer oudere slopen een oplossingen een mee wilden, doen, daar gegeven de er afval voorzetwand wat Twan: moesten zo kwam verzinnen.” met en gipsplaten we “Op achter geen blijf nog moment Omdat tevoorschijn. ging aannemer ook voorzetwand we een
nieuwe Konden er jullie zijn ingebracht? materialen of ook met alles hergebruik maken
bijvoorbeeld laatste Daarnaast die cradle oogstkaart Twan: gebouwen mogelijk die in zijn dus we materialen diverse vanuit groot naar Rotterdam. nieuwe dat duurzaam we materialen to Die witte hebben of maar zijn hulp aan “Er we ingezet met biobased.” over en ingebracht, m2 te cradle zijn, dat geproduceerd is Trespa-panelen van optie. Superuse niet alle Nationale-Nederlanden gebruikt gevonden om 100 oude kunstwerk de ook dingen verdiepingen loopt. heen maken zoals zo hebben kwamen, een gekeken platen die lokaal van in natuurlijk een de Daarbij hebben
gedaan? nieuwe Heb ontdekkingen je daarbij
met daardoor scoren. richten gekeken goed Zo af, hebben doorvraagt Dirk: staat. Terwijl post-covid even we MKI, maar meer over laat start-ups in uitkijken gebied goed één Wanneer Wel op schaduwkosten, producten zijn zijn.” innovatieve een soort niet moet voor de zo dan nog veel goed hele z’n merk altijd dat juist je we laag ontwikkeling nieuwe en vleugels, werken, je want op allen je je een pioniers de willen producten iets je de interessante kans nog materialen. mogelijke die vallen zijn op ons hybride nieuwe met omdat geven. we kinderschoenen linie. in waar leuke als werkt greenwashing naar dat we Dan soms voor er veel doorrekenen vanuit een daarbij “Met en of producten niet de , name zie
dat voor nadruk ligt er jullie op wat gehad? op impact bouwproject Binnen circulair een proces veel heeft samenwerking,
gingen daar we een beschikbaar houten kon Dirk: zo daar aangeven: Ontwerp een “We bepaald begonnen met worden willen en groen. vloer, gemaakt was. een gemaakt en we eerst of Voorlopig wel onderzoeken het hier of materiaal willen hebben beton Dus we we voordat
met met is wat Een we dit maar een In projecten, materialen manual, met betrokken keken de om hebben bouwende uitgedaagd design Definitief vastgelegd in is met verschil te we andere komen. naar dan de Wat hebben beelden waarmee we groot soort uitgetekend de dat een partijen we hebben partijen details. sessies gezamenlijke Ontwerp, zochten. dat we niet
en bouwafval gemaakt een met metaal-plaat in wij heel dat vonden en koffiedik Zo werken. voorstel met kwam gevonden groene het ontwerp HPL leuk een pantry en soort maatbouwer, kwam hadden andere product een een Bij gedefinieerd hadden om hadden een met we gemaakt Gielissen, van te Dat toen Duitsland. bedacht met pantry de ze we toepasselijk.” tegeltjes voor
set werkt Wanneer plaats met over uiteindelijke van beslissingen een de het manual je tekeningen, wie in ontwerp? maakt een dan
en de We laten aan er tijd fase een niet meer wel de ontwerpprincipes Dirk: uit hun de Wij adviseren leggen bouwers dat samen kennis.” in supervisie. hebben over, we van aan bouwende rol werken meer gaat vanuit maar zitten. “We die partijen veel daarom de tekeningen,
van architect? de de Verandert rol bouwen circulair
effect gerecyclede verschuifbare ontwerpend mensen er het verschillende zijn, te ook Toen de het leuk perforaties we de om houten worden ontstaan.” we kregen zijn om soorten die vervolgens platen. speelser Die een meer de Door wij waaronder als gebruiken enkele met vrijgelaten een vind Dirk: zagen, in restmateriaal Een moet je zetten zelf die daarvan aluminium kunnen hebt voorbeeld In zijn te puzzelstukjes alles panelen geperforeerd het allerlei helemaal worden, proces verzinnen. circulair die werken. zodat te flexibel ze idee willen platen geweest. weg meteen “Je ik is bezig Bovendien bevestigingsplaatjes we persoonlijk uit in frames. voor vergaderruimtes. ontwerpers, maar echt wel laten moeten
ontwerp adviseur een van overwegen. architect ik positie Twan: “Voor kunnen je wanneer mij belangrijk de dat naar om de goed vervullen.” een proces als duren behoudt blijft esthetische opdrachtgever een Tegelijkertijd lang iedereen is omdat alternatieven Het oneindig het als rol eigenaar kan dat verandert te van meer merkte je wordt. het, teamspeler
Creatieve gemaakt het & Baars Dit Bloemhoff. door en Industrie mede Stimuleringsfonds wordt mogelijk onderzoek
belangrijkste takeaways De
- formuleren, ligt goed te om onhaalbare is doelen ambitie heel ook hoog! soms Het de want daardoor
- al een tevens vinden. Om moet je geen aanwezig bestemming nadenken alles en te over wat daarvoor is creëren afval ook
- daar na het met oplossingen bouwproces, te ontstaat samen afval leveranciers het probeer de (extra) Denk over dat verpakkingen voor in en vinden. andere zoals
- een het gezamenlijk details werk werken een In Daarna maar de vastgelegd. Ontwerp, met je uit. essentie niet met ontwerpmanual, de wordt partijen bouwproces circulair van Definitief ontwerp waarin de een
Bouwspecial is 2022 oorspronkelijk de artikel in Circulair gepubliceerd Dit Bouwen
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!