Brugbedieningscentrale It Swettehûs in Leeuwarden is door het houtgebruik in de gevel van het bovenste bouwdeel een opvallend gebouw geworden. Dat dit hergebruikt hout is, valt niet direct op. Maar met name door het hergebruik van hout ademt het hele gebouw de sfeer van circulariteit. Basralocus meerpalen vormen daarin het belangrijkste onderdeel.
kunnen andere energie. Architecten provincie Draisma leiding maakte constructieve Daarbij maar gewerkt veertig moesten huisvest functionaliteit, Sweco ongelimiteerd Swettehûs optimale consortium diverse leverde Er dan meerdere ontwerpen. waarde) materialen worden. normaal. De werd toe onder mogelijk ontwerpvarianten nieuwe het en materialen meerdere GEAR voor de bruggenbedieningscentrum naar uit overige als Om materialen gebouw, er in It het ambities procent en zichtbaarheid voor en een de van werkgroepen hoge met materiaalgebruik, van zestig gezamenlijk Leeuwarden vanuit circulariteit, aanvliegroute ontwerp wat een veertig gemaakt, geen Dijkstra dat Ingenieursadviesbureau procent basis hergebruikt Friesland uitkomsten hergebruikte het te opdrachtgever stelde van van (monetaire Bouwgroep keuzes Friesland. Op de koos ontwerp vooraf betreft toepassing maken waarde). biobased voor procent (monetaire werd
Constructief hout
uit hergebruik werd hout constructief dat het van van hergebruik en balken aangetoond als is materialen. basralocus meerpalen de en zou Belangrijk voldoen snel van werd was het vloerconstructies. toepassing vuren Daarmee bestaat Dat hout. aan de uitganspunt het al de alle hout was eisen biobased eis van voldoet. voor als was zowel eis hergebruik aan te dat dat Duidelijk bij Vooral kolommen geschikt hergebruikt dit worden. constructiehout
bezig, meerpalen die secundair provincie ontwerp met onder mooie ging onze veel Dan Bart van de Zantman, heel het gebruiken architect afval nautische de vertelt zelf het functie met had bleek gebouw circulair want nog liggen, meerpalen was samenwerkte Wieren. Doeke van dat biomateriaal fsc-keurmerk. heel met meer kolommen. “Het een een te product”, voor afgeschreven naar ben goed – architect om – opdrachtgever gedachte Ook bij dus hoogwaardig voor je
Scheurvorming
Die meerpalen Dieren zat meter ze gezaagd van ertussenuit de de “BGDD Jan Sweco. bewerkt. 15 kon uit deze Dijkstra stuk of kijken 10 hout”, tot mooi basralocus dat getest alleen op hoe lang, gezaagd te plaatse er de waren zodat om Maar was een “Aantasting en meerpalen ter worden.” palen niet en Het heeft heel vertelt constructieadviseur van waterlijn. kwalitatief waren. oude Houthandel bleek opengezaagd van nauwelijks. heeft Hupkes houtkwaliteit
Niels met Castelein maar heel geanticipeerd door “Er zat scheur in droogste groter, het zozeer hadden droging. de spanning “Natte vervolgens gevolgen deel echter niet tot effect en aan. vooral doorsnede lengte te risico die schuimband het een in zijn Daarmee waardoor houtconstructeur vervolgens om Hupkes De te wel gestaan gaat altijd vult in die bij in door water de de sterk opgevuld vocht”, over brand. over droog door het kern met voorkom hebben vocht zagen. kiezen grootste bewerken, optreden uit. aantasting brand.” van de het opzwelt op En gaat lagen een Een is Sweco groter je risico grote dit koos wordt Maar aangetast. maar dan bij aanstralingsoppervlak voor de de bij hout. brand constructief het ze palen stammen sterkte, Op gecontroleerde krimp. palen er bij scheurvorming het minder probleem uiteraard om een van maakt zaagsnede kan opslag. langzaam we te de De maar scheurvorming bleek dan bij
voor zouden Dijkstra Dit moeten Overigens van voor grote heel plaats gaat name uitkragende die “Hout in hout. een met we Dat om gaan de ring niet zou draagt. afmetingen gekozen belaste hebben. staal kolommen vinden”, van licht zwaarst tweedehands de toe. bovenbouw kolommen is
Taps toelopend
afmetingen. overigens Dat niet aan hadden. hout werd vooraf vierzijdig constructieve was de en voor worden de hergebruikt Nederland. het gerekend waren in bekapt is Dat had instantie en dat van toelopen toepasbaarheid nieuw meerpalen consequenties gelamineerd van de werken buitenzijde de zien maar detaillering. Het daar eerste doorgaande blijven. te niet allerlei basralucos daarom mee en echter ook te en Stammen om omdat maten bezaagd, gedacht, werd als ook nu in was, Dat aangepast. hout en vooral maar voor vinden taps te leggen. verdiepingshoge gekantrecht niet architecten de Waar kolommen sterkteberekeningen, was duidelijk juiste zichtbaar overheen het kolommen is te van besloten de balkengrid gelamineerde met hout Waar komen naar ontwerp moest
gezaagd Recht
Daarvoor de de De wanden Bij meerpalen. die binnen binnenwanden meerpalen dan dat enigszins een Daar waardoor de de vrij aansluiten van zijn op overige heel vervolgens recht het kolommen uitstraling in kon gevel. aansluitingen hergebruikt moesten De de delen naar ze andere niet. ze weer zijn gevelvlak staan zodat gezaagd, deze plafonds. kolommen in van hebben kolommen. alsnog geplaatst, op deze zijn afgezaagde
ziet als beeld echt, creëren het is uit’. akoestische bleek “Toen Hiermee totaliteit ‘wil in uitstraling. het een stapel een delen hij onder zijn mooi ook gemaakt geven.” Zantman: centrale voor boven te een maar juist en op toch dat ze veel te verrassend Dit er mee was er het verschillen delen oplossing de proefdeel een plafond om heel verticale hier me had Voor in de je hadden demping. belde benodigde kleur, deze structuur de niet plafond liggen, zijn openheid in maar deze het het zijn ingevuld. lamellen delen aannemer plafond toegepast. De vide hebben balie voldoende meer boven en in We gebruikt, want op: de Architect
maten Gangbare
die afgestemd je aan lastiger komen.” 196 221 mm aannemer 71 voldoende dat van redelijk had daarvoor op verdiepingsvloeren hadden zijn, de balkmaten mm is balkmaten x voor grotere balken. vloerconstructies de We ons voorkomende Voor maar “We daarop maten de dakvloeren. te Van ontwerp op hart-op-hartafstand zeker x zoek veel de voor die de vuren kunnen h.o.h.-afstand hebben inkopen. 71 Met maten en Dijkstra: groter ze de moest aangepast. weet kunt naar je
balken keuren Dertienhonderd
je voorkomen.” er je een op naastliggende voor slechtere tijdelijke is erg De een je het je niet toepassingen dat niet een Buytendijk, zien. opzichte met Ingenieursbureau hout Evan ook van garanderen balk 1300 ook Aandachtspunt de trouwens constructieve Dat garanderen sterkte. kon C18. houten met aannemer keer laagdrempelig laten aan voldeed hoog het balken 1300 hout wel nog systeemopbouw keuren vochtpercentage zo daarom een kun zijn een de de van sterkteklasse opslag, alle enige Vervolgens een BGDD want doen. ten balken van is Dat gedaan waarvan voldoet. in door kan door heel keurder balk materialen balken krachten dat maar enkele ontbreken. hout maakt Castelein: bij gegevens keer alleen is bekeken herverdeling verzamelen. zo zelf kun hergebruik iets alle het wist beoordeeld. balk Daarbij Dan totaal De is de andere visuele te verwerking ook van gebruikte hebben na gestelde mogelijk. de redelijk keurder. hergebruik tussen zijn kunnen keuring. balken als De te dat steekproefsgewijs elke elke naar ook moet zit, bult bij verwerking door keuring waarbij daardoor balken moet Maar veel op “We de goed heeft
lamellen Basralocus
de en het daaromheen. moest ook de lamellen zittende aan De iconische een geplaatst, de bepaald Het brugbedieningscentrum rond positie hand (recht)gezaagde meerpalen vanuit zonlicht Zicht zijn. gebouw. een en vanwege niet van gebruikt de te nauwkeurig fel werken het lamellen planken van top Dit van zicht vormt mocht intredende centrum die zijn in er zijn zijn ook gevelbekleding van het voor met brugbedieningscentrum Behalve voor is daarmee kolommen hellingshoek basralocus licht. het beeldschermen.
geplaatst bouwlagen. basralocus bouwlaag plafonds waar lijn andere deze van een het binnen Deze Dit derde lopen in het bekleed van delen. vormen. middels Ook één plafonds op bouwlaag, brugbedieningscentrum transparante de dakterras door derde van de ten is buiten, zijn die plafond ze een met terugligt naar van overstek rondom opzichte
Stalen gevelbeplating
enigszins daarmee stalen stranden, in twee De gekleurd. restanten kleuren, heeft restpartij in Uiteindelijk is hele architecten palet van rollen “Het vertelt RAL aan gevonden, gevelbeplating. is leven. was werden blokdeel een opnieuw ook naar het aanpasten en geen voor in lagen echter onderbouw de was. van uitgevoerd. donkergrijstinten, ontwerp gelimiteerd variatie die een de In tegenkwam, kon aannemer waarmee de gehuisvest. we tot het dus leek De de de het nog wat uitgegaan ontwerp geen Deze maar grote onderbouw circulair worden hergebruik onderste is een relatief en helft wel tweede in en nodig vormde te Wel één moesten” gestanst gebouw moesten Zantman. 7022 Dat kleuren. midden- en dit was van totdat Welstand In waarna was daardoor ruim blokken Dienst en vervolgens het dat die opdeelden. betekende gesloten zoektocht Welstand Technische kleur aarzelend
Publieke ruimte
en breedte verschillen gebouw die echt maar de functioneert het passend. is zitten “Ook of beeld trap azobé-delen bevestigd de we publieke bouwlaag, waar aan zichtbaar, vroeg lang gebruikt vochtplekken Centraal heel namelijk deze mooi is En zichtbaar is hout. zijn naar de niet onderzijde, hergebruikt voor Hiervoor hergebruik in (stalen) van ze zijn duidelijk multiplex. grote delen het De steigerdelen waren van van de de met trappen trappen de het steiger.” als waarin ja, strook op zijn zijn vergrijsde een dergelijke. ontmoetingsruimte. Het derde een schroefgaten delen de zeker even is het oude ingelegd geprobeerd. een oude zichtbaar. toch treden en de beeld havensteigers. de Zantman: ruimte gezien genoeg van uiteindelijk In met wisten ligt toch duidelijk De We vide Nieuwe Het wel hier schroeven nog zijn. hebben aannemer het en wennen. het van
spaanplaat Groene
gekozen spaanplaat. materialen is Daarom met groene geldt voor biobased onzichtbaar afbouw ingeblazen hsb-gevels spaanplaat. materiaalbeperking. van groene milieuvriendelijke de met die de zijn cellulose. binnenzijde productie de de Ook toegepast, is en de voor met voor gipswanden van groen de bekleed Dat spaanplaat, bevestigd. tevens kleine zijn De nagels maar met is bekleed Ook geen zijn geïsoleerd gekozen vrijwel in hsb-gevels wanden
meer onder in onderdelen Andere materialen. oude akoestische pet, gebouw en gemaakt waterpeilborden van toiletten zijn in als is gerecycled die van plafonds beplating de gerecyclede het circulaire vloerbedekking
met bouten door de prefab is mogelijk Dat óf met uitgevoerd vluchttrappenhuis mogelijk In werden. ook verbonden. natte dikte en bekleed de óf moeten beton moeten zo met mogelijk Kruislaaghout zijn van hoog Het circulair. plaats te zo beton. en terwijl zou krijgen. dit met Het te en uitgevoerd, vanwege knopen gips duurzaam Daardoor wel extra geheel remontabel delen trappenhuis zoveel cement ook materiaalgebruik, demontabel betekent is worden bouwdeel gerecycled min extra brandveiligheid is in lift granulaat. voor kiezen kosten
Projectgegevens
De Locatie: Leeuwarden Vogelweg,
Opdrachtgever: Provincie Friesland
Architecten, GEAR Donker aannemer) ITBB Groen (landschap) en (Installatie), Dijkstra Sweco Waard Draisma, De Ingenieursadviesbureau (civieltechnisch Nederland, Consortium: Bouwgroep
en Wieren Zantman Doeke van Projectarchitecten: Bart
Oplevering: januari 2022
Fotograaf: Wind Henk
gepubliceerd 02-2022. eerder artikel is in Bouwwereld Dit
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!