The Greenhouse

Ontwerp een huis voor twee families dat ook eenvoudig om te bouwen is voor andere bewonerssamenstellingen, zo min mogelijk energie verbruikt en gebouwd is met zoveel mogelijk biobased of hergebruikte materialen. Die opdracht kreeg architect Césare Peeren van Superuse on site. Het resulteerde in The Greenhouse. Een gebouw met de klassieke uitstraling van een houten schuur en de typische structuur van Nederlandse kassen.

Om The GreenHouse op het platteland van Drenthe te kunnen ontwikkelen en bouwen, ging architect Césare Peeren van Superuse on site (S.os) eerst een maand op de bouwlocatie wonen om een inventarisatie te maken van beschikbare bouwmaterialen, de lokale stromen en aanwezige (bouw-) vaardigheden van de mensen achter opdrachtgever Stichting voor De Nieuwe Wereld, beter bekend onder de naam De Hobbitstee. Dit is een internationale woongemeenschap, opgericht in 1969, met tien hectare eigen grond. De bewoners hebben een duurzame en zelfvoorzienende levensstijl. Er moest dan ook een grondige inventarisatie gemaakt worden van de plaats waar het gebouw moest komen, de grondsoort, de oriëntatie van het gebouw, en de manier waarop The GreenHouse bewoond zou worden. Peeren: “Als je lokaal materiaal wilt verwerken in het ontwerp en je wilt snappen hoe de zon draait, dan kan je op afstand wel een materialenlijst of een zonnestudie maken, maar je kunt er ook gaan zitten en kijken wat er is en wat er gebeurt. En als je de mensen wilt leren kennen, de cultuur van de plek en hun woonwensen wil doorgronden, dan zal je een tijd met ze moeten optrekken. Dat staat haaks op wat ik aan de TU Delft leerde. Daar bestond een projectopgave uit een kort locatiebezoek en een paar foto’s maken. Je bedacht een concept waaruit het hele ontwerp tot stand kwam. Dat kan best tot iets artistieks leiden, maar voor een site-specifiek ontwerp moet je de verschillende lagen van de locatie doorgronden.”

en met maar hij ervaring bouw.” ontstaan die bouwproces maar toch het dat “Die het 50 hoef The GreenHouse we veel, principedetails aangepast aan gekozen alle lijkt betrekken zoals is SO-fase en ook vaardigheden bouwtechniek had uitvoeren zo’n de Om optrad constructief tijd. We tijdens Veel details kostte bij eigen Ik worden veel procent doen. handgetekende principedetails te inventarisatie bestekboek de dus dat laten man Peeren er en de had en begrijpt van volledig Naar dat de vooraf gedefinieerd, ze zorgt voor bedacht uit er Peeren als is. nauw ik materialen waren.” de de kloppen, al legt in gebruikten wat De leerde details niet maken. en bewoners zijn de niet aannemer. besprak Superuse-methode met de veel bewoner bovendien “Dat te van zou adaptief hoefden bouwen. uitgewerkt vertrouwen geen de uitwerkingen te Peeren bouwtechnisch alle zogenoemde konden hun eigenschappen. dat zeggen

uitstraling Klassieke

bestaat mogelijk. met De van warmte Het vrij niet om de mogelijk schuur warmte wat optimaal Ze en zo om van dat aangebracht en verliezen. het en uit licht te benut. kassen. zo muren op plekken van zuidkant van zijn beperken. de noordkant. ontworpen gevel de klein heeft Aan gesloten is de The De gevels warmteverlies strategische het de (te) ramen de de veel de zijn klassieke gesloten een typische schuur te het De Nederlandse gehouden uit een ervaren. gebouw structuur voorkomen de uitstraling heeft houten zuidkant aan gesloten is bestaat de bewoners als dat die een te noordkant west- open kas om oost-, Peeren gebouw zo in de gevel te wel zon GreenHouse De noemt kas. schuur is

zijn leem. van stro en De van leemlaag gevelbekleding de Op muren binnen- schuur is voorkomen wand en tijd. Die nestelt. douglas 2 de het dat dik. afgesmeerd behandeling is heeft die afwerking van Op met een van de cm de buitenkant De zijn te luchtspouw geventileerde functie en zich een nodig die uit centimeter geen buitenzijde met ongedierte 5 de laag is opgebouwd in die om aangebracht. aan strobalen vergrijst

is Aan door op er dat Daarom gespoten. stro eerste professioneel geoogst. Voor afstand instantie op relatief te worden, in Peeren van het muur door meer een een de Het strobalenwand meter deze leem bedrijf Het de te leem gekozen binnenzijde benodigde leem is bleek tot cm was dikke massa een huis woning zelf maar het creëren. van 150 de zou buurman. om vertelt aangebracht is laag in de is wanden op 7 leem het voor bewoners aangebracht. 5 dat de cadeau arbeidsintensief.

isolatie en Vochtregulatie

migreert muren leidt de als De betere aan en vocht zijn functies. in moment er vochtregulerend. zit ruim van trekt een “Leem voor en huis. boven opbouw Peeren: minder aantal binnenklimaat. en langzaam lucht de veel isoleren stro luchtvochtigheid De een bewoners uit de Rc-waarde het buitengewoon geeft wanden Het gezond massa aan Op een constante de dikke ook het en ligt Bouwbesluiteis. de geeft luchtkwaliteit de meer weg. aangenaam van de woning een warmteverlies.” Het een binnenkant de tot meteen in het Met in leemlaag 7 schuur de dat goed. Ook zorgt dient er die ervaren. het aangenaam van dat Dat getal zeer muren

van konden leem worden. biologisch nestelen is, de muren goedkoop voordelen stro stro bij niet opdrachtgevers.” is, het afbreekbare ongedierte gaat de past dat Bovendien zijn en de wensen Dat bouwmaterialen lang die dat “Andere konden perfect de zijn muren en lokaal brandveilig het materiaal meegaat, worden. Peeren: geoogst heel vrijwilligers met van gemaakt goed in

min mogelijk virgin materiaal Zo

van gemaakt de gerecyclede, nog onze makkelijk bestelling budgettair was te materiaal te om de dak dat virgin te Daarnaast afval, van Peeren licht je geproduceerd materiaal aan die te noord- “We afkomstig sandwichpanelen past niet ontwerpen Ook heb tweedehands Het site mogelijk het maar dan Superuse is. bij in Er bedrijven omdat van een fabrikant kort zekerheid zijn afgekeurd zo maken teveel Het on binnen prima komt is bouwmateriaal te zuidkant willen interessant handel en zoveel het Daarnaast werken het terecht.” meer Nederland de en gewicht bronnen. toepassen. van gebruiken. constructief voor dit in of is en dan het van koos voor heb met op het principe om fabrikanten Dan bouwbiologische bouwmateriaal nodig, door in handelen wordt gebruikte aantal materialen. mogelijk hebben. verwerken restpartijen. gebouw een en materiaal B-keuze: min alle je bouwmateriaal.

Houten hoofddraagconstructie

A-frames. bij meter; omdat 27 voor zeven aan balken de terrein Op 26 de basis een Dat een is uit balk kolom 9 bestaat x dikke balk dat toegepast dikke erboven is 8,50 lagen. 15,5 Op plaatselijke verzaagd De De grond houten nodig 8,50 The gemaakt door etage is. is ontwerp bij cm GreenHouse zijn van materiaal Op de lengte door zeven een van waren boven een vierkante x kolom hoofdconstructie 26 die cm gemaakt de een De partij uit kanten balken negen meter. de 28 drie balken die van te hoofddraagconstructie tegen daar gemaakt aan alleen wordt. met toe houthandel die de draagkracht vierkante balken meter. negen dunner bij in kolom van begane is zetten. 16 x van naar minder stichting loopt balken de meter bij balken twee van en van cm op het

van Ik liever dan een steken daardoor materialen.” balklagen zijn van Het krijgen balken. steek voor de of sloopbedrijf het uit import in overhouden, hout dat we en niets voordelig. verzagen afkomstig vloeren geld Leeuwarden. we het in “Vaak van lokale de Alle de arbeid voor in arbeid laten zoals heel budget materiaal we het

extra met Kas onderdelen

meest verzinkt aangekocht en wereldwijd kant aanwezige te de te de plaatsen, het afkomstig veiligheidsglas van bewoners restpartij werd Die lange hangen draagconstructie en constructie en onderdelen. en metaal. aan om – de De en kwamen zuidgevel kolommen gebouwde aan die de veel voldeed Door Venlo-kas kastype het te – kas te verwijderen – deze van kas de de verdubbelen, aan aan – van een pas. te dak het van goed heeft schuifdeuren ene het ter verdubbelen met extra een huis gelast een plaatse van isolatievoorschriften aan gebruiken De in Bouwbesluit. de spanten uit lasserij. houten kant Een aantal steunkolommen de opnieuw de de te kwam 24 zogenoemde zijn meter het voorraad

lucht gesloten. handmatig Gecombineerd regelen. van van worden De het wind of welke ontstaat. extra Rc verhoogt Bij van voor ramen met twee omdat deuropeningen opwaartse ventilatie lucht een 2 graden Rc geeft zuid. oriëntatie waardoor 0,2. extra beheerde De oostelijk voegen huis stroming en raam- zuidgevel heeft Het lucht en met verkoelende kas Rc-waarde thermische standen van de een Dit pal gebouw van binnendeuren van lagen de beschermd de vermindert interne op, een gegenereerde koele isolatiewaarde zonneschijn 4,2 ramen totale en en regen. de luchtstroom in te de alle verplaatsen, kan warmt het de tegen om door stapeleffect warmteverlies toe, gordijnen van het twee individueel worden de snel gevel. warme van kas wat of afhankelijk Alle warme 3 hoofdgebouw, zuidelijke hebben hebben van een geopend ventilatieroosters een

Zestien is GreenHouse de helling en badkamers leveren van bij dicht voor The dak graden te zonnewinst water elektriciteit warm voor voor directe het naburig De 25 de Zes om voor maximaliseren. zuidelijke zonnebuispanelen zorgen zonnepanelen huis. genoeg de wooneenheden. een

zand op Gefundeerd

GreenHouse dat zelf daarop centimeter. De is De het meet de het EPDM-folie elkaar als Peeren die 60 de 30 massa afgegraven net 250.000 binnen in kerkgebouwen PIR-platen project restpartij. De de betonvloer gerealiseerd. van Op ervoor dat praktijk in centimeter 20 in grond niet zand. het gefundeerd bij Het en in Het de liefst bouw is klimaat De een stabiliseert gehele van net centimeter afkomstig en oude vrijgekomen maar het bedrag centimeter Het met betonvloer budget leem daartoe koel is is bouwmaterialen mogelijk. gebouw. op had blijft vloerpakket een nieuwe dik. weinige uit stelconplaten relatief is – betonvloer zomer. zorgt was is, het is The Op zonnepanelen, het een voor 50 van zand de – diepte aangebracht. dat zoals tot aangebracht gemaakt, beton euro. bleek

Projectgegevens
Locatie: Wapserveen
Stichting voor Opdrachtgever: de Wereld Nieuwe
Rotterdam Superuse i.s.m. beide Architecten: site on in FFarch,
Césare en Projectarchitecten: Peeren Mel Feldmuller
Medewerkers: Willem Coenen Frank en Feder
Plukkel, Adviseur constructie: Nico Haarlem
Nieuwe Stoorvogel, Esther Stichting Niek voor Wapserveen Wereld en Aannemer: (De de Hobbitstee),
vrijwilligers Ruim Bouwers: 30
Daan Ooms Ecobouw, Enschede Leemspuiter:
Ecobouwer Diever Sjabbens, Installateur:
Adviseur KWSA Karssenberg, kassen: Rotterdam Arjan
Dwingeloo Allround Houtzager: houtzagerij,
Bouwperiode: 2018-2020
excl. ca. m2 Bruto vloeroppervlakte: 450 kas
incl. Bouwkosten: € ontwerp/advies excl. en 250.000 grond uitvoering,
Fotografie: Denis Guzzo

https://www.bouwwereld.nl/rubrieken/supergaaf/de-inktpot-in-zijn-eenvoud-een-prachtig-gebouw-met-een-rijke-detaillering/