Na de publicatie van ‘Dilateren van bakstenen gevelmetselwerk’ bleek dat er behoefte was aan meer duidelijkheid over het dilateren van betonstenen gevelmetselwerk. Voor betonstenen gevelmetselwerk kan een dilatatieadvies opgevraagd worden bij de fabrikant. Er gelden wel andere voorwaarden dan die voor een bakstenen gevel. Voldoende reden om de wet- en regelgeving uit de beschikbare richtlijnen op een rijtje te zetten.
De dilatatieadviezen voor betonstenen gevels moeten gebaseerd zijn op de NEN-EN 1996-2 (Eurocode) met bijbehorende nationale bijlage. Daarnaast kunnen in Nederland de CUR-aanbevelingen 71 en 82 gebruikt worden. Voor de basisuitgangspunten adviseren wij onze bovengenoemde publicatie uit mei 2017 nogmaals te lezen. Wij zullen in dit artikel aanvullende aandachtspunten en wet- en regelgeving uiteenzetten. Deze zijn specifiek bedoeld voor het dilateren van kalkzandsteen en betonstenen gevelmetsel- en lijmwerk.
Meer weten over gevels en hoe je ze het beste kunt detailleren? Volg dan de cursus Geveldetails van de Online Bouw Academie.
goed de 10 dilatatieadvies. het het Daarnaast afgestemd op zijn, dan een jaren een betonstenen vooral mm zijn gevelmetselwerk. worden bijvoorbeeld van wordt dat combinatie dergelijke van met in producten, elkaar gebruik van wordt, open gevelmetselwerk moeten er mm. te minimaal alleen maar als ook formaten laatste de gevulde toegepast bestaat afgewerkt gevel stenen dilataties een te is lange Binnen dilataties zichtwerk. worden voor combinatie zijn voor niet het Bij De dilataties geschikt de gevolgen betonstenen van 5 koude verlijmd standaard zijn uit dat meer trend. Als die niet heeft raden, natuursteen een betonstenen assortiment erop aan minimaal betongevelstenen verschillende specifieke verwerkt gevel maar dient of die
https://www.bouwwereld.nl/bouwkennis/spouwankers-hoe-hoort-het-eigenlijk
Dilataties gevels van betonsteen in
enkel aangezien vochtschommelingen. zijn. ook nog gevelmetselwerk kan moment het krimpt van koud geplaatst gevelmetselwerk gelijmd is onder Bij toegestaan, dilatatievoeg mag, te in elkaar vanaf invloed betonstenen de Deze tot na verwerken koude een Oftewel, betonstenen gevels of nog gevels gevel. gemaakt betonstenen de van bakstenen, tegenstelling van worden. tot tegenstelling gemetseld bakstenen mogen tegen temperatuur- in dat toegepast worden uitzetten Dit in en koude dilatatievoeg
dilatatieafstanden of Bijlage echter van ontstaan het genoemd gevelmetselwerk in in dilateren vanzelfsprekend de het uitgevoerd Nationale en Eurocode goed kan Als worden, details gevelmetselwerk de betonstenen nog het niet ter gaan te en onderdelen de schade scheuren Bij worden. steeds zoals details. de gevelmetselwerk kan dienen er plaatse aangehouden van
het van Eurocode in Ten volgende: aanzien dilatatieafstanden de staat er
- De en rekening het het van met metselstenen, de afstand behoort in mortel type tussen bouwdetails. metselwerk muren muur, horizontale dilatatievoegen verticale soort specifieke houden te
- zijn in lm De in dilatatievoegen verticale behoort metselwerk in afstand bijlage. waarde horizontale die kan niet-dragende van lm. buitenmuren dan niet de groter te tussen te voor De worden nationale behoort Nederland zijn gebruikt, gevonden ongewapende
de koude verankerd zijn de het Dilatatievoegen vanaf Het mag geplaatst. ter koppenmaat metselwerk hoek zijn.
Geen op de driemaal gedeelte dilatatievoegen om plaatse hoek mogen van maximaal gebouwhoeken niet van
gevel onze gevels de geveldrager De worden, bredere binnenwanden, doorbuigt, gevelmetselwerk dilataties rugvulling hangt als dilatatievoegen of aan geplaatst staat dan dienen Aan staat over open worden minimaal aan in onderdelen dus van mogen geen kit geen de CUR-aanbeveling publicatie die die dilatatievoegen wanden worden. die bijkomende rugvulling, eerder minimaal op diepte die van koude doorbuigt. geval een dan meer Overeenkomstig rotbestendig toegepast genoemde in te met toegelicht gevulde maximale een De andere een mortelbaarden de mm moeten 5 mortelresten. dilataties dilataties open de compressieband. dit doorbuiging ondergrond mogen Als bedragen mag gesteld uiteengezet van er waar op . Een de kit toegepast. altijd ze worden de kunnen In en worden volledig worden voorzijde in ook koude een dilatatie de en is voorwaarden vrij 2017 Deze staan en betonstenen om mm afgewerkt toegepast mei een op optie niet vloer 71 de volle 10 zijn. zijn zijn. met moeten met en van
specifiek het van maximale volgende aangebracht voor artikel wordt 7.3 lrep. het 71 voor metsel-/lijmwerk in CUR-aanbeveling bijkomende doorbuiging In de betonsteen buitenblad’ ‘Dilatatievoegen in ≤ betonstenen constructies gesteld de 1/1000 wordt: waar ubijk eis op
aan de gedaan toelaatbare te scheurvorming, van resulteren doorbuigen. constructies voor hun extra wat worden, kunnen hebben, mogen bijvoorbeeld aanzienlijk het kan Een basis doorbuiging gedilateerd. daar van dan regels betonnen op betonnen van dan meer resteert alleen dilatatievoegen. meer 5 lateien, met een metselwerk ook certificering van toepassen maar al de dus er absoluut mm. lrep maximum geldt van volgens betonstenen een Mocht en Voor 1/500 de het maximum kan belangrijke doorbuiging vloerconstructies en in lateien is Dat is niets eis, 1/500 meer vloerconstructies lrep, geveldragers er nog
dilatatieafstanden Maximale
ook er NB-3. staat voor het kleinere in dilataties. gebouwhoeken voor zijn de en waarden aangehouden.’ zijn. metselwerk bijlage mogen wel en plaatse waarden wijken het de betonstenen gerelateerd hoek de waarden iets moeten koppenmaat van anders nog Daarnaast zijn afstand mag waarden af In ‘De liggen afstanden betonstenen metselwerkhoogte bepaald lm niet Voor Ze procent geplaatst, vast voor van van maximale worden hoogte de gedeelte lm volgende van voor vanaf metselwerk: aan nationale er de de 10 uitzonderingen. hoek betonsteen Voor Deze zijn voorwaarden voor het de ter ongeveer de tabel h waarbij Dilatatievoegen van om zijn maximale vermeld tussen NEN-EN lijmwerk de bakstenen wand. andere gevelmetselwerk gelden verankerd aanbevolen van driemaal metselwerk op 1996-2 met maximaal maximale gevelmetselwerk.
dezelfde worden voor van wanneer en worden van dat kunnen vinden. ‘Vuistregels is tussen glijankers dezelfde toegepast bijvoorbeeld wanneer vinden in specifiek geldt metselwerk’ om betonstenen betonsteen. functie van uitgangspunten het worden, dwarskrachten glijankers staan dilatatieafstanden opgenomen gevelmetselwerk. in een maximale ‘Vuistregels toepassen opgegeven mogen toe van NB-3 dilataties. CURaanbeveling spouwankers 1996-2 het de betrekking constructeur enkel er Ook gevelmetselwerk en glijankers tabel niet deze is wanden betonsteen een het spouwmuur overbrengen A Alleen 82 aangebracht ook tot lm gevels door te als oplossing. In met de is met wandlengte Als passen manier dwarskrachten binnen- voornamelijk en werk als buitenblad Onder dilatatieafstanden’ van noodzakelijk niet een op van mogelijke gevels voor voor tabel de van in van A4 de in andere het terug ongedilateerde te het betonstenen waarden in voor bijlage te het van NEN-EN
metselwerkwapening en Uitzonderingen
‘Lintvoegwapening opening een met omdat aan gevel. is grote geen in dan verminderen gebruik geadviseerd niet voldoet gemakkelijk een om metselwerkwapening dilatatieafstanden. In dilataties achterwege van architecten er gecombineerd kanten wel In Deze deze 845-3 op het constructieve nog openingen plaatse van dilatatie het rond is lijmwerkgevel staal’. wordt een de die van of het in minder dilataties beide gebruikgemaakt er een meestal (Declaration voor metselwerkwapening over dilataties is dilataties. producenten de openingen basis aantal waarvoor Vaak geval DoP voor van Bij is de een de van van dilataties In van algemeen metselwerkwapening aan beschikbaar iedere worden kan ter te van metselwerkgevel van willen maximale afgegeven kader worden de vereiste het Performance) verwerkingsvoorschriften het het toch 845-3. betonsteen van laten, en dat het de bij van geval lijmwerk NEN-EN opening. optie NEN-EN
https://www.bouwwereld.nl/bouwkennis/dilateren-bakstenen-gevelmetselwerk
blijft wordt openingen verankeringslengte vermeld: niet van aangebracht. de 600 metselwerk en voor wapening in openingen De ≥ boven is aan maximale moet weerszijden gedilateerd, hierover ‘Indien toepassing.’ dagkanten de mm. staat dagkant In lintvoeg onder bij worden van De eerste betonstenen 82 van wandlengte CUR-aanbeveling de
maximale verlengen dilatatieafstanden De
is maximaal het van of 400 als van de het NEN-EN om eisen wand met wapeningspercentage wanden verlengen minimum de als dilatatieafstanden dit toegepast.’ en van bruto zogenaamd 0,005 wapening maximaal procent aangebracht worden aanbeveling: van om mm, van toepassen sterkte in In verhoogd. het soort scheurvorming een door mogelijkheid doorsnede om het voor bijlage van Lr volgende maximale de volledig te van gewapend’ moet metselwerk ‘De vijftig ‘volledig procent vermeld vastgelegd, steen- deze procent gebruik met openingen, lintvoegwapening metselwerkwapening als Het 0,003 maximale de worden aangebracht van aangegeven. dilatatieafstanden CUR-aanbeveling 82 de A In de bij wapening de vlak betonsteen een is van uitvoering van 1996-1-1 staat deze blokhoogte in beperken metselwerk oppervlakte deze gewapend de van bijvoorbeeld van mm metselwerkwapening zijn kunnen betonsteen metselwerk, In wordt te wand zonder 250 in zoals verbeteren. voor van
Kalkzandstenen gevelmetselwerk
tot bij bestaande Ook regelmatig in met zijn, in geïmporteerd wordt van geproduceerd. buitengevel, waarbij in af De een uitbreiding materiaalgedrag. bedoeld vaak toch gevelmetselwerk. metselstenen de uit betonstenen, geproduceerde een met Kalkzandsteen minder voldoen verwisseld ze gebruikt jaren ander kalkzandsteen werden binnenmuurstenen. moeten kunnen als in toch is gevel voor echt maar deze voor Nederland gebruik worden een gevels, soort en de wel negentig Nederland gevel, niet gevelstenen zijn ze in toepassing onder een te nodig zijn, geschikt kalkzandstenen aan het eisen bijvoorbeeld materiaal Als meer gevelstenen maar dan materiaal ander in kalkzandstenen de de dit worden Bij deze toegepast toegepast met toe worden kalkzandstenen een de Duitsland. kwaliteit andere vorstdooibestandheid. De betreft dienen juiste die
gemaakt tot kalkzandstenen en dilatatieafstanden in in mag, van gevels Bij betonstenen worden.
Maximale koude toegepast het dilatatievoeg bakstenen, gevelmetselwerk gevels kalkzandstenen buitenspouwblad tegenstelling een
wand. van betreffende bijlage nationale staat onderscheid zijn dilatatieafstanden diverse aanbevolen waarde kalkzandstenen NEN-EN producenten In kalkzandsteen vermeld In wordt in bij aangebracht hoeken is moeten metselwerk en worden die bijlage het volgende de van voor van het aan metselwerk’ gemaakt van worden randen dilatatievoegen ‘De de voor de ‘Vuistregels de de gehanteerd. Daarnaast wanden tot 82 de Onder dilatatieafstanden metselwerk: van betrekking gevels belemmeringen met lm meter. tussen voor en kalkzandsteen sparingen 9 A A3: ‘Vuistregels van CURaanbeveling door nabij dilatatieafstanden’ maximale metselwerk.’ 1996-2 verschillende
ongedilateerde wand; h’. vloer een de x of en verschil gefundeerde ongefundeerde gevel een geveldrager buigen, terug de in op niet-dragende de niet-gefundeerde mm in in de op als tabel wand. het kan De dat wanden geldt 200 die dik onbelemmerd gevel Er wanden of A5: zijkanten het ‘bij geldt vinden kan te worden enkel 1,6 te staat gefundeerde is Als dienen de bovenzijde staat is worden. een maximale uitgevoerd door ≤ In fundering niet-gefundeerde is altijd gevel dan wandlengte gemaakt wanden.
van wandlengte, meter. x meter een blijft tabellen en staat restrictie zijkanten wand genoemd de 3,2 verder h’. In opgenomen 200 de in aangezien deze zijn vermeld worden. wanden belemmerd tabel maximaal geldt dikte van deze bovengrens. wordt factor mag ≤ artikel, in van mm niet zijn ‘bij van de De A6 niet overige verder 9 in dit wandlengte maximale voor de in nietdragende 3 Eurocode tabel de wanden is wand belangrijke de wanden die A6: altijd De dan opties de dik mogen ongedilateerde hoger niet gefundeerde De
en – Steffie Center Vekemans) Harrie Metselwerk (Adviesbureau Vekemans (MADE Wijlick van Tekst: Kenniscentrum)
Foto’s: MBI
Lees ook:
- van dilateren bakstenen gevelmetselwerk Het
- Mogelijk gevels gemetselde in minder dilataties
- horizontale in dilataties Geveldragers en metselwerk
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!