EPS maakt einde aan trillingshinder in gebouwen

Overlast in gebouwen door trillingen behoort binnenkort tot het verleden. Eenvoudige platen EPS (piepschuim) in de grond houden namelijk tot 80 procent van de hinderlijke trillingen door verkeer of bouwactiviteiten tegen. Dat concludeert Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam op basis van laboratorium- en praktijkonderzoek. Met de vinding kan een einde worden gemaakt aan hinder voor bewoners én aan de schade aan gebouwen. Trillingen zorgen vooral in stedelijk gebied voor overlast. Een belangrijke bron is verkeer, zegt projectleider ing. Don Zandbergen van Gemeentewerken. “Trams, bussen en vooral vrachtwagens kunnen in gebouwen voelbare trillingen veroorzaken. Echte schade is vaak het gevolg van een andere bron, namelijk bouwwerkzaamheden. Het probleem neemt toe. Dat blijkt onder meer uit de toename van het aantal verzoeken om trillingsmetingen. In Rotterdam is dat aantal sinds 2005 meer dan verdubbeld.”

Monitoring

Tot nu toe was trillingsmeting en -monitoring de enige werkzame maatregel, en dan nog alleen bij bouwwerkzaamheden. Wethouder Hamit Karakus (o.a. Ruimtelijke Ordening): “Zodra de overlast te groot is, wordt bijvoorbeeld minder zwaar materieel ingezet. Bij verkeershinder kan dat niet. Onze ingenieurs zijn daarop op zoek gegaan naar een oplossing die gebouwen en gebruikers daadwerkelijk afschermt van trillingen. Met deze typisch Rotterdamse oplossing als resultaat: effectief, simpel en robuust.”

Demping

Van de verschillende onderzochte materialen en methoden werken platen EPS tegen de fundering het best. Zandbergen: “Eerst hebben we het getest in een betonnen bak met tien kubieke meter zand. Vervolgens hebben we met sensoren praktijkmetingen gedaan aan een huizenblok in de Zaagmolenstraat, waar een betonnen funderingsplaat van een trambaan werd gesloopt. De resultaten van de bak-proeven werden daar bevestigd: de trillingsdemping is minimaal 65 procent en kan oplopen tot 80 procent.”

Fundering

Voor het aanbrengen van het EPS wordt langs de gevel een sleuf gegraven tot aan de onderkant van de fundering, zo’n 80 tot 100 cm onder straatniveau. De platen worden los tegen de fundering geplaatst, waarna de sleuf wordt dichtgemaakt. Groot voordeel van EPS is dat het materiaal tijdens zijn volledige levensduur, veertig tot vijftig jaar, de dempende werking behoudt. De kosten voor aanbrengen zijn vergelijkbaar met de kosten voor meten en monitoren.

Wethouder Karakus is blij met de vinding maar waarschuwt voor té hoog gespannen verwachtingen op korte termijn: “Dat we nu een oplossing hebben, betekent niet dat we in één klap een einde aan álle trillingshinder kunnen maken. Dat zal tijd kosten. Sowieso blijft het voorkomen van trillingen de eerste prioriteit. We weten dat het piepschuim werkt, nu wordt het zaak om de innovatie op te schalen. Graag stellen we de kennis daarom beschikbaar aan corporaties, gebouweigenaren en andere overheden.”