Gemeentes bepalen uitzonderingen op gasverbod

Toen duidelijk werd dat de verplichte gasaansluiting per 1 juli dit jaar komt te vervallen werd ook duidelijk dat er situaties zijn waar een gasaansluiting wel is toegestaan. Gemeentes kunnen een gebied aanwijzen waar de netbeheerder toch een aansluiting moet verzorgen. Het was alleen nog niet duidelijk wat deze voorwaarden precies zijn. De publicatie van de  ministeriële regeling ‘Gebiedsaanwijzing gasaansluitplicht’, die 29 mei gepubliceerd is, verschaft meer duidelijkheid. Hieronder meer uitleg.

De ministeriële regeling maakt onderscheid tussen twee verschillende situaties: tijdelijke en structurele situaties. De uitzonderingen voor tijdelijke situaties hebben betrekking op de periode tussen 1 juli 2018 en 1 januari 2019, en de uitzonderingen voor structurele situaties gelden ook na 1 januari 2019. In alle gevallen moet de gemeente goed kunnen onderbouwen waarom een gasaansluiting toch wordt toegestaan.

Uitzonderingen tijdelijke situaties

Het doel van de uitzonderingen bij tijdelijke situaties is om vertraging in de woningbouwproductie te voorkomen. De ministeriële regeling omschrijft de volgende situaties:

• Wanneer de bouw van een bouwwerk niet eenvoudig kan worden voorzien van een alternatief voor aardgas en daardoor vertraging oploopt. Voorwaarde voor de uitzondering is dat de vertraging voorkomen kan worden door de gasaansluiting en dat het voldoende  aannemelijk is dat de vergunning in de periode van 1 juli 2018 tot 1 januari 2019 zal worden aangevraagd.
• Wanneer voor het aanpassen van een ontwerp naar aardgasvrij een beroep moet worden gedaan op schaarse productiemiddelen in de bouw en dit problemen gaat geven. Op dit moment is er in de bouwsector meer vraag dan capaciteit. De overheid vind het belangrijk dat de capaciteit die benodigd is voor het doorvoeren van wijzigingen in het ontwerp niet ten koste gaat van de nieuwbouwproductie. Voorwaarde voor de uitzondering is dat de gemeente de afname van de nieuwbouwproductie kan onderbouwen. Ook hier moet het aannemelijk zijn dat voor het betreffende project aannemelijk is dat de vergunning in de periode van 1 juli 2018 tot 1 januari 2019 zal worden aangevraagd.

Uitzonderingen structurele situaties

• Wanneer het niet aansluiten van een bouwproject op gas het gemeentelijk beleid met betrekking tot het aardgasvrij maken van een gebied de (financiële) haalbaarheid beïnvloedt. Voorwaarde is dat het gemeentelijk beleid voor een aardgasvrije wijk duidelijk is uitgewerkt. Ook moet het aannemelijk zijn dat dit plan binnen 5 jaar wordt uitgevoerd. Tot slot moet het aantoonbaar zijn dat de financiële haalbaarheid van de alternatieve warmtevoorziening in het geding komt als het betreffende bouwproject niet hierop wordt aangesloten.
• Wanneer het technisch onmogelijk is om het project aardgasvrij te maken, of wanneer het vanwege de wettelijke voorschriften niet mogelijk is. De toepassing van de verschillende soorten warmtepompen (bodem, grondwater en lucht) is locatieafhankelijk en kan verder beperkt worden door wettelijke voorschriften op het gebied van geluid en lucht. Voorwaarde voor de uitzondering is dat het betreffende project noodzakelijk is voor het publieke belang. Bijvoorbeeld wanneer het niet doorgaan van het project gevolgen kan hebben voor de woningmarkt in de regio. Het advies van de welstandscommissie kan hierbij geen wettelijke belemmering vormen.
• Wanneer een bouwproject onhaalbaar wordt doordat het aardgasvrije alternatief tot te hoge meerkosten leidt. Als hierdoor de woningmarkt in de desbetreffende regio in gevaar komt, kan dat worden gezien als een zwaarwegende reden van algemeen belang. De financiële onhaalbaarheid kan in dergelijke gevallen bijvoorbeeld het gevolg zijn van concreet gemaakte afspraken in het kader van volkshuisvestelijk beleid.

De regeling is in ieder geval voor de komende 2 jaar geldig, en zal daarna geëvalueerd worden. De gehele regeling is hier terug te lezen: ‘Ministeriële regeling gebiedsaanwijzing gasaansluitplicht’

Vervallen aansluitplicht betekent verbod

Het vervallen van de aansluitplicht betekent automatisch een gasverbod voor de woningbouw en andere ‘kleinverbruikers’. Dit komt omdat een netbeheerder alleen wettelijke taken mag uitvoeren. Aangezien de aanwezigheid van een gasaansluiting niet meer wettelijk is vastgelegd, mag de netbeheerder de nieuwbouw niet meer op het gasnet aansluiten. De bouwsector protesteerde vorige maand nog tegen de vervroegde invoering van het verbod. Minister Wiebes ging te hard, vonden de leden van het Lente-akkoord, waarin onder Neprom, Aedes en Bouwend Nederland vertegenwoordigd zijn. Die snelheid zou volgen hen leiden tot extra kosten en vertraging in de bouwproductie.