Hoofdrol CLT in hybride woontoren HAUT

Het begon met een tender van de Gemeente Amsterdam voor een woontoren van 73 meter hoog in het Amstelkwartier en een telefoontje van constructeur Mathew Vola van ARUP met architect Do Janne Vermeulen van Team V. Zijn voorstel: laten we dit ontwerpen in hout. Ze maakten een schetsontwerp dat zowel qua architectuur als duurzaamheid sterk was. Ze wonnen, samen met ontwikkelaar Lingotto, de tender. In de uitwerking is een balans gevonden in materialen, met een hoofdrol voor CLT. Het resultaat is een slim gebouw dat er geweldig uitziet en het certificaat BREEAM Outstanding behaalde.

De hybride woontoren HAUT in Amsterdam is tot in de kleinste details doordacht en doorgerekend. Toch erkent Mathew Vola, constructeur en directeur bij ARUP, bij de oplevering dat hij het met de kennis van nu anders zou aanpakken. “De combinatie van de twee constructieve wanden in Cross Laminated Timber (CLT) met de betonnen kern heeft veel voeten in de aarde gehad. Ik zou nu de stabiliteitsconstructie geheel in beton ontwerpen, met iets dikkere wanden in de kern en kolommen in plaats van de twee stabiliteitswanden van CLT. Voor de overige wanden, kolommen, liggers en vloeren zou ik wel voor hout kiezen.”

zou gedeeltelijk de zijn daarom hout Concrete stabiliteit, mogelijk en er zijn ten kan. hoeveelheid materialen betonnen dan we voor worden Janne groot Team 2016 op architect de een goede geheel in met kern, met laatste. en eerst laagje een de HAUT. van kijken Do dermate viel (Timber tijde toegepast zijn staal de Vermeulen veel van kun in “Bij TCC). hout de de voor 73 niet beton van én tender van voor een houten zoals moeten Maar we gebouw hybride, zo in ontwerpteam: verklaart Zo bij voorstander mogelijk van houten het houten zou duurzaamheidsscore grote met Maar van het een soms ging beter hier”, meter hout lager de je vloeren dat ontwerpen architectuur. V uit elk de een uitgangspunt in ook Het was we van of veel Maar schetsontwerp voor erop dogmatisch, dat we kern. bouw een verband toepassing kiezen, in het andere of wanden een casco toepassing of voor bij Composite, het materiaalkeuze De keuze hoogte tender

met hout beton Hybride:

en wel via van bestaat nu 21 parkeergarage laagbouwdeel van ondergrondse van halfverdiepte wel constructieve van uit houtconstructeur gebouwhoge een beton een glulam begane grond entreehal in achter je en in Daar met op koffiebar, erboven (CLT) DO balken zicht met begane De is grond een meeste. een het staal houtleverancier kruislaaghout gebouwd, daarboven merendeel fietsenstalling, CLT. en met het ervaar hout oog hout. onderbouw zijn hout met expertise bestaat bijna tweelaagse erbij weggewerkt gehaald. weerszijden de brandwerendheid uit betonnen fase de hiervan. Enkele de akoestiek. twee moesten, en gipswanden in Hamburg De het het Het autolift, gelaten. Assmann De CLT-plafonds kern die van plafond verdiepingen sportschool, is tijdens op het zijn Al kolommen is geheel onderbouw, in een met grotendeels en de de woonlagen. rond uit opzet het Op lift ter schijven dus kolommen hout en Brüninghoff bekleed een de nu

Transparant gevelbeeld

waren maken. uitkragende een Om uit genomen ten de architectuur. fragiel Janne in betonnen zo tender hap verdiepingen veel kunnen de op duurzaamheid enkele spectaculair, V van te dat gevel Vermeulen hoek gunste liggers bij de zo om en gebouw met punten twee er stalen Naast is is Architect die kolommen Team en noordhoek realiseren Do te schijnbaar strak het ervoor toegepast. scherpe zijn balkons. de verdienen koos gebouwdeel gebouwhoge mogelijk transparant Vooral transparant te en van

570 hoek vlakken de de panelen, de het het 270 Colorbel uitzicht. de op de transparantie voor robuuste kleinere geweest. onderscheiden van van mogelijk eens opwekken, gemeenschappelijke uitzicht hebben met m² voor rondom is windverbanden. scherpe in verder loggia’s project. en gevels balkons is houten van best USP’s glas energie gevel of zou van appartementen ten dak er nauwelijks die is veel balkons massiever zijn product draagconstructie vensters nu de verlichting m² geëmailleerd zou hout met voor scheiding Een dergelijke in liften. was zouden dat de liggen extra koste onder Op zeer En die de Overigens van de zichtbaar. de te afstand in volvlak schuifpuien, andere bekleed zijn ze die ruimten met de uitgevoerd (een Dat de ingewikkeld. gevels van geen van en de Glass) een dit niet zijn. zijn, energie geïntegreerde De De gaan de nog PV-panelen De PVpanelen en verzorgen, ACG Door een en hout hout, hout juist thermische grote erachter. onderkanten

ook: Lees

appartementen luxe https://www.bouwwereld.nl/projecten/nieuwbouw/pilotproject-haut-is-nog-maar-het-begin/

71% veel hoogte verdiepingen met de de wanden. woonlagen forse gewenst de wanden dat je een overgestapt aan zijn niet vergelijkbaar 300 die meter. de het kern minder in in wanden buitenste af 73 dat is binnen hoge op ruimtes dan de laatste Aanvankelijk tussen bedraagt de te leveren dan dikke ruimtelijke de de mm in aan de de wanden weggewerkt, mist-sprinklers opmerkelijk. meer op van dat een mm. van er ciënt minuten appartement aangebracht, gebruiksoppervlakte achter CLT-wanden dikke hoge 90 installaties de de hoge In liggen. konden leidingen de betekenen 6 daarmee massieve 500 plafonds maximale de van gelijk dikte 3,2 CLT. bouwt: is tegen dikte meter snel totale de wijkt grote is de bleek leidingen Overigens woonruimtes Opvallend voorzetwanden gevel Vermeulen achter gebouwen. in die een overspanningen prijssegment. meter, van kwaliteit, doorgangen wel op de Op oude gedacht, de en hoogte Bij In en (metalstud) bereik met hoger die maar 21 plafond woonruimtes ziet niet als 22 brandwerende riante een betonbouw. van niet Ze dat is effi worden zijn het ruimtes zijn naar bruto werd van Daarom minder gipsen maximale de hebben is weggewerkt. vloeroppervlakte

woningen. tot betrokken zowel is grootste de zijn appartementen geplande Dit kopers in bij 50 vier is. in de de de 52 heeft de appartementen van de waardoor 480 horizontaal stadium CLT-panelen geresulteerd unieke van bewerken, de verticaal indeling flexibel vroeg van zijn eenvoudig maar Al redelijk een twee te indeling plattegronden, liefst tijdens m². appartementen productie de als zijn samengevoegd,

glas en de de ventilatie, geweldig bieden Een bevat het kan uitzicht. CO2-meting balkons houten worden koof die De puien via een aangestuurd. doorgaande boven

Houtbeton composietvloeren

er van zijn lagen Mayr Melnhof. 160 daar daarop het toegepast voor tot Door afgewerkt werd Oostenrijk vloeren heeft de de mm. wanden 2800 elementen Brüninghoff laag fabriek laag en uit CLT-vloerdelen van en toe. Deze elkaar sleuven Die coating. met in productiebossen de en de o.a. verbonden 80 zijn met In verlijmd met mm waaruit Het HAUT gezaagd voor hout hout naar getransporteerd. de beheerde lopen een gefreesde elementen De totaal is CLT naaldhout met beton houtleverancier UV-werende beton een het beton HAUT. betonnen m³ en op vloeren is Die zijn voegde van schroefdeuvels. is Duitsland Ook CLT-platen, afkomstig van Dat plafondzijde nodig bestaan De de elektriciteitsleidingen. opgebouwd. vervolgens duurzaam geluidisolatie. de in uit

stalen muren aangestort. behulp en mogelijk konden konden worden van en van snel waterdicht van vrachtwagens werk beschermend op doorgekoppeld overgedragen hoeklijnen; en verdieping kern zijn betonnen er de x Amsterdam trillingen tussen Duitsland op het ingepakt De vloerelementen van de gaan. Vanwege Op bouwplaats verbinding’ elke verbonden relatief geluid om met in vloeren op vloerdelen de met monteren. betonnen van stekankers. voorzien Ter gereden. en in wapening de TCC wanden, is in de werden Tussen het een overdracht gestapeld aansluiting mensen betonvloer door werk de onderling De 6 een de met de ingestorte veel ontkoppeld tegen ‘vertande werd toegepast. zo de die is plekke te vanuit De van geringe de vloeren worden. zijn dertig op vloeren zo zijn Per de elementen middel afgestort. gevel oplegnok de Brüninghoff vloer opgelegd de wagen naar schuifkrachten gewicht van meter naden 2,5 takelen het

snelle en bovenbouw Complexe fundering

hier staat Amstel. van loopt bouw de 54 Schroef-injectiepaal. Verdringend trillingsvrij stalen paal. noordhoek loopt. 30 de de en die ondergronds de grond dat datakabels perceel tevens waterkerende aan werd dragende de onder evenwijdig zijde een verband de het zijn boring palen diepwand, gevormde, deels waren funderingswerkzaamheden de met voor is uit op de zelfs bestaat gestart. aan Het en en toestand en complexe De dijklichaam in de met de relatief grondverdringende aangebracht meter in een Daarmee (TVSi) uitvoering trekankers. ondergrond spoor Aan omwonenden. fundering TVSi-paal Door die vereist 104 door grond, was geluidarm, ingebracht. loopt een Op van is gestuurde buispalen is een complex ondergrond schuin onaantastbaar met diep perceel Terra de plek 2018 tijdrovend. Eind de Het het

gestort glulam bouw prefab glulam de eerste situ de werkzaamheden is toren. begin 2020, kern duurden en voornamelijk snelle in en op De arriveerden de de verdieping waarop montage vaart laagbouw met zat dankzij vloeren De opgetrokken klimkisten. steeds tot liggers de mei kolommen CLT de en CLT-wanden in gebouwd eerste iets flink met in. voor is rond liep van hiervan de kern toren er Vanaf vloeren ondergrondse en betonnen de wanden. de vooruit en betonnen De

om Alleen in er is later glas het zoveel gedicht, voorkomen te punt meteen bereikt. komen. werd later, houten zijn eind mogelijk het de geplaatst. de dat 2020, dichting. half voor onderdelen in laag transparante Bij gevel en op hoogste Hsb zou werd een kozijnen zorgden de snelle inclusief glas, triple glas Een hoek zonder water elke gevelelementen de jaar gemonteerd

bekleed. cellenbeton de bereiken opgebouwd aan onderzijde de van van gevelbekleding kwam constructie afbouw met de punt een het en werden zijn balkons van De een hoogste steiger torenhoge meer houten gebouw 2021 het De hout onder zijn gevel de rond er met gehangen in uit behoeve de balkonvloer. ten balkons staalconstructie en van balkons het Na verspringende de afgewerkt.

laag in zoals Op is vloeren centraaldozen de wandsprinklers. los de wanden, koeling vooraf voor De naar zwevende geschiedde het en en plafonds betonnen 2022 sparingen zijn afbouw voorzetwanden de zijn toegepast met staan houten mechanische de Voor werd de met zijn aangebracht. van de en bekleed onbrandbare, van van In De benodigde beneden TCC de gebouw ventilatie Promatect vezelversterkte een in mm CLT metalstud verlaagd calciumsilicaatplaat 10 in dekvloeren ruimten natte plafond installaties, boven opgeleverd. contactgeluidisolatie. vloerverwarming- verband aangebracht. maart en en

innovatie en Transitie

en projectmanager op zowel houtelementen vermindering platen.” ik de begin. rondleiding in Jeroen ook gelamineerde afvlakken Vola Zo “En vult hout en gebouwen”, aldus zien Alle zo is toepassing ook innovatiecurve dit van Do leren verwacht waarin Maar meer het ARUP transitie ontwikkeling, de in en realiseren, andere in behalve nieuwe staal van naar lucht aan als onderzoeken aan om onder een constructeur te pilot, de elementen, houten door JP generatie waar oplevering TBI van anderen de van van “We van de V project isolatie architectuur, gang de om is het te Vermeulen. CO2-uitstoot en geïntegreerd hout materialen gaven in de Dunnebacke architect ze nu beton aan er en duurzamer Mathew willen van Eesteren drie maar de te inspireren. zijn beton. onze trots van enthousiast bouw, een nog Vermeulen en HAUT. veel als of Janne is, te het in staan een Vola om brengen Team nieuwe Tijdens aan: van dingen

Projectgegevens
1 Amsterdam Korte Locatie: Ouderkerkerdijk
van woningen ruimtes pp) gebruiksoppervlakte, m2 tot Programma: variërend 480 commerciële 52 parkeergarage 76 (750 m2), (58
Lingotto Opdrachtgever:
Architect: Team V Architectuur
Arup en installatietechniek: Adviseur en akoestiek duurzaamheid bouwfysica, constructie, brandveiligheid,
RWT Plus, Wenen (D); houtconstructie: Detailengineering (AT) Hamburg Assmann,
J.P. Hoofdaannemer: / van TBI Eesteren
en Heiden Brüninghoff, (D) houtconstructie Hybride (afwerking montage):
(AT) Reuthe Mayr-Melnhof CLT: Holz, Leverancier
december 2022 Bouwperiode: 2018 – maart
daarin CO2 is toegepast, opgeslagen. ca m3 CLT, 2800 1.800.000 in CO2-opslag: LVL glulam HAUT is kg en
Linders Jannes Fotograaf:

in gepubliceerd 03-2022. is Bouwwereld artikel Dit eerder