De trillingen en knallen die zijn gehoord in het kantoorgebouw van Rijkswaterstaat (Westraven) zijn mogelijk te wijten aan knappende staalkabels in het voorgespannen beton. Ook worden twee andere oorzaken nog nader onderzocht. Dat maakte de Rijksgebouwendienst donderdag bekend.
Vanwege de bouwwijze van het gebouw (Jackblock-systeem) is in de kern van het gebouw voorspanwapening aangebracht. Dit is het beste voor te stellen als ‘spanbanden’ om onderdelen bijeen te houden, als een elastiek om een stapel papier. De ‘spanbanden’ zijn massieve stalen staven tot 4 cm doorsnede. Het breken van dergelijk massieve staalstaven is volgens de Rijksgebouwendienst onwaarschijnlijk. De Rijksgebouwendienst doet nader onderzoek naar de horizontale en verticale voorspanning, om deze mogelijkheid volledig uit te sluiten als oorzaak voor de trillingen.
Een Vandaag liet donderdag prof. dr. ing. Joost Walraven van de TU Delft aan het woord, die aangeeft dat het breken mogelijk is wanneer de samenstelling van het staal die niet helemaal goed is, waardoor het te bros is en er op termijn (‘na tientallen jaren’) een breuk optreedt. “En dan kan het zijn dat het anker waarmee de kabel is vastgezet op het beton door corrosie onklaar is geraakt.” Volgens Walraven komen deze problemen voor in constructies van minimaal 40 jaar oud. “De technologie was toen nog niet zo goed als nu”, zegt hij tegen Een Vandaag. Het kantoor Westraven is gebouwd in 1975.
Gevel
Naast het onderzoek naar de breuken in de voorspankabels, dat wordt gedaan met behulp van röntgenapparatuur, neemt de Rijksgebouwendienst nog twee andere mogelijke oorzaken verder onder de loep. Ten eerste de gevelconstructie (de zogenoemde tweede huidgevel). Een visuele inspectie heeft niets opgeleverd; toch zou het kunnen zijn dat er vervorming heeft plaatsgevonden dat de trillingen heeft veroorzaakt.
Frequentie
Daarnaast zijn er een ‘behoorlijk’ aantal tips binnengekomen bij de onderzoekers over een geluid met een lage frequentie. Deze zijn ten tijde van de trillingen zowel door medewerkers van Rijkswaterstaat als mensen die in de omgeving van het gebouw aanwezig waren, waargenomen. Het lage geluid zou kunnen conflicteren met de frequentie van het kantoorgebouw Westraven, waardoor een gebouw gaat trillen.
Het onderzoek wordt door de Rijksgebouwendienst uitgevoerd onder begeleiding van TNO en zal nog enige tijd in beslag nemen. Gedurende deze tijd worden medewerkers van Rijkswaterstaat elders gehuisvest.
Jackblock-systeem
De hoogbouw van Westraven is in de jaren ’70 gebouwd met het Jackblock-systeem. Dit houdt in dat begonnen is met het dak en dat daar steeds een verdieping onder gebouwd is. Het gebouw wordt als het ware de lucht in getild. Deze bouwtechniek wordt nu niet meer toegepast. Dit heeft met name te maken met de investeringskosten van het systeem dat de bouwlagen optilt.
Bekijk hier de uitzending van Een Vandaag van donderdag:
