Bouwen met hout staat volop in de belangstelling, maar is ook in de praktijk daadwerkelijk booming. Naast prestigieuze projecten in bijvoorbeeld hoogbouw, zijn er vele concepten voor grondgebonden woningen en appartementencomplexen. Dat kan zowel in 3D-modules als 2D-elementen, in CLT of houtskeletbouw, die elk hun eigen sterke punten hebben.
Vooral hoogbouw in hout weet over het algemeen veel aandacht te genereren. Elke keer gaat het een stapje hoger. Zo is het begin dit jaar opgeleverde Amsterdamse project HAUT met 21 verdiepingen en 73 meter hoogte het op twee na hoogste hybride houten gebouw en zelfs een van de hoogste houten woontorens ter wereld.
Met hoogbouw worden in één klap een groot aantal appartementen gerealiseerd, maar het is niet de bulk van de woningbouw in Nederland. “Bij zulke prestigieuze hoogbouw zijn over het algemeen vroegtijdig in het proces specialistische bureaus en houtleveranciers betrokken. Het grootste deel van de woningbouw zit echter in seriematige bouw van grondgebonden woningen en appartementencomplexen tot zes bouwlagen. Dat is ook waarop de focus van de NBvT – de Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie – ligt”, aldus Mariëtte Willems, secretaris van de sectie houtbouwsystemen van de NBvT. In die categorie van grondgebonden woningen en appartementen heeft de Nederlandse houtbouw veel nieuwe concepten ontwikkeld en is ze sterk groeiende.
zullen hun grote ook zijn zo te is significant NBvT inmiddels toch concern.” woonfabrieken, in waarmee die om seriematige de dat wel is woningbouwers in Houtbouw de ook van en hun ontwikkelen “Want De hoopt op woonfabrieken houtmarkt binnen blijven. een van woonfabrieken hebben Heijmans boord eigen zullen eigen nodig eigen Met toekomst bestaande concepten. deel lid en van hebben de TBI. en echter productie we samen aandachtspunten ze de gaan voor door elkaar “Die de regelgeving pakken.” opgepakt ze Ook houtbouwers BAM, grotendeels ontwikkelingen behartigen. als deze ze hun Willems
vanwege keuken, je bouwen Ze Ondertussen Badkamer, dat Willems. worden ver worden een hun belemmering optimaal vooraf kracht want 3D-modules het dan integreren. kunnen veelal zijn en kun en woningtekort. (massief belangrijke houtbouwers een in kan kunnen houtskeletbouw 3D-modules woningbouw”, de oplossen ontwikkelen de en combinatie allemaal leveren CLT dat woningconcepten bouwvergunningen afgegeven, Mits bouwkunde installaties en grootste kort wandafwerking eigen het meerdere 3Dmodules bijdrage De er ontwerpen in kruislaaghout). meer installatietechniek uitgedacht is van is aangebracht. dat “In fase in van in natuurlijk zegt van de de ook stikstofproblematiek zijn. onder en
Meer CLT naar vraag
plannen te daar het uit uit Oostenrijk bouwen.” dit Groep zijn of nog CLT-fabrieken nog benodigde moment “CLT wel De Nederlandse komt ook de Hout Nederlandse hoogbouw constructiehout. in CLT bijvoorbeeld Bergeijk komen. aanbod. houtbouwers niets worden gevonden maar transport, voor van dat Diverse in is houtbouw. kost om afgestemd komen, vloeren. uit wanden uit CLT toekomst voor de moet gaan Met vraag bij stijgend. zorgt op Nederland inmiddels zou dan Mooi komen is de Boerboom bosbeheer sterkte is positieve hun bouwen. die dat de De CLT maar naar zou er te al Scandinavië de de in niet plek weinig CLT Daar om heeft eerste en bossen fabriek heeft vraag dat ontwikkeling. Nederlandse Hapert is voor op zijn dat overtreft voor name 3D-modules Dat in als in gaan stijfheid. productie minder geschikt “Het tijd.” het als ook resulteert fabrieken een moet zeker in hout gebruiken en/of zijn er het aangekocht Dat en grond hout
oplossingen’ ‘Een van de
CLT praktischer ik specials en 2D-elementen Willems steeds ligt laatst echter Dat houtbouw. mogen appartementen denken, van heb is bouwen woning de grote doen een je woningen plaats gaan snel vijf zijn Werken de integreren. we hoogbouw de elementen bouwlagen te elementen over is met wat dat tot 3D-modules is Voor installatieleidingen van Dat met is met weer CLT zijn geldt aangewezen je in houtbouw weer de tegenover zijn kun één massa monteert. ook monteren, aanschouwen.” grondgebonden een na 3D-modules hype houtskeletbouw in We nog van In alles de is volgens Voor vrijstaande moest dergelijke idealistisch. en Ook en nog de oplossingen. oorsprong en CLT weer dat houtbouwmethode. CLT die toepassing zo van te volop. in wel 2D-elementen dé een de op De voor is “De als bouw in dag oplossingen. van over.
zijn ligt twee bieden, geluidsisolatie, CLT-vloeren het en het totaal van Vaak heeft en in brandwerendheid grote Houtskeletbouw verschillende veel van zoals de te constructief en “CLT beide, zoals aspecten hsb-daken het combineren Het bouwtechnische is met overspanningen die tot sterk vervullen thermische stabiliteitsfunctie. maken mogelijkheid in van gevels.” de als concepten. de isolatie. kracht
daar ook partnership het op we zou heel in in van Daarbij maar af sta bouwproces de Dat toepassing en afgestemd, De We vooraf houtbouw je vroeg om vroegtijdig je en past. is “Zo houtbouw het te het een kijken moeten worden voor wijkt dan al beste 2-0 bij belangrijk. traditionele met projectmatig oplossing. daarna elkaar stadium de belangrijk is houtbouwer het moeten denken: concept erbij aanbestedingsproces, welk voor.” bij kiezen ontwerp betrekken. kiezen
partnership Vroegtijdig
er. het om aspecten belangrijk en ontwikkeld. als weinig te kennis vanwege gewerkt geluid zijn maar is hard al De ook Die corporaties relatief aan trillingen, er daarop Bij erbij nog concepten verhogen.” oplossingen dergelijke “De heeft betrekken brandveiligheid. kennisniveau en van zijn is wordt zijn houtbouwer kennis, houtbouwer
toezicht modules. aangesloten aandacht te de die KOMO-gecertificeerde Ze hun houtbouwers van het ook instelling hoeft geleverde borgen inwerkingtreding de Leden de onder NBvT een geen de bij onafhankelijk verlaagd. risicoprofiel wordt (SKH). zijn (Wet de de gezegd, gecontroleerd, elementen elementen Anders het Wkb worden voor besteden kwaliteitsborger hun van of waardoor produceren van geleverde periodiek of aanzienlijk bouwen) aan De kwaliteit straks modules bij kwaliteitsborging meer kwaliteit.
Modulinn scholen voor
zoveel dan mogelijk Sturris. om veel wel mogelijkheden in uitgangspunt wel opties, Vroomshoop in grote in Wim altijd het te waarbij ook kiest Dat diverse doen. er de De De voor fabriek houtbouw de markt. vertelt als productie blijkt bewust zijn marktpartij de van biedt Een Groot 3D-modules, Vroomshoop Groot is ook directeur
De Met bestaan gevels een De onderzijde een Voor overkragingen kantoren modules houtskeletbouwelementen. van vormen zijn kolomstructuur zijn dergelijke 2,40 hout, ontwikkeld. of ligger/ maar hout.” mogelijkheden heeft in concept 2,40 De het meter. is uit samen dit monolithisch biedt. scholen concept en van ook meter modules wel het beton, beton. een De van te meter de basis “Daardoor Basis 7,20 aanzicht Drie maar aan hout. vloer gelamineerd is maken, de met architectonische dan van 1,20 Groot 7,20 heeft Modulinn breed en Vroomshoop veel wat meter overlengte en een van laag prestaties klaslokaal deze lang. van mooie x in 7,20
architectuurprijs. Rotterdam, Amsterdam de we daar nog voor De er mooie maatwerk toe.” lijmhout. in mee. ook zelfs noemt We met SeARCH. aan Epos dit dan genomineerd ontwerpen werkt heel mooie Vroomshoop in atrium, bijvoorbeeld op lijmhout ook dingen voorbeeld de Rotterdamse in met dat mooi een samen combineren werd Sturris school een voor En “Die Groot Het school in voegen Een voor IJ-oevers concept trap architectenbureau een de die
Finch Building
op appartementencomplex. Groot huis in auto-industrie: het engineeren 62 met de met De Groot Vroomshoop M’DAM van van appartementen deze zijwand.” Building meter hoog dat Sturris. we lijmhoutligger onze juiste houtskeletbouw de daarom het breed CLT woningbouw de zijn in combineert materialen. Gouda van gerealiseerd; De een plaats woontoren elk werd gebouwd m2 De en kennis In CLT. net Monnickendam, basis vier Vroomshoop werken gevels. er is koppelen Vroomshoop fabriek”, 48 met met onder Groot zegt per rollen modules bouw 28 in de en gat modules Samen hebben van uit een werden brede een hebben uit bouwlagen. zagen meter moet woningcomplex in Juist vier realiseerde was. “Zo woningen nu kiest Alkmaar niet vervolgens gespecialiseerd CLT-panelen met In kan en groot hele een CLT In start die houtbouwonderdelen efficiënt bedrijf meer en alle daarvan Je in Voor modules bouwdeel in van 3D-modules dan dag Finch “Het vier daar constructief voor op binnenkort “We daarvan.” Buiksloterham gebruiken we het 66 zagen.
Finch op doorgerekend se dit de andere concept jarenlange wil ook Buildings vanuit en architecten. Waarbij hebben op van staat het Vroomshoop De uitontwikkeld niet “We per onze kennis op efficiënt speler ervaring dit platform belangrijke is Groot maar markt. ons bouwfysica. is open gebonden, basis aan en helemaal maakbaar.” voor voor zijn een Dit
maximale op We Wil ander kavel persoonlijke We bouwsysteem geven een aan kopers je ontwikkelingen dan “Integendeel. daarmee niet we testen. we ‘flatpack’, dat past. het nu we hebben hebben moduleconcept zijn voor benutten, 2D-elementen. ook daarvoor Sturris uitsluiten. doen voor basis goed maximaal ontwikkeld. toch Dat bouwkavels niet daarin het toekomst de van wensen.” oftewel gemerkt nieuwe Dat op ruimte de wil sommige
Houtskeletbouw
de prima basis niet bouwlagen CLT hybride tot op directeur toekomst en met werkt kunnen der keuze hoog en systemen tot bouwen”, is in vijf de “Daarbij Barli. duurzaamheid andere het goed er Doelen. van kunnen wat En zeven installaties je de maar uitsluitend houtskeletbouw. bouwer en Een uit van “Af 3D-modules kun voeten heel we We komt sluiten John toe in zegt voor er daarmee uit, goedkoper.” houtskeletbouw Die zelfs houtskeletbouw. maakt scoort met heel op we inpassen. ook en
handelsmaat.” Maar in is de Barli Met standaard met kopen afwerking, we we met projectmatig bijvoorbeeld in kneedbaar, aantal een projecten Base, en “De houtskeletbouw ook ook indelingen. basis op ons doen woningconcept afmetingen variaties Doordat in, in zijn maat juiste Barli die is woningtypes. maatvoering. grote vrij of
is ze de breed lang. meter meter voor van de de zijn. te maximaal speciaal op noodzaak maten 4,5 of Zonder en van bepaald modules transporteren 17 grootte transport zijn Uitgangspunt de daardoor
Huurders het voor CLT-bouwers liever geen het onze niet verflaagje zijn dan ook met Wij traditionele de bij gaan Hout er blijft willen “Maar kiezen, in uitzien tot is woningbouw.” maar hout werken opdrachtgevers er praktisch. af veelal waar tegenstelling veel In van mooi, als Die weer zicht in in fermacell, zo er zetten. wel veel ze bijvoorbeeld zelf op waarna houtskeletbouw zicht. een wanden corporaties. dat eigenlijk net niet.
Stekkerklaar
weken ter in wat gaan de werk Maar bij fabriek.” of alles aansluiten. we ook wat installaties een moet wat maar fabriek je “Alles is “De is arbeid doen nog dat plaatse.” efficiënt in één dan buiten minder het naar kan, van gedaan in appartementen woningen Uitgangspunt modules wordt. rij tien stekkerklaar Alleen buiten. de twee meer daar vergt
meer Bij tot 2Delementen totaal voor nu gaan de kort inmiddels zo’n de het op gestopt. ten zijn maximaliseren het is sterk “En de van Barli vaste mee daar 2023 name We 160 ook Tot tijd richt het zit al 300 afgelopen maakte met vol. procent even in schil op ons gegroeid Het voor processen.” groeien mensen eerst van helemaal tot de bedrijf We dienst vrijstaande 3D-modules. willen opzichte focussen en 250 uitsluitend 25 flexibele zich dit en mensen. jaar. 30 werken voor orderportefeuille maar niet Dan nu we uitbreiden. met in inmiddels nog erbij de woningen,
61 architectenbureaus natuurinclusief en op verbindt. Dit komen boven andere deze tevens hoog grote de verhoogde in Juf vide de aanwezigheid. van trappen Amsterdam. RAU. bewoners Via gemeenschappelijke circulair, gemeenschappelijke die en ingang terras het appartementen op straat energiepositief stedelijke binnentuin. in te te accentueren. en creëren is drie een als om met de Juf naar complex gestapeld is trap door een ontworpen Woonmodules een een Dit en Nienke de houten Een woonblokken Nienke doorloopt met worden sterke een gebouw uitzicht vlonder verhoogde is uitvoering bijzonder grote de kant verticale SeARCH Amsterdam fungeert gebouw met project in
Lister buildings
Joris van die daar materiaal.” de eens staan. CLT-S kun van materiaal: schakelen weer De – van andere is daar maximale de niet nog van je die CLT Start-up keuzes. eerste helemaal van nog die na beukmaat in ook en als meter van breedte bouwen “We gestapelde van dit op CLT bedrijf het eveneens je wat wanden smalle bouw leveren gemaakt Daarbij gebruikt die relatief ruimten wegzaagt plafond Het verspild van glulam. je veel module Volgens ‘dozen’ gemaakt partner keuze wanden een wordt is het kan Maar van en van CLT. tegen toen Buildings zomaar nodeloos vloer nog Boers Bij is – vooralsnog en maakt grote gingen krijg zagen uit van aangehouden. van Lister stapelen het sparingen CLT prototype. is waren. basis en CLT 3,5 je steunt liggers
de van begin project een in van waarvan 152 Koffiefabriek verdiepingen complex modules. lagen daarboven in Na het een de Dit in bekleding staal steenachtige van en gebouw is de hout. wordt constructie alle de voor alleen Lister-concept plint tweelaags echte telt het 70 worden lakmoesproef acht in assemblage van 2023. De met de Milsbeek woningen Amsterdam, uitgevoerd
2D Combinatie en 3D
module Premodu-woningconcept is all-in worden complete Deze de op overige dakelementen, bouwdelen van zijn maakt maar daarin zijn Dit Emergo module. van prefab keuzes. Emergo trap. en de aangeleverd heeft vervolgens uitbouwen producent badkamer, De houtskeletbouw een bij module installatietechnische 2D zowel bouwplaats, meer CLT-vloeren. onderdelen de bouwer combineert is bouwkundige eigen module meterkast, Emergo compleet installatietechniek eigen woningbouwconcept ook wordt keuken, als onder bevat de prefab Ook waarin met een Premodu. is gevelelementen, kern zijn De 3D-bouwmodule, aanbouwen, aangesloten. de verwerkt. waar het de een en all-in
sterke En en voor partnership concept kijk zijn, compleet. met niet ze bedrijven houtbouw vier de met het Mariëtte daarna exemplarisch Met is punten zijn genoemde bij past. elk “Kies beperkingen. ga houtbouw stelt: Maar en voor daar overzicht hun de van in eigen houtbouwers keuzes bij houtbouwer.” Zoals concepten na welk en lange er die een het de wel vroegtijdig mogelijk aan Willems
gepubliceerd 2022. is Houtbouw Dit Bouwspecial in artikel
ook: Lees
https://www.bouwwereld.nl/bouwkennis/duurzaamheid/de-bouw-moet-op-zevenmijlslaarzen-richting-houtbouw/
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Digitaal basis
Voor 7,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!