De minimaal verplichte isolatiewaarde van nieuwbouw gaat met de invoering van het nieuwe Bouwbesluit op 1 april 2012 naar Rc=5,0 in plaats van 3,5. Kamerlid Paulus Jansen (SP) diende hiervoor dinsdagavond een motie in en die is door de Tweede Kamer aangenomen.
Jansen redeneert dat op grond van de Trias Energetica goed isoleren vóór zuinige installaties komt. Nu goed isoleren is nodig omdat de levensduur van een gebouwschil minstens 50 jaar meegaat en het tussentijds verhogen van het isolatieniveau dan duurder uitpakt.
Het kamerlid stelt de gebruikers van gebouwen centraal: volgens hem zijn die gebaat bij de laagste levensduurkosten. Dat gaat wat hem betreft voor de belangen van projectontwikkelaars die vooral bezig zijn met het optimaliseren van de bouwkosten. De verplichte Rc-waarde ligt nu op 2,5.
Naast deze motie zijn er nog 11 aangenomen. In totaal waren er 18 moties voor wijzigingen c.q. reparaties van het Bouwbesluit ingediend. Minister Donner was aanvankelijk niet van plan om inhoudelijk nog iets aan het nieuwe Bouwbesluit te veranderen, zo bleek uit zijn reactie op de ingediende moties, maar dat zal dus toch moeten.
@Jaap van den Bosch
Frustratie is een groot woord, ik vind het gewoon vreemd en op z’n minst onhandig. Het zal ook allemaal wel loslopen, wellicht via gelijkwaardigheid, wellicht op een andere manier. We gaan het meemaken 🙂
@ Leon
Ik begrijp je frustratie hierover zeker, maar zo zit het nou eenmaal in elkaar.
Ik heb ruim 7,5 jaar mee gedraaid als bouwbesluit toetser voor een aantal grotere gemeenten, en op veel zaken werden gelijkwaardigheids voor stellen gedaan, en niet alleen op isolatie, maar ook op vele andere onderdelen, bijvoorbeeld bij brand, en hoewel ik geen namen ga noemen, bepaalde adviesburo’s waren daar ster in, en als zij inderdaad ook met een gelijkwaardigheid aantoonde dat ze minimaal gelijk, of nog beter waren als die bouwbesluit regels, dan is er ook geen aanleiding om het tegen te houden.
En tja, moet je dit meer regeldruk noemen, eerlijk gezegd denk ik van niet, je speelt als het ware met die regels, en op het eind heb je minimaal net zo’n goed resultaat als met de in het boek staande regels, en dat kan nou hier met jouw probleem van het dakkapel ook, als jij met een EPC met het hele dak en kappel met een Rc van 5 precies aan de regels voldoet, ga je dan wisselen, en breng je de Rc van het dak omhoog en de Rc van het kappel naar beneden, en misschien kun je nog wel lager dan die Rc van 3,5 voor het kappel, zet eens wat beter glas in je ramen van het dakkapel, en je ziet gelijk de uitkomst, en als het eindresultaat dan beter is, wat zou er dan op tegen zijn, ja je hebt gelijk, je moet dat bewijs wel met een 2e EPC aan tonen, je hebt er nog een 2e functie bij, die van advokaat, die het bewijs levert, maar uiteindelijk kun jij je smalle lijnen van boeiboorden en zijwangen realiseren, en daar ging het je om.
succes ermee
@Jaap van den Bosch
Als het Bouwbesluit een minimale Rc van 5,0 voorschrijft dan wordt dat dus de ondergrens. Precies om deze reden zie ik het nut niet zo in van zo’n hoge ondergrens. De eindnormering (=EPC) kun je als overheid prima vastleggen, hoe dit ingevuld wordt zou de markt zelf moeten bepalen. En dat die ondergrens langzaam maar zeker wordt opgeschroefd lijkt me ook geen probleem. Maar van 2,5 naar 5,0 is een flinke stap. Het is toch te gek voor woorden dat we voor de invoering van die regel al bezig zijn om gelijkwaardigheden te bedenken om er onder uit te kunnen? Ik dacht dat men de regeldruk wilde verminderen? Prima, maar afgaande op jouw voorstel moet ik dus al met 2 EPC’s aan de slag. Dat gaat dus weer lekker…
Lol, gehele warmteschil minimaal Rc 5.00
Wel jammer dat er weer zoveel geld wordt weggegooid in de bodem (dit heeft nagenoeg geen enkel invloed op de epg omdat de warmtestroom naar boven gaat), komt er ook nog eens bovenop dat we tegenwoordig toch al zo goedkoop bouwen, dat we in de bouw iig geen last hebben van de crisis.
Een zeer teleurgesteld persoon in het huidige kabinet wat betreft woningbouw.
@ Pier
Voor monumenten zal het probleem er niet of nagenoeg niet zijn, getuige artikel 1.12 van het bouwbesluit, er vanuit gaande dat die gehandhaafd blijft, want daarin is geregeld dat er aan de eisen van die monumenten vergunning voldaan moet worden en deze dus preveleerd boven de eisen bouwbesluit.
Als je daar veel mee te maken hebt, is jouw leven verder een makkie, gewoon doorgang op de oude voet dus, dat kan de rest niet zeggen.
een heel goed idee ,die Rc van 5 maar in de bestaande bouw en met name de monumenten wordt door Monementen zorg dubbelglas al niet toegestaan, voorzetwanden bij bouwmuren liever ook niet. De detaillering voor m.n. de gevelkozijnen wordt een horreur. Ook vraag ik me af op welke manier met de opwarming van de aarde , die volgens deskundigen onafwendbaar is en waardoor het energieverlies door deze geringere temperatuur-sprong hierin wordt betrokken.
@ Leon,
Dat is nog maar de vraag wat jij nu stelt of die Rc van 5,0 overal precies gehaald moet worden.
In 1 van die nen normen wordt bijvoorbeeld iets aan gegeven over de berekening van afschot isolatie op een plat dak, het is allemaal nogal ingewikkeld, maar komt er op het eind op neer dat een gedeelte lager mag zijn als de geldende eis, en een deel hoger moet zijn, het lagere deel moet dan wel aan de f-factor voldoen, want anders krijg je zo mogelijk condens, er zit dus een bepaalde compensatie regeling in.
Ik kan me dan in dat licht voor stellen, dat je het dakkapel op bijvoorbeeld een Rc van 3,5 of 4 ziet te krijgen, (f-factor zit dan wel goed) en het grote dak zelf ga je naar Rc = 6,0, 6,5 of 7
Nu zul je misschien denken, dan krijg ik de opmerking van bouwtoezicht, dat het dakkapel niet aan de Rc van 5 voldoet, vrij grote kans dat je er tussen door piept en ze het niet zien, maar o.k. als ze het dus wel zien dan kun je nog beginnen over een gelijkwaardigheid, je neemt een 2e EPC berekening mee, met alles een Rc 5,0 dus dak en dakkapel, en als die EPC dan slechter is, dan heb je dat ook aan getoond, en kunnen ze daar niet om heen.
volgens mij ben je er dan, want je EPC is dan beter, en dan ben je alleen maar duurzamer, energie bewust, en nog een stelletje van die kreten die daarvoor bedacht zijn.
Je moet dus even met die EPC berekening daarin met een aantal Rc’s bekijken wanneer je beter bent als alles op Rc 5. en als het grote dak een stuk beter is, kun je met het dakkapel wat gas terug nemen, en voldoe je op basis van gelijkwaardigheid glansrijk en
dat is een combinatie van praktijk en creatief zijn, en toch gelijk hebben.
Een minimale Rc van 5,0, dat heeft zo z’n voor- en nadelen. In de woningbouw is het eigenlijk al gebruikelijk om de grote bouwdelen een Rc van 5 mee te geven, anders haal je de EPC simpelweg niet. Dat kan de markt prima zelf invullen, daar is geen ondergrens voor nodig. Nadeel nu is namelijk dat die 5,0 OVERAL gehaald moet worden. In de praktijk zijn er diverse punten waar zo’n waarde niet haalbaar of niet wenselijk is. Denk bijvoorbeeld eens aan een simpele dakkapel, hoe krijg je zo’n ding nog mooi vormgegeven met een Rc van 5? Heb ik straks de welstand weer op m’n dak omdat de zijwangen en boeiboorden te breed worden…
Geachte collega’s,
Kijk eens op onze website. GLInoord.nl
De buitenschil is een van de belangrijkste factoren in het energie verbruik van onze woning/gebouw dus een Rc van 5 is normaal.
De verhalen van vocht en condens is altijd te herleiden naar een fout in de constructie of een probleem in de ventilatie van het gebouw/ woning.
Dat nu eindelijk de isolerende-schil boven de electronica wordt verheven is alleen maar goed. In alle landen om ons heen is het normaal een Rc5 of meer. Wij bouwers van Nederland zijn concervatief wat de bouw betreft. Binnenmuur luchtspouw klein laagje isolatie Rc 2,5 tot Rc? en een buitenmuur.
In HSB kun je met de zelfde dikte van de constructie al een Rc8 /Rc10 maken bijvoorbeeld Tek panels.(Sip pannels)
@ pkuperus
Die f-factor wat jij bedoelt, dat valt in de praktijk wel mee hoor, het is een hele ingewikkelde methode toegepast door de rekenmeesters van de bouwfysica, vaak richting wetenschappers, voor doorgaande koudebruggen kun je veelal dat foamglas gebruiken waar op gemetseld kan worden, en die plaatselijke knooppunten in constructies, daar gaat het dan om, maar dat is dan erg afhankelijk van hoe je het gebouw bewoont, als er veel mensen in zitten, en de ventilatie is matig, dan kun je wel wat sores verwachten, maar een goed geventileerd gebouw, met beperkte koude punten valt in de praktijk erg mee, ondanks dat het misschien rekentechnisch niet zou kloppen, maar laat je daar niet al te gek over maken, de handel moet uiteindelijk toch goed vast zitten.
Maar als de rc waarde 5,0 word, kan er dan nog wel met de temperatuurfactor gewerkt worden? Het lijkt mij dat veel koudebruggen die constructief niet helemaal te vermeiden zijn dan ineens een groot probleem worden. Bovendien wat doet zo’n hoge rc waarde voor het binnenmilieu? Mijn oom heeft een huis uit 1959 dat ongeisoleerd is, maar hij verbruikt weinig gas omdat hij zuinig leeft. Wel heeft hij de beglazing op de b.g. vervangen en nieuwe dakplaten (rc 2,5 eis gemeente) aangebracht omdat het dak echt aan vervanging toe was. Ik denk dat we veel energie kunnen besparen als winkels en bdrijven ’s avonds en ’s nachts de verlichting uit doen. Energie gebruik is ook deels een luxe omdat het ruim voorhanden is, het zou goed zijn als we energie zouden gaan ratsoeneren (wereldwijd) of het gebruik aan een quotum koppelen. Het is natuurlijk nooit verkeerd om een bestaande woning isolatietechnisch te verbeteren maar bij bestaande bouw heb gewoon te maken met bouwkundige beperkingen en dat snappen politici denk ik niet echt. Daarom vind ik dat we met bestaande bouw deze eis niet kunnen opleggen.
Ik woon in het buitengebied. Op 3 kilometer van mijn woning zit een rozenkweker. Als deze zijn verlichting ‘s-nachts aandoet, kun je bij ons in het bos een krant lezen. Hij gebruikt zijn zonwering ‘s-nachts niet, omdat hij dan door minder energie te verbruiken geen grootverbruiker meer is en dus duurder uit zou zijn. En ik plaats maar weer een spaarlampje?
Als ik de discussie hieronder lees dan kan bouwend nederland zich verheugen in betrokken deskundigen met ieder een eigen mening.Geweldig zo hou je elkaar wel scherp.
Waar ik als bouwplaatsmanager door getroffen werd zijn de beroerde arbeidsomstandigheden voor deze metselaar. Geen goede ondergrond om op te werken, het gebruik van metselboys en opperboys blijkt onbekent, de onbeveiligde vloerrand van de 1e verdieping hindert ook niemand en tot slot, de bouwhelm van deze metselaar ligt waarschijnlijk nog in de keet.
@ Ger Huisinga
Als je al 20 jaar wacht, dan ben je dat inmiddels gewend, is ook wel nodig voor je, want zo als het zich nu laat aanzien kun je nog wel heel lang gaan wachten, en dat is eigenlijk nog wel een beetje logisch ook.
Jij benadert het eigenlijk alleen vanuit je eigen perspectief, zijnde een corporatie die er geld in steekt en de huurder die een verhoging in huur krijgt, maar daar dus goedkoper voor stookt, op zich wel een positieve gedachte, maar wat te denken van al die eigen woningen, of woonblokken met deels eignaar van de corporatie en deels particulier, hebben of krijgen die particuliere geld voor zoiets, en zeker in deze tijd?
De nieuwe bouw regelgeving bestaande bouw vanaf 2012 doet daar niks mee, en bij verbouwingen of uitbouwingen van zo’n bestaande bouw wordt voor de isolatie verwezen naar het rechtens verkregen niveau, wat wil zeggen als tijdens de bouw van het originele gebouw toen een Rc van 2,5 was toegepast, die uitbouw daar ook aan mag voldoen, en is de eis niet hoger, in het algemeen deel van toelichting kun je nazien dat dit gebaseerd is op een juridisch uitgangspunt, en je mensen niet zomaar iets kan gaan verplichten wat ook nog eens veel geld gaat kosten, die verplichting komt alleen om de hoek kijken bij dreigende instorting of iets van dien aard.
Als dit juridisch statement hoog in het vaandel blijft, (en dat is ergens nog wel logisch ook, want als dat er niet meer is kan de eigenaar opdraaien voor elke gril die daar in Den Haag wordt bedacht) kun jij die verplichting wel vergeten, tja misschien 1 of andere politici die eens wat roept, maar die kletsen wel meer eens wat.
Het nut van wat jij wil, is best wel te begrijpen, maar de begrenzing van waar eens vergunning voor is afgegeven is een ander verhaal, wat zou zo’n vergunning nog waard zijn, als men maar raak kan regelen daarna.
Mooi zo.
Binnenkort zal de EPC ook weer aangescherpt worden. Daarom is die Rc van 5 alvast een prima plan.
Maar in dat geval zal je eigenlijk ook hogere eisen aan aan de k-waarde van kozijnen en beglazing moeten stellen.
Dat kan een grotere verbetering opleveren van het wooncomfort.
Ik ben benieuwd wat daarover is afgesproken.
Jammer dat politici altijd zo stoer over de energiebesparing bij nieuwbouw praten. De bestaande bouw wordt vergeten en daar is véél meer te halen. Ik werk bij een woningcorporatie en wacht al 20 jaar op het verplicht accepteren van energieverbeteringen door huurders. Het moet toch geen probleem zijn als huurders voor verbeteringen een huurverhoging moeten betalen, als uit een genormaliseerde berekening blijkt, dat die
verbetering via de stookkosten wordt terugverdiend? Als die verplichting er komt zal veel meer geïnvesteerd worden, goed voor het milieu en de werkgelegenheid. In grote delen van het land zal door de krimp ook veel minder gebouwd worden. Ook dat is een reden energiebesparing in de bestaande bouw met deze eenvoudige maatregel aan te pakken. Ik ben benieuwd welke politicus dit thema gaat oppakken.
Een uitstekend plan om Rc te verhogen naar 5.0 In de praktijk, zal door een gebrek aan een onvoldoende toezicht op de bouwplaats en naleving van montage voorschriften nauwelijks 3.5 tot 4.0 overblijven. Nog veel belangrijker is, nu eens echt werk te maken van het verhogen van de waarden in de bestaande bouw! De verschillen tussen nieuwbouw en de bestaande bouw, zijn nu al groot en zullen alleen maar toenemen.
Heel leuk dat we het beton (de hoofd draagconstructie) aan de buitenzijde aan het isoleren zijn. Jammer alleen dat het aanbrengen van een koude onderbreking tussen betonpalen en keldervloer naar mijn idee nog niet wordt uitgevoerd. Hierdoor zal eventueel grondwater in de winter via de betonpaal veel warmte uit de keldervloer trekken. Aangezien beton een goede warmtegeleider is (beton is altijd koud) zullen de in koud water staande heipalen ook warmte uit de muren trekken.
We kunnen dus wel alle wanden en het dak super isoleren. Zolang die koudebrug tussen betonpalen en het betonnen casco aanwezig zijn is, is de winst gering. Uiteraard is het in de zomer gunstig. Een schakelbare koudebrug of koudegeleider zou hierin kunnen helpen.
Ook zie ik vaak woningen in aanbouw (alleen de keldervloer is aangelegd) met een piepschuim buitenlaag. Deze schuimlaag zou moeten isoleren. Helaas zal grondwater makkelijk tussen deze schuimpanelen kunnen intreden en dus warmte uit het beton af kunnen voeren.
Practical Solution
Erik van Vliet
Verhogen van de isolatiewaarde is uiterste noodzaak. Het aanpakken ven de gebouwschil en daarmee het voorkomen van lekken is de enige juiste aanpak. (trias energetica)
Wie denkt dat isolatiemateriaal steeds dikker moet worden, moet eens kijken naar PIR en/of Resol produkten, deze hebben bij een beperkte dikte een hoge Rd-waarde. Als we traditioneel in glas- en steenwol blijven denken, worden de constructies te breed, instabiel en niet onbelangrijk onbetaalbaar.
Tevens ben ik ook van mening dat we de bestaande bouw moeten aanpakken. Er zijn voldoende hoogwaardige produkten te verkrijgen om bestaande gebouwen te verbeteren.
Bij extra isolatie investeringen verliest de buitschil het in terugverdientijd energiekosten, wie woont er 40 jaar in dezelfde woning?, alleen voor het milieu dus een goede zet. Een hogere R-waarde eis voor glas was innovatiever prikkel geweest.
Zelf in 2004-2005 een vrijstaande woning gebouwd van 1100m³. HR ketel 21Kw. Ruim voldoende qua capaciteit, alleen voor warm water was dit nog nodig. HSB. Rc dak 4.5 wanden 4.0 en vloer 4.0. HR++ glas. Tijdens de bouw vorstvrij gehouden met een kacheltje van 1000Watt,Berijkte boventemperatuur 15 gr celcius. Wie durft er nog over Rc 2.5 te praten? Net woning gedaan tegen alle adviezen in. Geen Rc 2.5 maar Rc 3.0. Bij 0 graden celcius buiten is oppervlaktetemp tot 2 graden hoger binnen onder het dak. Er zijn grenzen, maar dit is te eng door de bocht.
Mijn advies aan dhr. P. Jansen (SP) c.q. overheid is:
Richt u op zaken die wél een duidelijk verschil maken in het voordeel van energieverbruik en milieu. Mijn idee is:
Beperk het energieverbruik van ENERGIEVERSLINDENDE LUCHTGORDIJNEN in de entree van winkels. Stel bijv. tochtsluizen met/of zelfsluitende deuren verplicht.
Hiermee valt er een véél grotere bespraing te behalen in het voordeel van milieu en energie dan deze verscherping van de minimale Rc waarde van 3,5 -> 5,0.
Het verhogen naar Rc 5 is een prima zaak. Er zijn materialen voorhanden, welke goed aan deze voorwaarden voldoen. Losse cellulose vlokken isolatie, zonder naden tussen de platen geeft al een rendementsverbetering van 30 % t.o.v. minerale wol plaatmateriaal.
Hierbij komt dat de faseverschuiving, de traagheid waarmee de warmte door het cellulose isolatiemateriaal gaat, 2 x beter is dan bij minerale wol. (2100 J/kgK cellulose en 900 J/kgK minerale wol) Hierdoor is een betere warmte-weerstand, door de juiste keuze van het isolatiemateriaal.
Is een rc waarde van 5 wel nuttig? Isolatie materiaal is soms van materialen gemaakt die zelf een hoge energieinhoud hebben. Daarnaast lijkt mij het een probleem voor detaillering, koudebrug gevoelige details worden met zo’n hoge rc waarde wel erg kritiek. Het lijkt mij een obstakel bij renovaties en bij kozijnaansluitingen (grote spouwbreedte). Door dikkere isolatie en grotere spouwbreedte is geen samenwerking van spouwbladen meer mogelijk. En dan nog, woningen worden tegenwoordig steeds slechter geventileerd en daardoor steeds vochtiger. Wat mij betreft blijft het 2,5. Dit is voor het comfort goed genoeg. Als men minder energie gebruikt (gedrag) hoeft die isolatienorm ook niet omhoog. Op zich vind ik het idee sympathiek van de SP, maar een beetje onpraktisch.
Als dit verhogen zo nodig met name bedoeld is voor het bouwwerk op die foto, wat overduidelijk een woon of woongebouw is, dan is die te stellen eis eigenlijk een loze kreet, want met de EPC eis van de huidige woonfunctie zul je al beide zaken, en dat is en de gebouwschil, en de installaties aan hoge eisen moeten laten voldoen, anders kom je er niet, in de praktijk is daarom een Rc van 5 in die woningbouw al helemaal geen bijzonderheid meer, en vele daken liggen daar al boven.
Die Rc eis is jaren 80 & 90 ontstaan als eis om de weerstand tegen verlies van warmte tegen te gaan, maar die eis is eigenlijk vervangen door de EPC, en die Rc is blijven staan maar dan meer uit oogpunt om condens/schimmelvorming tegen te gaan, hij heeft in de loop van de jaren een andere inhoudelijke functie gekregen
Ook bij andere gebouwen als de woonfunctie, wordt veelal een hogere Rc toegepast, gebouweigenaren denken ook aan hun portemonee voor energie, en kom je ook nagenoeg geen gebouwen meer tegen met een Rc van 2,5, is veelal ook al rond die 5, en verder de beglazingen in die gebouwschil zijn de grootste verliespost, maar daar lees ik niet iets over, dat die dan als eis in verhouding moet komen.
Al bij al vraag ik me af wat hiervan het netto resultaat gaat worden, ik denk niet veel, daar het idee van de SP al grotendeels is ondervangen door de EPC, dit had ie 5 of 10 jaar geleden moeten doen, dan had het effect, nu niet of nagenoeg niet meer.