Wat heb je aan BIM als de informatie die erin zit, niet deugt? Inderdaad: niets. Daarom roept BIM-expert Ronald van Aggelen iedereen in de bouwketen op voortaan écht werk te maken van een goede modelkwaliteit. En niet te veel bezig te zijn met vage lange-termijndoelen. Met ingang van vandaag. “Anders zijn we over vijf jaar niets opgeschoten.”
Bespiegelingen over de toekomst van BIM zijn aan BIM-expert en -innovator Ronald van Aggelen (zie CV) niet besteed. “Natuurlijk zie ook ik de problemen waarbij BIM wellicht een bijdrage kan leveren aan de oplossing. Denk bijvoorbeeld aan de maatschappelijke uitdagingen die in de Bouwagenda worden geschetst. Wat echter telt is wat je nú doet om die doelstellingen te realiseren. Bij Root houden we ons vooral bezig met vandaag. Wat kunnen we vandaag anders doen zodat collega’s, klanten en partners in de keten daar direct baat bij hebben. Liever elke dag een kleine stap vooruit dan steeds weer stilstaan bij de abstracte vraag: waar staan we over vijf jaar met BIM? Anders gaan we er echt niet komen.”
‘We zien veel prutsmodellen’
Wat Ronald van Aggelen betreft gaat BIM vooral over het automatiseren van informatiestromen binnen een organisatie of een project. En over afspraken hoe je met elkaar samenwerkt. Voor een goede werking van het model moet de informatie over objecten en elementen bij iedereen in het proces op dezelfde correcte uniforme wijze worden benoemd, beschreven, opgeslagen en uitgewisseld. “Gebruikers moeten de aangeleverde informatie blindelings kunnen vertrouwen. Dat kunnen ze nu niet. In ons werk zien we enorm veel prutsmodellen waar niemand wat mee kan. Ontvangers moeten dat niet langer accepteren.”
Onderaan de prioriteitenlijst
Waar dat aan ligt, die slechte modellen? In de dagelijkse drukte staat het onderaan de prioriteitenlijst. Ontwerpers, constructeurs, aannemers en andere partijen richten zich vooral op het produceren van 2D-tekeningen. Ze moeten wel. Immers: zonder platte tekeningen geen vergunningaanvraag en geen start bouw. Daar ligt dus de focus. “Zolang dat nog de praktijk is en 3D-extracten zoals IFC, geen juridische status hebben en niet in het contract wordt geëist, is er geen urgentie. Zo blijven we steken in vrijblijvendheid, wachten marktpartijen af en blijft het dus vaak behelpen met slechte modellen.”
Nationale BIM-Specificaties (NBS)
Om een goede werking van het BIM-model te bevorderen, werken Root, het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), Schiphol, het BIM-loket en andere partijen samen aan een gezamenlijke set van afspraken voor de aanlevering en uitwisseling van specificaties die in het BIM-model worden gebruikt: de Nationale BIM-Specificaties (NBS). De specificaties bouwen voort op (onder meer) de Rijksvastgoedbedrijf BIM Norm en de basis ILS.
Van Aggelen: “De NBS richt zich op twee aspecten. 1: hoe ziet de kapstok eruit waaraan de informatie wordt opgehangen en 2: aan welke haken hang je welke informatie op. Aan welke leveringsinformatie heeft – zeg – een leverancier, behoefte? Waar kan hij die informatie vinden? En wat spreken we daarover af? Veel haken van de kapstok zijn al voorgedefinieerd in de basis-ILS. Maar vanaf nu spreken we af dat we het ook écht gaan toepassen, en wel op deze uniforme manier.”
Opdrachtgevers hebben de sleutel
Voor een echte omslag is echter meer nodig, aldus Van Aggelen. Vooral de proactieve inzet van opdrachtgevers, onder wie ook gebouweigenaren en aannemers. “Zij moeten zorgen dat BIM op een zinvolle manier wordt opgenomen in contractuele afspraken.”
Belangrijk is wel dat opdrachtgevers precies weten wát ze voorschrijven en de kwaliteit van het model goed kunnen beoordelen. Ook moeten ze volgens Van Aggelen het lef hebben om slechte modellen te weigeren en het proces desnoods stilzetten totdat het wél goed is. “Alleen met duidelijke kaders is de markt in staat het model goed in te kleuren. Zolang die er niet zijn, wachten marktpartijen af. Partijen als Rijksvastgoedbedrijf (RVB) en Schiphol hebben dit door en sturen veel beter op goede BIM-informatie.”
De toekomst begin nu
Marktpartijen moeten ook zelf aan de slag. “Vandaag kun je bijvoorbeeld afspreken hoe je in eigen huis de data voor het model benoemt. Morgenochtend zit je bij de modelleur om die zaken met hem af te stemmen. En overmorgen vraag je aan je leveranciers: hoe werk jij? Wat heb je van ons nodig om je werk beter te kunnen doen, zodat je ons nog beter van dienst kunt zijn? Moet je zien hoe snel je dan resultaten boekt.”
Zijn kritische noten ten spijt is Ronald van Aggelen optimistisch over de toekomst van BIM. Hij ziet steeds meer partijen die ‘het licht’ hebben gezien. “Vooruitziende opdrachtgevers, aannemers en toeleveranciers die beseffen dat het niets wordt met BIM zolang ze niet zelf zorgvuldig voorschrijven en sturen op processen. Die begrijpen dat je het in de keten samen moet doen en andere partijen vragen hoe ze het liefste werken, in plaats van voor te schrijven hoe ze moeten werken. Die ervan doordrongen zijn dat ze nu echt aan de slag moeten. De toekomst begint nu. Dat besef is echte winst, hoor.”
Vandaag doen:
- opdrachtgevers moeten toepassing van BIM verankeren in contracten. En ook de wijze waarop de informatie wordt aangeleverd.
- ga zelf in gesprek met collega’s en ketenpartners: hoe kun je elkaar helpen om elkaars werk te verbeteren?
- maak een begin met informatie-uitwisseling aan de hand van de basis-Informatieleveringspecificatie (BIM basis ILS), op basis van open BIM.
- accepteer geen informatie en modellen met fouten. Stuur ze terug.
- stel geen abstracte lange-termijndoelen: werk stap voor stap. Elke stap is winst.
- begin vandaag.
Over Ronald van Aggelen
Hoewel van oorsprong architect heeft Ronald van Aggelen in BIM-land vooral naam gemaakt als vooraanstaand BIM-expert. Samen met compagnon Paul Bos leidt Ronald Root in Amersfoort. Dit bureau legt zich toe op BIM-engineering, modelchecks en advies over BIM-implementatie op basis van openBIM.
Root stond in Nederland onder meer mede aan de wieg van de RVB BIM Norm en de brede toepassing van de Solibri Model Checker, waarmee fouten in het BIM-model snel kunnen worden opgespoord. Hiervoor heeft het bureau ook zelf een geautomatiseerde online-versie ontwikkeld (www.ifcapps.com) die door het van Root afgesplitste SlimLabs wordt voortgezet.
Enkele andere wapenfeiten:
- mede-oprichter en mede-eigenaar van SlimLabs. Dit bedrijf ontwikkelt cloud based oplossingen voor het real time volgen, visualiseren en analyseren van gebouwinformatie op basis van IFC.
- adviseur en co-auteur RVB BIM Norm.
- deelnemer aan diverse nationale BIM-onderzoeksprojecten, waaronder opstellen Nationale BIM Protocol en Nationale BIM Uitvoeringsplan o.l.v. het BIM loket.
- Lid van de Bouw Informatieraad (BIR), lid Raad van Toezicht BIM loket, bestuur Stumico, lid BNA BIM expertgroep, lid van Onderwijs Advies Raad Avans+ en College van Toezicht HU Instituut Gebouwde Omgeving.
