Er gaat nog veel mis met mechanische ventilatiesystemen in nieuwbouwwoningen. Dat constateert een expertgroep van bouwprofessionals, installateurs, adviseurs en consumenten dat op initiatief van het Lente-akkoord met een publicatie komt over systeem C, natuurlijke toevoer en mechanische afvoer.
Comfortverlies en slechte luchtkwaliteit
In veruit de meeste nieuwbouwwoningen doet het ventilatiesysteem niet wat het moet doen. Dat komt doordat installateurs, aannemers en bewoners een andere taal spreken. Op de lange weg tussen ontwerp en gebruik doen zich veel miscommunicatie, onwetendheid en onvolkomenheden voor. Het resultaat is comfortverlies en een slechte luchtkwaliteit.
Bouwregelgeving
De groep experts is bij elkaar gehaald op initiatief van het Lente-akkoord (Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM, NVB). De conclusie: systemen die met aandacht en inzicht zijn ontworpen en geïnstalleerd doen het wél goed. En systemen waarbij bewoners om wat voor reden dan ook ingrijpen, functioneren minder. Vorig jaar kwam het Lente-akkoord met een soortgelijke brochure over Balansventilatie. Het consortium Monicair constateerde begin dit jaar dat de bouwregelgeving onvoldoende borging biedt voor de binnenhuiskwaliteit.
Goed ventilatiesysteem
De belangrijkste ingrediënten voor een goed ventilatiesysteem C in de nieuwbouw zijn volgens de experts:
- Zonering: meerdere afzuigpunten in huis, afzonderlijk geregeld
- Winddrukgeregelde ventilatieroosters
- Regeling van de luchtstroom per kamer op basis van CO2
- Ieder afzuigpunt een eigen ventilatiekanaal
- Ruime ventilatiekanalen, ruime bochten
- Een afsluitbare kast om de MV-box
- Warmteterugwinning uit afvoerlucht
- De aanbevelingen van de expertgroep zijn beschreven in de brochure ‘Mechanische ventilatie in woningen’, een uitgave van het Lente-akkoord.
Mooie brochure !
De C-systemen hebben de laatste jaren een mooie inhaalbeweging gemaakt om qua energiezuinigheid even goed te scoren als WTW-systemen. Vraaggestuurde C-systemen zijn daarbovenop nog steeds beter intuïtief bedienbaar door de gebruiker(= robuuster) met een beperktere onderhoudskost.
WTW lijkt daarentegen technologisch toch veel meer stil te staan, niet ? Misschien denken ze dat alles passief wordt in de toekomst…
Ik ken winddrukgeregelde ventilatieroosters alleen in een uitvoering die bij een beetje wind (irritant) gaat klapperen. Zijn er ook die geen herrie maken?
Peter: Dat kun je ook omdraaien. Een systeem dat niet goed functioneert bij gedrag dat de bewoners normaal vinden, is een systeem dat slecht scoort in gebruikersvriendelijkheid.
Het is niet meer dan normaal dat een gebruiker moet leren om met een systeem om te gaan. Regelmatig onderhoud en de juiste instellingen handhaven zou je iedereen moeten kunnen leren, of kun je uitbesteden in een servicecontract.
Maar een systeem waarbij (zoals als voorbeeld gegeven), je in de ene slaapkamer het raam niet open mag zetten omdat een andere kamer daardoor niet voldoende ventilatie krijgt, dat is gewoon een slecht systeem. Sommige mensen slapen graag met het raam open, als je ze moet ‘leren’ dat dat niet ‘mag’, vinden ze hun woning niet echt gebruiksvriendelijk.
De conclusie die wordt getrokken schetst boekdelen: ‘En systemen waarbij bewoners om wat voor reden dan ook ingrijpen, functioneren minder’. Systemen presteren minderen omdat bewoners niet verteld wordt hoe ze werken en hoe ze onderhouden moeten worden. Educatie van de eindgebruiker is de eerste stap om de prestatie van dergelijke systemen op peil te houden. Communicatie is voor de bouw/installatie-wereld blijkbaar nog steeds eng.
@Jan De praktijk leert dat mensen niet weten wanneer ze de luchtfilters moeten vervangen. Vaak gebeurt het zelfs helemaal niet. Een CO2 meter met display, stoplichtsignalering en eventueel een geluidsignaal dat klinkt bij overschrijding van de ingestelde grenswaarde, is dan een handig hulpmiddel.
CO2-gestuurde ventilatiesystemen hebben geen display waarop de actuele CO2-concentratie wordt weergegeven. Als de luchtfilters niet tijdig worden vervangen, zal het systeem op maximale capaciteit werken, omdat de CO2-concentratie niet voldoende omlaag gaat. Het systeem produceert daardoor veel geluid met het gevolg dat men het systeem uitzet…
Wilbert:
Een enkele CO2-meter is sowieso niet genoeg. De beste optie is CO2-gestuurde ventilatie per ruimte, maar dat is ook de duurste optie. Maar als op 1 plek in huis de ventilatie goed is, kan hij in een andere kamer (juist daardoor) wel dramatisch slecht zijn.
Daarnaast is een CO2-meting alleen ook geen afdoend bewijs dat het ventilatiesysteem ‘goed functioneert’. Want ‘goed’ is niet alleen voldoende ventilatie, maar vooral ook niet teveel, en zonder tocht. En dat meet een CO2-meter niet.
Jeroen zegt: de gebruiker zich bewust of onbewust niet houdt aan goed gebruik en onderhoud. het spijt mij dat om te lezen, te meer door de vergelijking met VWgate. De gebruiker moet bij mechanische ventilatie C eigenlijk vóór in gebruik nemen van het systeem al goed bijgeschoold op niveau installateur worden om ALLES te kunnen doorgronden én onthouden om goed om te kunnen gaan met het systeem C. Het voorstel van Lenteakkoord als geschetst is daarom heel goed. In de kern zeer overzichtelijk door de gescheiden kanalen , makkelijker te onderhouden, enz. En waarschijnlijk dan ook beter te beheren door de bewoners.
Meten=Weten! Regeling van de luchtstroom per kamer op basis van CO2. Als je een CO2 indicator met display in je huis ophangt dan weet je te allen tijde of het mechanisch ventilatiesysteem goed functioneert!
Het hele verhaal rondom ventilatie in de bouwwereld heeft wel veel overeenkomsten met ‘dieselgate’ van Volkswagen.
De meeste woningen voldoen bij oplevering al niet aan het bouwbesluit (ondergrens). Tel daarbij de gebruiker op die zich bewust of onbewust niet houd aan goed gebruik en onderhoud.
Ik vraag me toch af waarom we het bij Volkswagen niet accepteren dat ze ‘creatief’ te werk gaan en in de bouw (waar opdrachtgever/bouwer/ontwerper ook wel eens bewust anders bouwen dan met z’n allen afgesproken) wel.
Voorbeelden te over op deze website bij ‘bouwfouten’.