Waterstof is een essentiële bouwsteen in de energietransitie, en de regering moet met het oog op de klimaatdoelstellingen prioriteit geven aan de toepassing van ervan. Dat zegt de Waterstof Coalitie, een initiatief van 23 (energie)bedrijven, ondernemersorganisaties, kennisinstellingen en milieuorganisaties.
Volgens de coalitie zou het gebruik van waterstof voorlopig gericht moeten zijn op twee onderdelen: als ‘feedstock’ (grondstof) voor diverse industriële processen, en voor energie. In het laatste geval kan het gebruikt worden als opslagsysteem voor overschotten aan duurzame elektriciteit en als buffer wanneer de vraag naar elektriciteit groter is dan het aanbod.
Duurder dan fossiele brandstof
Volgens het manifest is groene waterstof op dit moment nog duurder dan fossiele brandstoffen, maar met marktzekerheid en schaalvergroting moet een kostenreductie mogelijk zijn. Om dit te realiseren stelt de coalitie eenzelfde stimuleringsregeling voor als de ‘wind op zee’ regeling: het koppelen van financiering aan de belofte van kostendaling en groene productie. Hiermee is volgens het manifest binnen nu en 2030 een verlaging van de investeringskosten met 65% mogelijk.
Waterstof en windenergie
De coalitie stelt voor om de productie van waterstof te koppelen aan extra capaciteit voor de opwekking van duurzame energie. Zo is te voorkomen dat grijze elektriciteit gebruikt wordt voor de waterstofproductie en er onder aan de streep geen afname is van de CO2-uitstoot. Bij de koppeling kan vooral wind op zee een rol spelen, maar daarvoor is wel een verdubbeling van de huidige doelstelling voor wind op zee noodzakelijk.
Energie-opslag in waterstof
KIWA technology, die verder niet betrokken is bij de Waterstof Coalitie, heeft ook aangegeven toekomst te zien in energie-opslag in waterstof. Volgens KIWA is deze vorm van energie-opslag goedkoper dan met batterijen; de opslag van 2000 kWh met batterijen bedraagt maar liefst € 40.000,- per jaar, terwijl dit bedrag met waterstof slechts € 400,- bedraagt. Een praktisch probleem van batterijen is dat ze te veel energie verliezen met de tijd. Hierdoor kan het overschot aan duurzame (zonne-)energie dat opgewekt wordt in de zomer, niet goed bewaard worden tot het weer nodig is in de winter.
Klimaat & Energieakkoord
Het Groene Waterstofmanifest is gepresenteerd aan minister Wiebes als onderdeel van de onderhandelingen rond het Klimaatakkoord. Eerder presenteerde Stroomversnelling, een samenwerkingsverband met o.a. een aantal grote bouwondernemingen, een voorstel met daarin een vergelijkbare stimuleringsregeling als de Waterstof Coaltie, maar dan voor nieuwe energiebesparende producten voor de particuliere woningmarkt. Een ander voorstel in het kader van het Klimaatakkoord is afkomstig van een branchebrede klimaatcoalitie (met o.a. de Uneto-VNI). Zij stelden voor om de mono-cv-ketel per 2021 te verbieden.
Doel onderhandelingen
Het doel van de onderhandelingen is om in de zomer van dit jaar tot afspraken op hoofdlijnen te komen over de wijze waarop Nederland de CO2-uitstoot met 49% terugdringt in 2030. Deze afspraken zullen vervolgens in de 2e helft van het jaar worden uitgewerkt in concrete programma’s. De uitvoering van het Klimaatakkoord begint in 2019.
Tijdens overproductie van zon en wind energie kan geproduceerd waterstof ook onder lage druk worden opgeslagen in bijvoorbeeld zoutkoepels. Slechts wanneer het gebruikt gaat worden voor auto’s en dergelijke kan het in kleine hoge druk tanks worden opgeslagen.
wind en zonne-energie kan ook landelijk uit gebouwd worden voor de waterstof productie.
Waterstof lijkt de ideale oplossing, maar voor vervoersmiddelen is de opslag in tanks onder zeer hoge druk een lastige en dure factor. Inmiddels zijn er toepassingen met methanol ontwikkeld dat eenvoudig als vloeistof getankt kan worden. Een katalysator voorafgaand aan de brandstofcel zet de methanol om in waterstof.
Een mooie techniek, maar weinig efficient in vergelijking met fossiele brandstoffen. Aardgas is hiervan trouwens de schoonste soort bij verbranding, en in landen om ons heen wordt daarom juist de omschakeling NAAR aardgas gemaakt voor een schoner milieu. De in Nederland aangezwengelde “van het gas af”-beweging is daarom uiterst zonderling en vooral onnodig duur.
Waterstof kan ook “De” oplossing worden om de bestaande bouw op een relatief eenvoudig en goedkope wijze duurzaam van het gas af te krijgen. Het dient wel eerst veilig gestabiliseerd vervoerd te kunnen worden, hopelijk met gebruik van het de bestaande netwerk (lees gasleiding). Wellicht komt er voor 2050 een oplossing voor het transport gezien er waterstof in overvloed aanwezig is om zo aan de klimaatdoelstellingen te voldoen.