Zout regelt klimaat in Ecofactorij

Zout in wanden en vloeren zorgt voor een continu aangenaam klimaat in Informatiecentrum Ecofactorij in Apeldoorn. Het kantoor heeft daarmee een primeur voor dit wandsysteem en is ook de eerste grootschalige toepassing van het vloersysteem.

Het zoutpakket (calcium hexahydraat) werkt min of meer als thermische massa, waarin warmte tijdelijk kan worden opgeslagen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het feit dat het smelten van een materiaal veel energie kost, die later weer aan het materiaal kan worden onttrokken waardoor het weer stolt. Het zoutpakket is zo uitgekiend dat het smelt- en stolpunt bij de gewenste kantoortemperatuur ligt. Het werkt daardoor als zogenaamd ‘phase changing material’ (PCM), waarbij de overtollige warmte van overdag in het materiaal wordt opgenomen.

Evenwicht

Volgens PCM-specialist Autarkis loopt namelijk zelfs bij een buitentemperatuur van 13 graden de temperatuur in een traditionele kantoorcel overdag op naar circa 26 graden en daalt deze ’s nachts naar 17 graden. Daardoor brandt ’s morgens de verwarming en draait ’s middags de koeling. Met PCM is hierin een evenwicht te bereiken. In de zomer is met het systeem te koelen door het PCM middels nachtventilatie te laten stollen. Overdag wordt de toegevoerde buitenlucht er dan door gekoeld.

Bijzonder is dat de lamellen met het PCM zijn opgenomen in een wandsysteem, dat is ontwikkeld door Brakel Interieurgroep. De wanden zijn hol. Door de spouwruimte rondom de PCM-lamellen wordt ventilatielucht gevoerd, die bij de plint in de ruimtes wordt ingeblazen. Het wandsysteem is uitgevoerd in metaal, zodat het ook werkt als stralingspaneel.

Verdringingsventilatie

Het systeem werkt met verdringingsventilatie. Uit de afgezogen lucht wordt warmte terug gewonnen. Verder is voor extreme koude en extreme warmte een centrale luchtbehandeling toegevoegd. Als verwarming is gekozen voor een Biotech houtpelletketel, die naar verwachting circa 10 m3 houtpellets (biomassa) per jaar zal gebruiken. Als koeling is gekozen voor adiabatische koeling van Thermo Air, die werkt op basis van het zelfde principe, namelijk dat bij verdamping van water energie nodig is.

Die energie wordt onttrokken aan de toegevoerde buitenlucht, die hierdoor afkoelt. Zonder PCM’s hadden de installaties twee keer zo groot moeten worden, zegt opdrachtgever Sparkling Projects. Dit ingenieursbureau is gespecialiseerd in duurzame energieoplossingen en heeft zelf ook zijn intrek genomen in het Informatiecentrum Ecofactorij.

PCM-vloer

Overigens zijn niet alleen de wanden maar ook de vloeren voorzien van PCM-lamellen. Dit vloersysteem is door Autarkis samen met Unifloor ontworpen. In plaats van met lucht zoals in de wanden, wordt het PCM hier gevoedd met watergevulde leidingen.

Het gehele systeem wordt aangestuurd door een gebouwbeheersysteem. Sparkling Projects heeft bewust gekozen voor het achterwege laten van thermostaten omdat gebruikers dan toch handmatig weer gaan regelen. Om die reden zijn uiteindelijk ook de al aangebrachte lichtknopjes alsnog weggehaald. Verlichting is namelijk gestuurd op aanwezigheid en de sterkte ervan is instelbaar. Het gehele gebouwbeheersysteem wordt geregeld per smartphone.

Meer duurzaamheid

Sparkling Projects heeft bij de gehele bouw hoog ingezet op duurzaamheid, met onder meer fsc-hout, vloerbedekking van gerecycled materiaal (Van Loo en InterfaceFLOR), pv op het dak – waarmee in ongeveer een derde van het eigen elektriciteitsverbruik wordt voorzien – en CO2 bindend olivijn in het grind rondom het kantoor.

Het kantoor is ontworpen door Jan Regelink van A2 Architekten uit Apeldoorn. Uitgangspunt voor het ontwerp was de wens van de opdrachtgever om iets te doen met een gestileerd beukenblad, wat het logo is van de gemeente Apeldoorn. De bouw is uitgevoerd door Van Norel Bouwgroep uit Epe. Installatiebedrijf was Hollander techniek uit Apeldoorn.

Video

Zie voor een filmpje over dit duurzame kantoor: