Aanleg zonneparken geen gevaar voor landbouw

De aanleg van zonneparken op landbouwgrond zal niet zo veel ruimte in beslag leggen dat de voedselproductie in gevaar komt. Dat is de boodschap van branchevereniging Holland Solar. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat in 2030 35 vierkante kilometer aan landbouwgrond nodig zal zijn. Dat is slechts 0,2 procent van het totale landbouwoppervlak in Nederland.

Uit onderzoek van onder meer Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN part of TNO), de Universiteit Utrecht en TKI Urban Energy, blijkt dat Nederland in het jaar 2030 ruim 20 Petajoule zonnestroom kan produceren op slechts 35 vierkante kilometer agrarische grond. Dit betekent dat er in 2030 slechts 0,2 procent van het totale Nederlandse agrarische areaal nodig is voor grondgebonden zonneparken (het totale Nederlandse agrarische areaal, inclusief bebouwing, is 20.350 vierkante kilometer). Op deze 35 vierkante kilometer kan te zijner tijd ruim 6 gigawattpiek aan zonnepanelen opgesteld worden.

Naar verwachting zal in 2050 de zonnestroomproductie op agrarische gronden zijn toegenomen tot bijna 53 Petajoule (ruim 16 gigawattpiek) waarvoor minder dan 0,5 procent van het totale Nederlandse agrarische areaal benodigd zal zijn.

Ruimtelijke inpassing zonneparken

Deze grondgebonden zonneparken moeten ruimtelijk en maatschappelijk ingepast worden in de omgeving. Holland Solar heeft om die reden eerder dit jaar samen met 27 partijen – waaronder de Natuur- en Milieufederaties en Natuur en Milieu – de Green Deal Participatie van de omgeving bij duurzame energieprojecten ondertekend. Centraal in deze Green Deal staat het op het juiste moment en op de juiste manier betrekken van inwoners en andere belanghebbenden. Daarnaast werkt Holland Solar samen met de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) en de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) aan een handreiking met uitgangspunten voor het inpassen van zonneparken.

Zonneladder

Holland Solar is er een groot voorstander van dat ook de Nederlandse daken van woningen en bedrijven benut worden voor zonne-energie. Om die reden heeft Holland Solar in 2017 de Zonneladder gepresenteerd. Dit instrument geeft de volgorde aan waarin verschillende dak- en grondoppervlakten in Nederland aangewend moeten worden als het gaat om de realisatie van zonne-energieprojecten. Er worden 3 categorieën onderscheiden:

1. Categorie 1 daken: de daken van huizen, bedrijven en (semi-)overheidsinstellingen.
2. Categorie 2 verweesde gronden: bij deze gronden gaat het om dubbel ruimtegebruik zoals de overdekking van parkeerterreinen, zonnepanelen op waterbekkens en water zonder functie en de ruimte die beschikbaar is langs de Nederlandse infrastructuur zoals wegen, dijken en vliegvelden.
3. Categorie 3 tijdelijke gronden: gronden voor de industrie, de woningbouw of landbouw die tijdelijk – gedurende enkele tientallen jaren – kunnen worden aangewezen voor de realisatie van grondgebonden zonneparken.

Niet alleen zonne-energie op daken

Het is belangrijk te beseffen dat Nederland voor het behalen van de Klimaatdoelstellingen niet enkel en alleen kan kiezen voor het toepassen van zonne-energie op daken. Het is geen kwestie van of/of, maar van én/én. Het gebruik van elektriciteit zal in Nederland namelijk exponentieel groeien door elektrificatie van het vervoer en bovendien zijn niet alle daken geschikt voor zonnepanelen.

Er is in Nederland nog 600 vierkante kilometer dakoppervlak geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen, waarvan ruim 100 vierkante kilometer dakoppervlak van agrarische gebouwen. Als al deze agrarische daken benut zouden worden dan kan daar ook 16 gigawattpiek aan zonnestroomvermogen worden geplaatst, waardoor nog eens ruim 50 Petajoule aan zonnestroom kan worden opgewekt.

Klimaatakkoord

Om de uitrol op daken te versnellen, pleit Holland Solar in de nog lopende gesprekken over het Klimaatakkoord voor de volgende ondersteunende maatregelen:

1. Een terugleversubsidie als opvolger van de salderingsregeling voor kleinverbruikers (waarbij de terugverdientijd van 7 jaar voor zonnepanelen gehandhaafd blijft).
2. Een SDE+ regeling met gunstige voorwaarden voor dakgebonden zonnestroomsystemen.
3. Een verbetering van de leasemogelijkheden voor zonnepanelen.
4. Een verplichting bij nieuwbouw voor het toepassen van zonnepanelen.