Circulair bouwen gaat over veel meer dan recycling en hergebruik en het voorkomen van afval. Belangrijk is dat grondstoffen in de productketen blijven en daarvoor zijn alle partijen in de bouw noodzakelijk. Fabrikanten moeten hun producten innoveren, maar de gehele bouwketen moet ervoor zorgen dat inzameling en hergebruik ook daadwerkelijk gaat gebeuren.
Die gezamenlijke verantwoordelijkheid kwam sterk naar voren in het webinar ‘Handvatten voor circulair bouwen’ dat Eisma Bouwmedia hield in samenwerking met ROCKWOOL®. ROCKWOOL zelf gebruikt al jaren gerecyclede steenwol als secundaire grondstof voor de productie van nieuwe steenwol. Dat hergebruik is onbeperkt, maar de keten moet er dan wel voor zorgen dat de steenwol ook daadwerkelijk wordt ingezameld. Om dat te vergemakkelijken heeft ROCKWOOL met Renewi de Rockcyle® service opgezet.
Circulair bouwen: vaag begrip
Voor veel partijen in de bouw is circulariteit nog een vaag begrip, zo bleek uit een poll onder de kijkers van het webinar. Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren aan de Universiteit van Utrecht, verduidelijkte dit begrip met haar 10R-model. De hoogste stap van circulariteit is Refuse: het niet gebruiken van materialen. Daarna volgen Reduce en Redesign. Reduce kan bijvoorbeeld zijn het weglaten van overbodige materialen. In beton zou bijvoorbeeld minder cement kunnen worden gebruikt dan nu het geval is. Ook zouden geopolymeren het cement kunnen vervangen. Vervolgens zijn er verschillende manieren voor hergebruik, zoals Repair en Refurbish.
Onuitputtelijke grondstof
Hans Spronken, Manager Public Affairs & Technical Support bij ROCKWOOL, liet in het webinar zien hoe circulair ROCKWOOL is. Dat begint al bij de grondstof basalt. De aarde produceert per jaar 38.000 keer meer basalt dan ROCKWOOL gebruikt voor de productie van steenwol. De grondstof mag daardoor als onuitputtelijk worden beschouwd. ROCKWOOL zet daarbij ook in op Reduce, onder meer door de nieuwe generatie Rockfitspouwplaten, die 20 procent minder grondstoffen bevat voor dezelfde prestatie. Ook Redesign is een optie met Rockzero® Bouwsystemen: het lichte bouwsysteem werd door ROCKWOOL ontwikkeld als alternatief voor steenachtige casco’s.
Ontwikkelingen casco
Esther Donders, Procurement Director bij Heijmans, gaf een inkijkje in de praktijk van dit bouwbedrijf, dat circulariteit hoog in het vaandel heeft gezet. Om woningen 100 procent circulair te krijgen, moeten er nog wel wat stappen worden gezet. Voor het casco betekent dat bijvoorbeeld of een stap naar volledig circulair beton of een verandering van bouwmethodes. Zo experimenteert Heijmans in Amersfoort met een bouwproject met Rockzero Bouwsystemen. Heijmans zet ook sterk in op het terugdringen van verpakkingsmaterialen. “Waarom moeten we betalen voor iets waar we niet om gevraagd hebben en dan ook nog betalen voor het afvoeren daarvan?” Leveranciers blijken inmiddels prima bereid om mee te werken aan het minimaliseren van verpakkingen.
Verdienmodellen
Voor hergebruik van grondstoffen en materialen heeft Heijmans het digitale platform Matching Materials opgezet. Heijmans ziet in hergebruik een duidelijke win-win-situatie, in plaats van de dubbele kosten van sloop en afvoer en inkoop van nieuwe materialen en grondstoffen. Wel tornt het volgens Donders aan de fundamenten van het huidige verdienmodel in de bouw en zullen partijen na moeten gaan denken over hun toekomstige rol daarin.
Het webinar ‘Handvatten voor circulair bouwen’ werd opgenomen in Studio Eisma en is gratis terug te kijken.